W Polsce umiera mniej niemowląt

Puls Medycyny przyjrzał się, jak wygląda opieka nad niemowlętami we wschodnich rejonach Polski. Na kiepskim miejscu rankingowym Lubelszczyzny zaważyła na pewno zła sytuacja ekonomiczna. ?Jeżeli ekonomia się nie poprawi, będzie jeszcze gorzej - komentuje prof. Jan Oleszczuk, lubelski konsultant wojewódzki ds. położnictwa i ginekologii. - Brakuje pracy, ludzie są zestresowani, panuje bieda, kobiety źle się odżywiają. W niektórych miejscowościach województwa lubelskiego ciężarne mieszkają w oborach i na klepisku".
Brak właściwej opieki
Niewątpliwie na umieralność niemowląt ma też wpływ mała dostępność do opieki ginekologiczno-położniczej i pediatrycznej, zwłaszcza na terenach wiejskich, lub wręcz brak takiej opieki w niektórych gminach. Lekarze rodzinni, obarczeni obowiązkiem sprawowania opieki nad dużą populacją na rozległym terenie, nie są w stanie objąć właściwą czynną opieką noworodków, wcześniaków, dzieci chore, z wadami wrodzonymi i problemami społecznymi. Sytuację pogarsza fakt likwidacji poradni konsultacyjnych neonatologicznych i pediatrycznych przy oddziałach szpitalnych. Nie ma możliwości szybkiej diagnostyki i leczenia dzieci w powiatach. W szpitalnych oddziałach ratunkowych wstępną kwalifikację schorzeń noworodków i niemowląt często powierza się lekarzom dyżurnym różnych specjalności, nie przygotowanym merytorycznie do takiej diagnostyki.
Potwierdzenie tej tezy przynosi statystyka: najwyższe współczynniki umieralności niemowląt zanotowano w powiatach janowskim, opolskim, włodawskim, gdzie obsada pediatryczna jest nieliczna, ubóstwo społeczeństwa znaczne, a odległości do ośrodków medycznych duże.
Gdzie są pediatrzy?
?Pediatrzy gdzieś poginęli - przyznaje prof. Leszek Szewczyk, lubelski konsultant wojewódzki ds. pediatrii. - Nie widać ich w podstawowej opiece zdrowotnej. Większość zrobiła specjalizację z medycyny rodzinnej i przyjmuje dorosłych. Jeżeli chore dziecko trafi akurat na lekarza rodzinnego, który jest także pediatrą, ma szczęście. Gorzej, gdy lekarz poz nie jest pediatrą. Współczesna medycyna szybko idzie naprzód i trudno być w obecnych czasach omnibusem. Poginęły też pediatryczne poradnie przyszpitalne. W ubiegłym roku fundusz zdrowia przestał kontraktować w nich usługi".
Najczęstsze zgony w okresie okołoporodowym
Jak wynika z danych Lubelskiego Centrum Zdrowia Publicznego, w 2003 roku najwięcej noworodków i niemowląt zmarło z powodu stanów chorobowych płodu, rozpoczynających się w okresie okołoporodowym (54,5 proc. zgonów). Dominowały wśród nich zaburzenia związane z czasem trwania ciąży (wcześniactwo) i wzrostem płodu (zespół wewnątrzmacicznego zahamowania rozwoju płodu). Drugą najczęstszą przyczyną były wady rozwojowe (25,6 proc.), a w dalszej kolejności: choroby zakaźne - posocznice (5 zgonów), urazy i wypadki (4 zgony), choroby układu oddechowego (2 zgony), choroby układu nerwowego i choroby nowotworowe (po 1 zgonie).


Jak przeciwdziałać zgonom niemowląt?
Lubelskie Centrum Zdrowia Publicznego zaleca:
1. -Zintensyfikować działania prowadzące do obniżenia współczynnika umieralności niemowląt poprzez stały nadzór nad Programem Optymalizacji Opieki Okołoporodowej, Programem Zapobiegania Skutkom Wcześniactwa i Małej Masy Urodzeniowej, Programem Powszechnych Profilaktycznych Badań Lekarskich, Programem Obowiązkowych Szczepień Ochronnych, Programem Upowszechniania Karmienia Piersią, Programem Profilaktyki Wad Cewy Nerwowej.
2. -Zwiększyć wizyty patronażowe pediatrów i lekarzy rodzinnych oraz położnych i pielęgniarek w domach noworodków.
3. -Wprowadzić w podstawowej opiece zdrowotnej standard dokumentacji wizyt patronażowych położnej środowiskowej w postaci formularza opracowanego w LCZP i zaakceptowanego przez konsultanta wojewódzkiego w dziedzinie pielęgniarstwa położniczo-ginekologicznego.
4. -Rozważyć możliwość zapewnienia w każdej gminie opieki pediatrycznej i ginekologiczno-położniczej oraz reaktywacji działalności konsultacyjnych poradni neonatologicznych i pediatrycznych.
5. -Wprowadzić do programu szkoleń lekarzy rodzinnych jednodniowy kurs z zakresu opieki profilaktycznej nad noworodkiem i niemowlęciem przygotowany przez Zakład Ochrony Matki i Dziecka.

Smutna statystyka

Zgony niemowląt na 1000 urodzeń
żywych w 2003 roku
województwo
opolskie 5,16
małopolskie 5,42
wielkopolskie 6,26
warmińsko-mazurskie 6,27
podlaskie 6,3
świętokrzyskie 6,5
mazowieckie 6,74
łódzkie 7,02
pomorskie 7,18
podkarpackie 7,7
lubelskie 7,71
zachodniopomorskie 7,77
śląskie 7,84
kujawsko-pomorskie 7,9
lubuskie 8,19
dolnośląskie 8,26
Źródło: GUS