Co oprócz angioplastyki wieńcowej?

Podczas kongresu ESC w Sztokholmie zostały ogłoszone nowe wytyczne dotyczące rewaskularyzacji, migotania przedsionków, wad wrodzonych u dorosłych, a także uaktualnienie wytycznych sprzed dwóch lat dotyczących zastosowania urządzeń w niewydolności serca. W jaki sposób polscy lekarze dowiadują się o takich zmianach?

Wytyczne w wersji angielskiej są dostępne na stronie ESC i European Heart Journal, który je wydaje. Linki do tych źródeł mamy na stronie PTK. Nowe rekomendacje opracowane przez Europejskie Towarzystwo Kardiologiczne przyjmowane są przez PTK jako obowiązujące w Polsce. Nasza Komisja ds. Wytycznych i Szkolenia już rozpoczęła wprowadzanie ich na polski grunt. Właśnie trwa tłumaczenie wytycznych, zostaną wydane w suplementach „Kardiologii Polskiej”. Będą także dostępne na stronie PTK. W ciągu dwóch następnych miesięcy wytyczne ukażą się także w wersji kieszonkowej. Z tym wszystkim chcemy się uporać do lutego. 26 lutego 2011 r. odbędzie się w Zabrzu Wiosenna Konferencja PTK Kardiologii Polskiej, która w znacznym stopniu będzie poświęcona nowym wytycznym. Mamy też deklaracje ze strony oddziałów i sekcji PTK, że zorganizują lokalne konferencje poświęcone wytycznym.

Jakie zmiany wprowadzają nowe rekomendacje?

Dotychczasowe wytyczne w zakresie rewaskularyzacji zawierały głównie zalecenia dotyczące angioplastyki wieńcowej. Po raz pierwszy we współpracy z kardiochirurgami i chirurgami naczyniowymi powstały rozszerzone wytyczne, w których rozważa się bardzo trudne kwestie kwalifikacji do leczenia tego typu poza angioplastyką, także wskazania do pomostów wieńcowych. Powstał materiał, który będzie pomagał podejmować decyzje dotyczące wyboru leczenia. Sądzę, że wywoła to sporo dyskusji.

W przypadku wytycznych dotyczących migotania przedsionków nowością jest kwalifikacja do leczenia ablacyjnego oraz innych technik elektrostymulacyjnych. W tej kwestii bardzo dużo się dzieje: otwiera się wiele nowych ośrodków, w związku z ograniczonymi możliwościami leczenia farmakologicznego zwiększa się liczba zabiegów ablacyjnych – ten typ leczenia zaczyna odgrywać dużą rolę. Nowe wytyczne uwzględniają to wszystko.

Jak się to ma do codziennej praktyki lekarza?

To właśnie jedno z głównych zadań PTK – takie rozpropagowanie nowych rekomendacji, aby były wykorzystywane w codziennej praktyce. Jest wiele dowodów na to, że postępowanie w praktyce kardiologicznej zgodnie z wytycznymi przekłada się na mniejszą liczbę zgonów, zawałów i innych wydarzeń klinicznych. Dlatego, jak większość towarzystw narodowych, przyjęliśmy zasadę, że wytyczne ustanawiane przez ESC są przyjmowane przez PTK.

W przygotowaniu wytycznych brali także udział eksperci z Polski. W opracowywaniu wytycznych dotyczących migotania przedsionków uczestniczył prof. Piotr Ponikowski, a w ich recenzji prof. Janina Stępińska. Prof. Marian Zembala recenzował wytyczne dotyczące rewaskularyzacji. Członkiem Komitetu Wytycznych ESC jest prof. Michał Tendera.

A jak wygląda realizowanie wytycznych europejskich w polskiej rzeczywistości?

Rozbieżności bywają duże, bo nasz system ochrony zdrowia, środki proponowane przez płatnika, w wielu sytuacjach nie pozwalają na pełne zastosowanie wytycznych. I choć konsultant krajowy czy konsultanci wojewódzcy, podejmując starania o ich wdrożenie, powołują się na te wytyczne, często nie ma żadnej reakcji zarówno ze strony płatnika, jak i Ministerstwa Zdrowia. Mimo wszystko staramy się leczyć zgodnie z najnowszymi ustaleniami europejskich ekspertów.

Jakich wytycznych możemy się spodziewać w najbliższym czasie?

Zapowiadane były wytyczne dotyczące dyslipidemii i uaktualnienie wytycznych dotyczących ostrych zespołów wieńcowych bez uniesienia odcinka ST, a następnie z uniesieniem odcinka ST (wydanych w 2007 i 2008 roku). Sporo informacji, które się tam znajdą, już teraz dostępnych jest w wytycznych dotyczących rewaskularyzacji.