Będzie zmiana definicji pierwszej pomocy pozwalająca na podanie adrenaliny w razie wstrząsu anafilaktycznego

Rzecznik Praw Obywatelskich (RPO) zwracał uwagę, że należy uregulować zasady podawania leków czy wykonywania innych czynności dzieciom z chorobami przewlekłymi w przedszkolach. Obecnie dzieje się to na postawie komunikatów Ministerstwa Zdrowia, a nie jest to źródło prawa powszechnie obowiązującego. Sytuacja dzieci z chorobą przewlekłą, które wymagają podawania leków różnymi drogami i technikami jest więc uzależniona wyłączenie od wewnętrznych zasad postępowania przyjętych przez przedszkola - podnosił Rzecznik.

Ministerstwo Zdrowia zdecydowało się uregulować kwestię podawania leków w projekcie ustawy o zdrowiu dzieci i młodzieży w wieku szkolnym, ale nie dotyczy to przedszkolaków. W 2018 r. minister zdrowia nie widział potrzeby zmiany podejścia, choć nie wykluczał tego w przyszłości. 11 stycznia 2022 r. zastępca RPO Stanisław Trociuk ponownie wystąpił w tej sprawie do resortu zdrowia.

W odpowiedzi ówczesny wiceminister zdrowia Waldemar Kraska wskazał, że w sytuacji, gdy podczas pobytu w placówce zaistnieje konieczność podania dziecku leków bądź zastosowania innych działań – niezbędne jest upoważnienie przez rodziców dziecka do podejmowania tych działań oraz pisemna zgoda pracownika szkoły.

Podanie adrenaliny w przypadku wystąpienia wstrząsu anafilaktycznego nie mieści się w zakresie pierwszej pomocy. Rozszerzenie ww. definicji jest jedną ze zmian proponowanych przez Fundację Alergia, które są obecnie analizowane w Ministerstwie Zdrowia, po uzyskaniu stanowiska Ministerstwa Edukacji i Nauki oraz Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej - informował Kraska.

Będzie zmiana definicji pierwszej pomocy

Jak przekazał Rzecznikowi Dariusz Poznański, dyrektor Departamentu Zdrowia Publicznego MZ, procedowany w minionej kadencji rządu projekt nowelizacji ustawy o Państwowym Ratownictwie Medycznym oraz niektórych innych ustaw (UD396) zawierał przepisy dotyczące rozszerzenia definicji pierwszej pomocy o podawanie leków wydawanych z przepisu lekarza przez świadków zdarzenia. Projekt został wniesiony do rozpatrzenia przez Stały Komitet Rady Ministrów, ale ostatecznie Komitet nie podjął rozstrzygnięcia w zakresie jego przyjęcia.

W związku z powyższym w najbliższym czasie zostaną podjęte decyzje co do zakresu i trybu procedowania zmian objętych ww. nowelizacją, w tym zmiany definicji pierwszej pomocy uwzględniającej możliwość podawania leków w powyższym zakresie.

Poznański podkreślił, że w odniesieniu do ramowego programu szkolenia z pierwszej pomocy, obejmującego postępowanie w przypadku wystąpienia wstrząsu anafilaktycznego, zakres szkolenia z pierwszej pomocy nie jest określony w przepisach prawa i brak obecnie upoważnienia ustawowego do jego określenia.

Adrenalinę może podać każda osoba przeszkolona

Dyrektor Departamentu Zdrowia Publicznego przypomniał jednocześnie, że adrenalina może i powinna być podana przez świadka zdarzenia, niezależnie od posiadanych przez niego kwalifikacji, w sytuacji nagłej, gdy występują wskazania do jego podania, a osoba aplikująca lek jest zaznajomiona ze wskazaniami do jego stosowania oraz sposobem podawania. Jak wynika z charakterystyki produktu leczniczego (ChPL), wszystkich pacjentów, którym przepisuje się produkt zawierający adrenalinę jako substancję czynną, należy dokładnie poinformować o wskazaniach do stosowania oraz właściwym sposobie podawania. ChPL zaleca również przeszkolenie osób z najbliższego otoczenia pacjenta (np. rodziców, opiekunów, nauczycieli) w zakresie poprawnego stosowania produktu w przypadku konieczności udzielenia pomocy w nagłej sytuacji.

Zalecenia zawarte w ChPL są zbieżne z wytycznymi dotyczącymi zasad udzielania pierwszej pomocy wydawanymi przez międzynarodowe towarzystwa naukowe (np. European Resuscitation Council, Amercian Heart Association).

W celu ujednolicenia procedur w tym zakresie minister zdrowia ogłosił w drodze obwieszczenia zalecenia postępowania dotyczące opieki nad uczniami z anafilaksją, astmą oskrzelową, alergicznym nieżytem nosa, atopowym zapaleniem skóry i pokrzywką w szkole (Dz. Urz. Min. Zdrow. z 2022 r. poz. 116), opracowane przez Polskie Towarzystwo Alergologiczne.

Rozwiązania określone w przepisach dla szkół mogą być pomocniczo stosowane w przedszkolach lub żłobkach - wskazał Poznański.