Jeszcze nie wszystko przesądzone w sprawie kas?

Obowiązek stosowania kas rejestrujących nakłada ustawa o podatku od towarów i usług (podatku VAT). Jednocześnie nadaje ministrowi finansów upoważnienie do zwalniania niektórych grup podatników z tego obowiązku. Korzystając z tego upoważnienia, minister wydaje co roku rozporządzenie, w którym wylicza czynności zwolnione z obowiązku ewidencjonowania kasowego. W rozporządzeniu wydanym na rok 2011, które zostało opublikowane 30 lipca br. (Dz.U. nr 138, poz. 930), usługi w zakresie ochrony zdrowia nie zostały już uwzględnione. Ministerstwo zdecydowało zatem nie
podtrzymywać zwolnienia, zakładając, że tym sposobem obejmie lekarzy obowiązkiem stosowania kas.

Wnioskowanie to opiera się jednak na błędnym założeniu, że skoro było zwolnienie, to znaczy, że był i obowiązek. Tymczasem obowiązek nakładają przepisy ustawy, których analiza wskazuje na to, że istnienie owego obowiązku jest wysoce wątpliwe.

Treść przepisów

Art. 111 ust. 1 ustawy o podatku VAT brzmi: „Podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są obowiązani prowadzić ewidencję obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących”. Lekarze, którzy przyjmują prywatnie, są podatnikami dokonującymi sprzedaży na rzecz ww. osób, czyli pacjentów. Jednakże obowiązek dotyczy prowadzenia ewidencji kwot podatku należnego, który w przypadku usług z zakresu ochrony zdrowia w ogóle nie występuje, bo są to usługi zwolnione od podatku na mocy ustawy. Skoro nie ma podatku, to nie ma czego ewidencjonować. Ponieważ w przepisie występuje koniunkcja wyrażona przez spójnik „i”, więc zarówno obrót, jak i kwoty podatku należnego powinny występować łącznie. Brak kwot podatku należnego może oznaczać, że obowiązek stosowania kas nie zachodzi (por. „Puls Medycyny” nr 6 (209) z 14 kwietnia 2010 r., s. 18).

Ministerstwo pozostaje jednak na stanowisku, że obowiązek stosowania kas fiskalnych może dotyczyć wyłącznie ewidencjonowania obrotu i wprowadzenie go uzasadnia przede wszystkim „koniecznością przeciwdziałania nadużyciom związanym z nieewidencjonowaniem obrotu przez podatników”.

Sprawa dla sądu

Rozstrzygnięcie tych wątpliwości leży w gestii sądów administracyjnych. By uzyskać je z wyprzedzeniem, można wystąpić o wydanie interpretacji podatkowej, przedstawiając własne stanowisko w sprawie. Niekorzystne stanowisko fiskusa będzie podlegało zaskarżeniu. Szczegóły dotyczące całej procedury omówiłem ww. artykule z kwietnia br.

Czytelnikowi, który już spróbował skorzystać z tej ścieżki, izba skarbowa odmówiła wszczęcia postępowania, wskazując, iż nie będzie odnosiła się do hipotetycznych stanów prawnych. Na takie postanowienie przysługuje zażalenie, w którym należy podnieść, iż sprawa dotyczy interpretacji przepisów obowiązującej ustawy w związku z wejściem w życie rozporządzenia, które zostało już opublikowane.

Podstawa prawna

1. Art. 111 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 54, poz. 535 ze zm.).

2. Rozporządzenie ministra finansów z 26 lipca 2010 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz.U. nr 138, poz. 930).