14 czerwca - Światowy Dzień Krwiodawcy

Światowy Dzień Krwiodawcy przypada 14 czerwca - w dniu urodzin Karola Landsteinera, austriackiego lekarza hematologa i transfuzjologa, który w 1901 roku wyodrębnił grupy krwi, za co otrzymał Nagrodę Nobla. Odkrycie Landsteinera umożliwiło również rozwój transfuzjologii i podstaw bezpiecznego przetaczania krwi. 

Krew to jeden z najbardziej pożądanych "leków", jakimi dysponuje medycyna. Pomimo znaczącego postępu w nauce, krwi nie można pozyskać z innego źródła niż drugi człowiek.

W Polsce powołane w 2006 roku Narodowe Centrum Krwi koordynuje realizację działań w zakresie organizacji pobierania krwi, oddzielania jej składników oraz zaopatrzenia w krew. NCK opiniuje również plany działania w dziedzinie krwiodawstwa i krwiolecznictwa przygotowywane przez Instytut Hematologii i Transfuzjologii oraz monitoruje potrzeby w zakresie zaopatrzenia w krew i produkty krwiopochodne. Krwiodawcom przyznawane są tytuły: Honorowego Dawcy Krwi i Zasłużonego Honorowego Dawcy Krwi, a osobom, które wybitnie zasłużyły się dla ratowania ludzkiego życia i zdrowia odznaki Honorowego Dawcy Krwi – Zasłużonego dla Zdrowia Narodu.

Jak podaje NCK, w Polsce corocznie wykonuje się ok. 1,6 mln transfuzji krwi, ratujących życie i zdrowie ludzkie.

Konieczność przetoczenia krwi może mieć miejsce m.in. w wyniku wypadku, zabiegu operacyjnego, po oparzeniach i urazach, a także u pacjentów z chorobami rozrostowymi i nowotworami - w trakcie i po chemioterapii oraz u pacjentów wymagających transplantacji lub zabiegów kardiochirurgicznych.

Niedobory krwi i jej składników występują okresowo w ciągu całego roku, a najdłużej utrzymują się w okresie wakacyjnym. Jest to spowodowane m.in. większą liczbą wypadków oraz tym, że krwiodawcy przebywają w tym okresie na urlopach. Regionalne centra krwiodawstwa na ogół informują na swoich stronach internetowych, jaki jest stan ich zapasów, z podziałem na poszczególne grupy.

Od krwiodawców pobiera się tzw. krew pełną albo określone składniki krwi. Krew pełna może być pobierana nie częściej niż 6 razy w roku od mężczyzn i nie częściej niż 4 razy w roku od kobiet. Przerwa pomiędzy pobraniami nie może być krótsza niż 8 tygodni w przypadku mężczyzn i 12 tygodni w przypadku kobiet. Jednorazowo pobiera się 450 ml pełnej krwi. 

Kto może oddać krew

Krew mogą oddać osoby w wieku 18-65 lat, które ważą co najmniej 50 kg. Krwiodawca powinien być zdrowy i w dobrej formie, za każdym razem musi wypełnić ankietę na temat swojego stanu zdrowia i przejść badania - do oddania krwi kwalifikuje lekarz. Na stałe dyskwalifikują przede wszystkim poważne choroby; czasowa dyskwalifikacja może być spowodowana np. przeziębieniem, miesiączką, wyrwaniem zęba, a także zrobieniem tatuażu.

Krew można oddać w regionalnych centrach krwiodawstwa oraz w oddziałach terenowych, które funkcjonują np. w niektórych szpitalach, a także w mobilnych punktach poboru. Listę punktów oraz harmonogram akcji krwiodawstwa można znaleźć np. na stronie Narodowego Centrum Krwi 

Grupa 0Rh- na wagę złota

Najcenniejsza jest krew grupy 0Rh-, ponieważ w nagłych wypadkach, przy braku krwi właściwej grupy, może być przetoczona każdemu biorcy. Problem polega na tym, że jest to jedna z rzadziej występujących grup krwi.

Wśród mieszkańców naszego kraju najwięcej jest osób z grupami krwi:

• A Rh+ (32 proc.),
• 0 Rh+ (31 proc.).

Znacznie rzadsze są grupy:

• B Rh+ (15 proc.),
• AB Rh+ (7 proc.),
• 0 Rh- (6 proc.),
• A Rh- (6 proc.),
• B Rh- (2 proc.)
• AB Rh- (1 proc.).