Prof. Mastalerz-Migas: to na lekarzach spoczywa obowiązek racjonalnej antybiotykoterapii

Wrześniowa lista refundacyjna została rozszerzona o bezpłatne leki dla dzieci do 18 lat i o seniorów powyżej 65. roku życia.

Na liście dla seniorów 65 plus znalazły się m.in. leki na padaczkę, schizofrenię, zapalenie jelit, alergie, obrzęk naczynioruchowy, cukrzycę, dnę moczanową, leki urologiczne, szereg leków kardiologicznych i szczepienie przeciwko grypie.

Natomiast na liście leków dla osób poniżej 18. roku życia znalazły się m.in. antybiotyki, leki przeciwzakaźne, leki na padaczkę i schizofrenię, zaburzenia lękowe i depresję, alergię, POChP, na grypę, cukrzycę, mukowiscydozę, SM, łuszczycę, dnę moczanową, niewydolność serca, niedoczynność tarczycy, nadciśnienie tętnicze, nadpobudliwość psychoruchową, a także hormony płciowe.

PRZECZYTAJ TAKŻE: Jest lista bezpłatnych leków dla seniorów 65+ i dzieci. Co zawiera?

Prof. Mastalerz-Migas: nie włączamy antybiotykoterapii na życzenie pacjenta

Dr hab. n. med. Agnieszka Mastalerz-Migas, prof. UMW - konsultant krajowy w dziedzinie medycyny rodzinnej w webinarze “Zmiany w ustawie refundacyjnej - bezpłatne leki dla pacjentów 65+ i 18-” w kontekście poszerzenia dostępu do darmowych leków dla dzieci i młodzieży zwróciła szczególną uwagę na potrzebę racjonalnej antybiotykoterapii.

Prof. Mastalerz-Migas wskazała, że związku z tym, że antybiotyki będą bezpłatne, na pewno pojawi się presja ze strony rodziców pacjentów, aby te leki przepisywać praktycznie przy większości infekcji. Ważniejsza niż kiedykolwiek stanie się więc potrzeba stosowania się do zasad racjonalnej antybiotykoterapii.

– To lekarze są tą stroną profesjonalną i to właśnie na nich spoczywa odpowiedzialność za prawidłowe ordynowanie leków, w tym antybiotyków. Nie włączamy antybiotykoterapii na życzenie pacjenta czy w przypadku pacjentów pediatrycznych - na życzenie rodziców pacjenta - podkreśliła specjalistka.

Kiedy przepisywać antybiotyki. Niezbędne narzędzia diagnostyczne dla lekarzy

– 90 proc. infekcji tych najczęstszych, czyli infekcji górnych dróg oddechowych ma charakter wirusowy, (...) a zatem u takich pacjentów nie będziemy stosować antybiotyków, bo wiemy, że antybiotyk nie działa “osłonowo”, nie zapobiega nadkażeniu bakteryjnemu, wręcz przeciwnie, może mu sprzyjać, w sytuacji gdy zastosujemy go za wcześnie - podkreśliła prof. Mastalerz-Migas.

Ekspertka przypomniała, że lekarze mają w praktyce narzędzia, które pomagają podejmować prawidłowe decyzje i unikać stosowania zbędnej antybiotykoterapii, tj. badanie CRP, strep-test, testy combo 3 w 1: grypa/COVID-19/RSV.

– Część z tych narzędzi mieliśmy już w zeszłym roku, ale to był początek obowiązywania nowych przepisów w ramach tzw. małego budżetu powierzonego, czyli budżetu diagnostycznego, weszły tzw. szybkie testy strep-test i testy CRP u dzieci, (...) jest to rozliczane jako budżet powierzony, a zatem każde badanie musi być sprawozdane wraz z wizytą - podkreśliła prof. Mastalerz-Migas.

Na początku roku lekarze rodzinni otrzymali także możliwość wykonywania testów combo.

– Są finansowane zadaniowo, czyli każdy test jest finansowany z Narodowego Funduszu Zdrowia, a test jest sprawozdawany z wizytą. Nie mamy tego limitowania, jakie jest w budżecie powierzonym - dodała prof. Mastalerz-Migas.

Podsumowując:

• CRP: szybki test ilościowy u dzieci do ukończenia 6 r.ż. - budżet powierzony diagnostyczny,
• strep-test - budżet powierzony diagnostyczny,
• testy combo 3w1: grypa/COVID-19/RSV - rozliczenie jednostkowo, z wizytą, bez limitu.

– Korzystajmy z tych narzędzi, bo one pozwolą nam poradzić sobie w sytuacji, gdy mamy trudną rozmowę z pacjentem, który domaga się antybiotyku, a my mówimy, że nie ma takiej potrzeby. Te testy dają nam potwierdzenie naszych słów - dodała.

W webinarze prof. Mastalerz-Migas wskazała na kilka podstawowych zasad w zakresie racjonalnej antybiotykoterapii, których każdy lekarz powinien przestrzegać. To m.in. postępowanie oraz zgodne z aktualną wiedzą medyczną, informowanie i edukowanie pacjentów.

Poza kilkoma wyjątkami nie należy przepisywać leków na zapas

Prof. Mastalerz-Migas odniosła również do innego problemu, na jaki w kontekście darmowych leków zwraca uwagę wielu ekspertów. Chodzi o ryzyko kupowania leków na zapas.

– Ta nasza racjonalna postawa powinna też wiązać się z odradzaniem pacjentom robienia zapasu - podkreśliła prof. Mastalerz-Migas, jednocześnie przypominając, że od tej reguły mogą istniej wyjątki.

– W przypadku flozyn, jeśli będziemy pacjentowi wypisywać recepty we wrześniu i w październiku, pamiętajmy o tych kilku opakowaniach do przodu, żeby w tym przypadku wyjątkowo pacjent mógł sobie ten zapas zrobić i żeby nie musiał kontynuować terapii lekiem pełnopłatnym - dodała prof. Mastalerz-Migas, nawiązując do planowanego czasowego wstrzymania refundacji dwóch flozyn.

PRZECZYTAJ TAKŻE: Od 1 listopada kanagliflozyna i dapagliflozyna nie będą refundowane?