Prof. Rejdak: w medycynie nie powinno być dyskryminacji wiekowej

W chorobie Alzheimera oraz innych chorobach neurozwyrodnieniowych system kompleksowej opieki nad pacjentami praktycznie nie istnieje. Konieczne jest opracowanie strategii postępowania w ramach konsensusu interdyscyplinarnego. Polskie Towarzystwo Neurologiczne (PTN) deklaruje w tym zakresie pełną gotowość do współpracy zarówno z Minister ds. Polityki Senioralnej Marzeną Okłą-Drewnowicz, jak i Ministerstwem Zdrowia, ale także geriatrami, psychiatrami oraz przedstawicielami innych specjalizacji i zawodów medycznych.

Kluczowym elementem w tym systemie powinni pozostać neurolodzy. Mają oni pod swoją opieką szeroką populację seniorów z chorobami układu nerwowego (np. chorobą Alzheimera, chorobą Parkinsona i innymi zespołami neurozwyrodnieniowymi, miastenią gravis czy udarami mózgu), którzy jednocześnie obarczeni się wielochorobowością, w tym m.in. zespołami bólowymi, ale także licznymi zaburzeniami internistycznymi. W związku z tym trudno wyobrazić sobie organizację opieki senioralnej bez określenia w nim miejsca neurologii, która jest w tym zakresie komplementarna, a czasem wręcz tożsama z geriatrią. Wystarczy przejść się po oddziałach neurologicznych, by zobaczyć, jaka grupa wiekowa tam dominuje.

Jednocześnie konieczne jest wsparcie systemu opieki neurologicznej. Organizacja opieki internistycznej i długoterminowej dla pacjentów, którzy wymagają stałej pielęgnacji, powinno być pomyślane w ten sposób, by odciążyć specjalistyczne oddziały szpitalne. Niezbędne są przy tym ułatwienia w procedurach rozliczeniowych, czyli m.in. możliwość maksymalnego skrócenia pobytu pacjenta w oddziale. Niestety, nadal pokutuje system wymuszania kolejnych dób hospitalizacji, po to by uzyskać finansowanie za wykonane badania, które często są bardzo kosztochłonne. Stanowi to ogromny ciężar dla szpitali. Tymczasem sytuacja demograficzna i mapy potrzeb zdrowotnych wyraźnie pokazują, że pacjentów z chorobami układu nerwowego będzie z każdym rokiem przybywać.

PTN opracowało wspólnie z Uczelnią Łazarskiego strategię, z którą próbuje przebić się od kilku lat. Elementy składowe tej strategii są w trakcie opiniowania przez Agencję Oceny Technologii Medycznej i taryfikacji (AOTMiT), które bardzo się przedłuża. Tymczasem pacjenci czekają. Nasza strategia zakłada wprowadzenie — obok poradni neurologicznych ogólnych — ośrodków, które będą profilowane na konkretne obszary kliniczne, w tym choroby otępienne i pozapiramidowe. Byłyby to przyszpitalne, kompleksowe, specjalistyczne placówki ambulatoryjne. W tej dziedzinie z pewnością muszą zostać poszerzone pakiety diagnostyczne z użyciem nowoczesnych badań, które potwierdzałyby konieczność ewentualnej hospitalizacji. Odciążyłoby to neurologiczne oddziały szpitalne. Jest to zgodne z polityką Europejskiej Akademii Neurologii (European Academy of Neurology, EAN).

Warto podkreślić, że rozpoznanie alzheimera i innych chorób neurozwyrodnieniowych pozostaje w gestii neurologa. Po postawieniu diagnozy konieczna jest wielospecjalistyczna opieka nad chorym (wsparcie rodziny i psychologa, terapia chorób współistniejących, itd.). To samo dotyczy leczenia. Tylko neurolog ma kompetencje, by monitorować m.in. obraz rezonansu magnetycznego, wskaźniki biochemiczne, a także oceniać bezpieczeństwo terapii. Geriatria jest w tym obszarze dyscypliną bardzo ważną, ale z założenia wspomagającą. Lekarze tej specjalizacji mogą pomóc m.in. w planowaniu dawkowania leków oraz wprowadzania diety w zależności od stanu klinicznego danego pacjenta, czy wsparciu organizacyjnym w opiece długoterminowej. W polskim systemie opieki zdrowotnej pacjenci, nawet w bardzo zaawansowanym wieku, trafiają do oddziałów specjalistycznych, np. kardiologii, neurologii, gastrologii, endokrynologii. Trudno więc mówić o konkretnym wieku jako punkcie odcięcia.