Czy tabletka „dzień po" będzie wydawana bez recepty? Jest odpowiedź Ministerstwa Zdrowia

IK/Sejm

opublikowano: 11-08-2023, 15:12

Od 2017 roku decyzją PiS antykoncepcja awaryjna, tzw. tabletka „dzień po“, jest wydawana na receptę. To mocno ograniczyło jej dostępność, ale wprowadzenie e-recept trochę poprawiło sytuację. Zapowiadane limity wystawiania e-recept mogły znów przechylić szalę w niebezpiecznym kierunku, jednak wycofano się z tego pomysłu. Czy są szanse na zmianę kategorii dostępności tabletki „dzień po“?

Ten artykuł czytasz w ramach płatnej subskrypcji. Twoja prenumerata jest aktywna

Wielu lekarzy odmawia wystawienia recept na antykoncepcję hormonalną oraz tzw. antykoncepcję awaryjną.
Adobe Stock

W połowie lipca do ministra zdrowia wpłynęła interpelacja posłanki KO Aleksandry Gajewskiej w sprawie dostępności tabletki „dzień po“. Posłanka pytała o to w kontekście zapowiedzianego przez resort 30 czerwca 2023 r. wprowadzenia limitów w sposobie wystawienia e-recept. Gajewska zaznaczyła, że zmiany te mogą drastycznie ograniczyć dostęp do recept na antykoncepcję, w tym antykoncepcję awaryjną.

Ostatecznie ministerstwo zdecydowało się na wprowadzenie limitów jedynie na recepty wystawiane na leki psychotropowe i odurzające. W odpowiedzi na interpelację posłanki, udzielonej 8 sierpnia, wiceminister zdrowia Maciej Miłkowski wyjaśnia, jakie są podstawy do istnienia w Polsce wymogu posiadania recepty na tabletkę „dzień po”, skoro - jak pisze posłanka w interpelacji - Europejska Agencja Leków uznała ją za produkt bezpieczny, niewymagający recepty?

PRZECZYTAJ TAKŻE: Tabletki "dzień po" bez recepty: Lewica składa projekt ustawy w tej sprawie. “Wyprzedza nas nawet Białoruś”

Dostęp do tabletki „dzień po” może być jeszcze trudniejszy

W interpelacji Aleksandra Gajewska podniosła, że według Contraception Policy Atlas Europe 2023 Polska jest krajem o najtrudniejszym dostępie do antykoncepcji w Europie. Wielu lekarzy odmawia wystawienia recept na antykoncepcję hormonalną oraz tzw. antykoncepcję awaryjną (tabletka „dzień po”). Dostęp do tej ostatniej został mocno ograniczony decyzją rządu Prawa i Sprawiedliwości z 2017 roku, zgodnie z którą tabletka ta jest dostępna tylko na receptę. Jak dodała posłanka, wprowadzenie e-recept przyniosło pewne ułatwienie, umożliwiając szybszy i mniej stresujący dostęp do antykoncepcji awaryjnej poprzez usługi online.

PRZECZYTAJ TAKŻE: Tabletka "dzień po" na receptę - prezydent podpisał ustawę

Nowelizacja z 2017 roku miała uregulować dostęp do antykoncepcji

Wiceminister zdrowia Maciej Miłkowski odnosząc się do tego, stwierdził, że nadanie tabletce „dzień po” statusu leku Rx miało na celu uregulowanie dostępności produktów leczniczych z grupy ATC G03A – hormonalne środki antykoncepcyjne do stosowania wewnętrznego. Dodał, że podstawą do istnienia w Polsce wymogu posiadania recepty na „antykoncepcję awaryjną” jest fakt, że dzięki nowelizacji Prawa farmaceutycznego z 2017 roku lekarz może ocenić, czy zastosowanie leku nie wpłynie negatywnie na stan zdrowia pacjentki.

“Należy podkreślić, iż przyjęcie przez pacjentkę przedmiotowych produktów leczniczych powinno być poprzedzone wizytą u lekarza ze specjalizacją w zakresie ginekologii, której nieodłącznym elementem jest badanie fizykalne. Ponadto lekarz, który prowadzi dokumentację medyczną pacjentki posiada wiedzę o częstotliwości przepisywania niniejszych produktów leczniczych, a także o wystąpieniu możliwych działań niepożądanych, czy też możliwej interakcji z innymi lekami” - czytamy w odpowiedzi Miłkowskiego.

PRZECZYTAJ TAKŻE: Dlaczego tabletka "dzień po" tylko na receptę?

Chodziło o ograniczenie nieuzasadnionej konsumpcji tabletki „dzień po”

Wiceminister powołał się także na rozporządzenia w sprawie kryteriów zaliczenia produktu leczniczego do poszczególnych kategorii dostępności, w którym określono, że produkt leczniczy zalicza się do kategorii dostępności „wydawane z przepisu lekarza - Rp”, w przypadku gdy m.in.:

może stanowić bezpośrednie lub pośrednie zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzkiego, nawet wówczas, gdy jest stosowany prawidłowo bez nadzoru lekarskiego, lub

może być często stosowany nieprawidłowo, czego wynikiem może być bezpośrednie lub pośrednie zagrożenie zdrowia ludzkiego.

Miłkowski dodał jeszcze, że regulacja dotycząca wymogu posiadania recepty na tabletkę „dzień po” miała również na celu zapobieżenie nieuzasadnionej konsumpcji oraz upowszechnianiu stosowania produktu leczniczego z tej grupy leków.

PRZECZYTAJ TAKŻE: Nowoczesna deklaruje ułatwienia w zakupie tabletek "dzień po"

Ile recept na tabletki “dzień po” wystawili lekarze w Polsce?

Miłkowski w odpowiedzi na interpelację podał także liczbę recept wystawionych w latach 2019-2023 na produkty lecznicze ellaOne oraz Escapelle:

Liczba recept wystawionych na tabletki ellaOne (substancja lecznicza Ulipristalum, dawka 30 mg):

2023 r. - 162 094 recepty
2022 r. - 252 305 recept
2021 r. - 209 804 recepty
2020 r. - 153 664 recepty
2019 r. - 126 484 recepty

Liczba recept wystawionych na tabletki Escapelle (Levonorgestrelum, dawka 1,5 mg, tabletki ulegające rozpadowi w jamie ustnej):

2023 r. - 137 425 recept
2022 r. - 231 674 recepty

Liczba recept wystawionych na tabletki Escapelle 1500 mikrogramów (Levonorgestrelum, dawka 1500 mcg):

2023 r. - 160 487 recept
2022 r. - 388 654 recepty
2021 r. - 209 399 recept
2020 r. - 151 700 recept
2019 r. - 125 839 recept

Tabletka „dzień po” nie zmieni kategorii dostępności

Maciej Miłkowski na koniec przyznał, że obecnie nie są prowadzone ani planowane żadne przedsięwzięcia legislacyjne zmierzające do realizacji zmiany kategorii dostępności produktów leczniczych stosowanych w „antykoncepcji awaryjnej”.

“Minister Zdrowia swoimi działaniami ma jedynie na celu zapewnienie zdrowia i bezpieczeństwa społeczeństwa” - przekonuje wiceminister.

Źródło: Puls Farmacji