Zbyt krótkie wędzidełko podjęzykowe: objawy, leczenie

Wędzidełko podjęzykowe to miękki twór włóknisty, cienka błonka, która łączy dolną cz궜ć języka z dnem jamy ustnej. Prawidłowo rozwinięte wędzidełko charakteryzuje się dużą elastycznośœcią i pozwala na swobodne ruchy językiem w obrębie całej jamy ustnej.

Jak rozpoznać, że dziecko ma skrócone wędzidełko podjęzykowe?

"Pierwszej, wstępnej oceny wędzidełka u dzieci w wieku przedszkolnym i starszym mogą dokonać nawet sami rodzice, prosząc by wykonało ono kilka prób, np. spróbowało dotknąć językiem do brody i do nosa, jeśœli rodzic zauważy, że dziecko ma z tym duży problem, a końcówka języka przybiera charakterystyczny kształt serca zamiast owalu, możemy podejrzewać, że nasze dziecko ma skrócone wędzidełko - mówi dr n med. Michał Michalik, specjalista otolaryngolog, chirurg głowy i szyi z Centrum Medycznego MML.

W przypadku niemowląt problem skróconego wędzidełka można zaobserwować podczas pierwszych prób karmienia piersią.

"Prawidłowe i efektywne ssanie wymaga uniesienia brodawki językiem do wałka dziąsłowego. Silnie pracująca przednia cz궜ć języka „wytłacza” pokarm z brodawki i ruchem podającym ku tyłowi przesuwa go do połknięcia - mówi dr n med. Michał Michalik. W przypadku skróconego wędzidełka niemowlę ma ograniczone możliwośœci podniesienia i dociœśnięcia brodawki, jego ssanie jest wtedy nieefektywne, dziecko często płacze podczas karmienia a wg. American Academy of Otolaryngology dzieci z powodu skróconego wędzidełka słabiej przybierają na wadze.

Czy skrócone wędzidełko niesie za sobą jakieœ konsekwencje?

"W przypadku, gdy skrócone wędzidełko nie zostanie zdiagnozowane w pierwszych dniach życia i dziecko nie zostanie poddane zabiegowi frenotomii, czyli podcięciu wędzidełka, to od samego początku, kształtuje się u niego nieprawidłowy wzorzec ssania, połykania i żucia co w konsekwencji prowadzi do wad zgryzu i nieprawidłowej artykulacji" - mwi dr dr n med. Michał Michalik. "W języku polskim prawidłowa wymowa wielu głosek, takich jak: t, d, n, l, r, sz, ż, cz, dż, wymaga uniesienia czubka języka do górnego wałka dziąsłowego, co przy skróconym wędzidełku jest niemożliwe do wykonania. Dziecko ze skróconym wędzidełkiem pomimo wysiłku i starań będzie realizowało te głoski w sposób nieprawidłowy".

Skrócone wędzidełko podjęzykowe w znacznym stopniu ogranicza dziecku prawidłowe ruchy języka co w konsekwencji prowadzi do:

• Zaburzenia ssania
• Nieprawidłowego połykania i żucia
• Nadmiernego œlinienia
• Rozwoju chorób przyzębia
• Wad zgryzu
• Wad wymowy takich jak: seplenienie międzyzębowe, rotacyzm.

Problem skróconego wędzidełka to problem nie tylko najmłodszych, u młodzieży skrócone wędzidełko powoduje trudnośœci w całowaniu a u ludzi starszych wysuwanie protez. Kiedy najlepiej wykonać zabieg podcięcia wędzidełka? Powiedzenie w tym przypadku, im szybciej tym lepiej jest jak najbardziej zasadne. Decydując się na zabieg podcięcia w jak najwczeœśniejszym wieku, stwarzamy dziecku od samego początku najlepsze warunki do budowania prawidłowych wzorców fizjologicznych –pokarmowych oraz w późŸniejszym czasie artykulacyjnych.

"Decyzja o podcięciu wędzidełka powinna być poprzedzona konsultacją logopedyczno-laryngologiczną, na której lekarz laryngolog dokona oceny budowy i ruchomoœci języka oraz wędzidełka, a logopeda oceni czy i w jakim stopniu skrócone wędzidełko będzie mogło mieć wpływ na prawidłowy rozwój mowy" - mówi dr n med. Michał Michalik. " Następnie lekarz laryngolog dobierze odpowiednią metodę podcięcia skróconego wędzidełka.

Jak wygląda zabieg frenotomii?

Zabieg frenotomii wykonuje się zazwyczaj w znieczuleniu miejscowym i trwa on kilka minut.

"W miejscu podcięcia, po ustąpieniu znieczulenia, mały pacjent może odczuwać delikatne pieczenie. Dlatego do końca dnia można podawać mu zimne napoje lub lody, aby schłodzić i w naturalny sposób znieczulić powstałą pod językiem delikatną rankę - mówi dr n med. Michał Michalik. "Sama frenotomia nie usprawni języka, trzeba wykonywać ćwiczenia, które powinno się rozpocząć w ciągu 3 dni od wykonania zabiegu. Dziecko powinno być objęte opieką logopedyczną i rozpocząć ćwiczenia pionizacji języka. W przypadku bardzo małych dzieci, które nie są jeszcze w stanie samodzielne ćwiczyć, logopeda wykonuje masaże, które mają na celu zapobieganie powstawaniu blizn i zrostów".