Chirurgiczne leczenie mięśniaków macicy. Jak często wykonuje się histerektomię?

Interpelację w sprawie dostępu do różnych metod leczenia mięśniaków macicy złożył poseł Marek Hok.

Poseł podkreśla w interpelacji, że mięśniaki macicy są powszechnie występującym schorzeniem ginekologicznym. Stanowią najczęstszą przyczynę nieprawidłowego krwawienia z macicy, prowadząc do anemii oraz wielu innych powikłań stanowiących zagrożenie dla zdrowia kobiet. Eksperci wskazują, że ten problem zdrowotny może dotyczyć nawet 30 proc. kobiet, co sprawia, że opieka nad tą grupą pacjentek stanowi codzienność placówek. W ocenie ekspertów mięśniaki macicy wpływają dewastująco na jakość życia chorych zarówno pod względem medycznym, jak i psychologicznym oraz rodzinnym.

Chociaż liczba możliwości terapeutycznych jest znaczna, najczęściej stosuje się leczenie operacyjne mięśniaków. Liczba histerektomii wykonywanych w Polsce przekracza 30 tysięcy, prowadząc do ubezpłodnienia chorych. Jednak rośnie liczba pacjentek, które ze względu na plany posiadania dzieci nie chcą być operowane i szukają innych możliwości terapii. U pacjentek, które mają plany prokreacyjne, terapia powinna być zatem dobierana w taki sposób, aby minimalizować utrudnienia w zajściu w ciążę oraz jej donoszeniu.

Kłopot z dostępem do metod leczenia dotyczy również embolizacji mięśniaków

Od kilku lat dostępne jest leczenie farmakologiczne wykorzystujące skojarzenie relugoliksu, estradiolu oraz octanu noretysteronu, skuteczne u wysokiego odsetka odpowiednio zakwalifikowanych chorych. Nie można co prawda zastosować jej u każdej pacjentki, jednak eksperci wskazują, że w przypadku chęci zachowania płodności oraz wysokiego ryzyka operacyjnego wymaga to rozważenia.

Kłopot z dostępem do metod leczenia dotyczy również embolizacji tętnic macicznych, bowiem w ramach systemu ochrony zdrowia finansowanego ze środków publicznych ten rodzaj świadczeń jest udzielany tylko przez jeden ośrodek - wskazuje Marek Hok.

Poseł poprosił odpowiedź na pytania:

• Ile zabiegów histerektomii oraz embolizacji tętnic macicznych przeprowadzono w Polsce w latach 2015–2022 w ramach publicznego systemu ochrony zdrowia?
• Czy Narodowy Fundusz Zdrowia monitoruje jakość zabiegów chirurgicznych? W jaki sposób?
• Czy Ministerstwo Zdrowia planuje udostępnienie leczenia farmakologicznego mięśniaków macicy wykorzystującego skojarzenie relugoliksu, estradiolu oraz octanu noretysteronu? W jakim terminie?

Ile hesterektomii wykonuje się w Polsce z powodu mięśniaków macicy

W odpowiedzi na interpelację wiceminister zdrowia Waldemar Kraska podał statystyki dotyczące zabiegów histerektomii oraz embolizacji tętnic macicznych przeprowadzonych w Polsce w latach 2015-2022 w ramach publicznej opieki zdrowotnej.

Wiceminister przedstawił dane dotyczące liczby hospitalizacji, w ramach których zostały sprawozdane procedury medyczne wg klasyfikacji ICD-9:

• 39.991 embolizacja narządowa bez użycia leków
• 68.311 klasyczne śródpowięziowe usunięcie macicy [CISH]
• 68.312 nadszyjkowe usunięcie macicy w asyście laparoskopowej [LASH]
• 68.391 nadszyjkowe wycięcie macicy
• 68.41 proste wycięcie macicy
• 68.42 poszerzone wycięcie macicy
• 68.51 wycięcie macicy drogą pochwową w asyście laparoskopowej [LAVH]
• 68.59 inne wycięcie macicy drogą pochwową
• 68.61 zmodyfikowane radykalne wycięcie macicy
• 68.62 operacja Wertheima
• 68.71 laparoskopowe radykalne wycięcie macicy drogą pochwową [LRVH]
• 68.76 histerokolpektomia

łącznie z rozpoznaniem zasadniczym D25 Mięśniak gładkokomórkowy macicy wraz z rozszerzeniami.

Z przedstawionego zestawienia wynika, że tylko w 2022 r. wykonano 16 586 zabiegów usunięcia macicy, w 2021 r. - 14 370, w 2020 r. - 11 924. Liczba embolizacji mięśniaków nie przekracza 50 - w 2022 r. wykonano ich 46, w 2021 - 41, w 2020 r. - 18.

W odpowiedzi na pytanie o kontrolowanie jakości zabiegów chirurgicznych, w tym zabiegu wycięcia macicy, wiceminister Kraska przypomniał, że Narodowy Fundusz Zdrowia w celu podniesienia jakości udzielanych świadczeń oraz umożliwienia pacjentom uzyskania świadczeń na właściwym poziomie wprowadził współczynniki jakościowe dla świadczeń, w tym dla świadczeń zabiegowych, np. dla świadczeniodawców realizujących umowy w zakresie chirurgicznego leczenia onkologicznego, radioterapii onkologicznej oraz chemioterapii, w sytuacji rozliczania hospitalizacji w obszarze chirurgii onkologicznej, wartość JGP o charakterze zabiegowym korygowana jest z zastosowaniem współczynnika o wartości 1,17.

PRZECZYTAJ TAKŻE: Jakie są wskazania do zabiegów endoskopowych w ginekologii

Co z farmakologicznym leczeniem mięśniaków macicy?

Kraska poinformował także, że aktualnie prowadzone jest jedno postępowanie o objęcie refundacją i ustalenie urzędowej ceny zbytu dla leku:

• Ryeqo, Relugolixum + Estradiolum + Norethisterone acetate, Tabletki powlekane, 40 mg + 1 mg + 0,5 mg, 28, tabl., kod GTIN 05997001370742,

w aptece na receptę w całym zakresie zarejestrowanych wskazań i przeznaczeń. We wskazaniu: we wszystkich zarejestrowanych wskazaniach na dzień wydania decyzji, tj. w leczeniu umiarkowanych dociężkich objawów mięśniaków macicy u dorosłych kobiet w wieku rozrodczym – wniosek jest w trakcie negocjacji cenowych z Komisją Ekonomiczną.

“Minister zdrowia wyda decyzję dla ww. produktu leczniczego niezwłocznie po zakończeniu wszystkich wymaganych przepisami prawa etapów procesu refundacyjnego zgodnie z ustawą o refundacji” - zapewnił Kraska.

POLECAMY TAKŻE: Jak rozwijała się chirurgia małoinwazyjna w Polsce?