Komórki białaczki przeprogramowane

Badacze, w warunkach laboratoryjnych spowodowali zamianę komórek ostrej białaczki limfoblastycznej (komórki prekursorowe limfocytów B) w nieszkodliwe makrofagi.

Udało im się to przez przypadek, kiedy próbowali hodować  komórki pobrane od chorego. „ "Podawaliśmy im, co mogliśmy, aby utrzymać je przy życiu" - mówi jeden z autorów odkrycia, prof. Ravi Majeti. Przyglądając się hodowli, pracujący z nim dr Scott McClellan zauważył, że niektóre z komórek zaczęły zmieniać kształt. Początkowo zmiana stanowiła dla badaczy zagadkę, ale prof. Majeti przypomniał sobie o pracy opisującej zamianę progenitorowych komórek B myszy właśnie w makrofagi, dokonanej za pomocą pewnych czynników transkrypcyjnych, czyli białek regulujących ekspresję genów.

„Białaczkowe komórki B są pod wieloma względami komórkami progenitorowymi, które pozostają w niedojrzałym stanie” - wyjaśnia uczony.

Dalsze eksperymenty pokazały, że groźne komórki można rzeczywiście przeprogramować tak, aby zamieniły się w dojrzałe makrofagi. Kiedy podano je myszom o obniżonej odporności, komórki nie wywoływały choroby. Uczeni podejrzewają jednak, że korzyści może być więcej. Rzecz w tym, że makrofagi prezentują układowi odpornościowemu antygeny, np. pochłoniętych bakterii, więc te pochodzące z komórek nowotworowych, powinny prezentować antygeny nowotworowe i pobudzać układ odpornościowy do dodatkowego zwalczania choroby.

Teraz uczeni zamierzają szukać substancji, która mogłaby zostać zastosowana w charakterze leku. W podobny sposób działa już Tretynoina – lek przeciw ostrej białaczce promielocytowej, który zamienia komórki rakowe w niegroźne granulocyty. Naukowcy z różnych ośrodków poszukują kolejnych substancji, które transformowałyby chore komórki i mówią o transformacyjnych terapiach nowotworów.