Zakaz dyżurów w czasie ciąży

Pracujące kobiety w ciąży podlegają szczególnej ochronie przewidzianej przez przepisy kodeksu pracy. Nie mogą być one zatrudniane przy pracach szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia. Wykaz takich prac został zamieszczony w załączniku do rozporządzenia Rady Ministrów z 10 września 1996 r. (Dz.U. nr 114, poz. 545, zm. Dz.U. z 2002 r., nr 127, poz. 1092). Obejmuje on m.in. prace w kontakcie ze szkodliwymi czynnikami biologicznymi, do których należą prace stwarzające ryzyko zakażenia: wirusem zapalenia wątroby typu B, wirusem ospy wietrznej i półpaśca, wirusem różyczki, wirusem HIV, wirusem cytomegalii, pałeczką listeriozy i toksoplazmozą. Jeżeli praca wykonywana przez czytelniczką na oddziale chorób płuc stwarza ryzyko któregoś z wymienionych zakażeń, to pracodawca jest zobowiązany przenieść ją do innej pracy, a jeżeli jest to niemożliwe, zwolnić ją z obowiązku świadczenia pracy. W razie gdy przeniesienie powoduje obniżenie wynagrodzenia, przysługuje dodatek wyrównawczy, a w czasie zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy pracownica zachowuje prawo do wynagrodzenia.
Po urodzeniu dziecka pracodawca zobowiązany jest zatrudnić pracownicę na poprzednich warunkach.
Pracownicy w ciąży nie wolno zatrudniać w godzinach nadliczbowych ani w porze nocnej. Jest to zakaz bezwzględny, którego nie może uchylić nawet zgoda pracownicy. Jego celem jest zapewnienie kobietom w ciąży maksymalnego okresu wypoczynku. Jednakże pełnienie dyżuru medycznego nie jest pracą w godzinach nadliczbowych, ponieważ czasu dyżuru nie wlicza się do czasu pracy. W związku z tym mogą pojawić się wątpliwości, czy ów zakaz dotyczy także dyżurów medycznych. Na pewno rozciąga się na pracę w porze nocnej. Co do pełnienia dyżuru medycznego, to wydaje się, że ze względu na cel ustanowionego zakazu i jego bezwzględny charakter, będzie miał on zastosowanie także w tym przypadku. Nie widzę bowiem racjonalnego powodu, dla którego ochrona kobiet w ciąży miałaby być w przypadku lekarzy ograniczona.

Podstawa prawna:
art. 178 § 1 i art. 179 Kodeksu pracy.