Na czym polega zabieg? 

Zabieg krioterapii ogólnoustrojowej polega na bodźcowym, nieinwazyjnym oddziaływaniu temperatur kriogenicznych o parametrach poniżej -110°C na całą powierzchnię ciała. Do zabiegu pacjenci są kwalifikowani przez lekarza. Każda osoba ma ustalane parametry terapeutyczne oraz indywidualny program kinezyterapii, ocenia się także stan układu krążenia. Przed każdym zabiegiem pacjenci mają mierzone ciśnienie tętnicze krwi. Czas zabiegu wynosi od 1 do 3 minut, a cykl terapeutyczny kriostymulacji ogólnoustrojowej obejmuje 10-20 codziennych zabiegów wykonywanych w kolejnych dniach.

Terapeutyczne działanie zimna 

Wywołuje ona między innymi efekty: przeciwbólowy, nerwowo-mięśniowy, przeciwzapalny, przeciwobrzękowy i krążeniowy. Pod wpływem zimna dochodzi do zmniejszenia napięcia nerwowego w wyniku zwolnienia przewodnictwa nerwowego. Po serii zabiegów uzyskuje się rozluźnienie mięśni i zwiększenie siły mięśni szkieletowych, a także subiektywną analgezję, utrzymującą się nawet do kilku miesięcy. Okres ten może być wydłużony przez powtarzanie serii zabiegów. 

Przeprowadzone badania wykazują, że krioterapia jest jedną ze skuteczniejszych metod fizykoterapeutycznych w terapii pacjentów ze spastycznością. Efekt przeciwzapalny wynika z oddziaływania temperatur kriogenicznych na wydzielanie mediatorów stanu zapalnego. Obserwuje się spadek wartości odczynu Biernackiego i stężenia markerów stanu zapalnego. Efekt przeciwobrzękowy związany jest z przekrwieniem tętniczym w okolicy obrzęków okołostawowych z jednoczesnym zwiększeniem filtracji włośniczkowej oraz poprawą drożności naczyń chłonnych drenujących przestrzeń międzykomórkową. Temperatury kriogeniczne zwiększają ukrwienie tkanek i zmieniają parametry morfologii krwi. 

Zastosowanie krioterapii ogólnoustrojowej powoduje poprawę wydolności fizycznej organizmu oraz przyspieszenie metabolizmu. W związku z tym kriostymulacja może stanowić cześć cyklu treningowego nastawionego na spalanie tkanki tłuszczowej. Udowodniono, iż krioterapia ogólnoustrojowa wywiera korzystny wpływ na psychikę człowieka. Po zabiegu pacjenci doznają uczucia zupełnego odprężenia i uspokojenia.

Wskazania i przeciwwskazania 

Ze względu na swoje działanie, kriokomora ogólnoustrojowa wykorzystywana jest w stanach pourazowych i pooperacyjnych oraz towarzyszących im obrzękach, następstwach urazów, skręceniach, zwichnięciach, zespołach bólowych kręgosłupa i stanach po operacji dyskopatii. Krioterapia ogólnoustrojowa stosowana jest także w licznych chorobach reumatycznych, w dnie moczanowej, chorobie Bechterewa, zespole Reitera, kolagenozach, liszaju rumieniowatym, zapaleniach ścięgien, fibromialgiach, a także w przewlekłych zmianach zwyrodnieniowych stawów. Z powodzeniem może być wykorzystywana w chorobach neurologicznych (takich jak niedowłady spastyczne, stwardnienie rozsiane, choroba Parkinsona, polio, ostre zapalenie nerwów), defektach immunologicznych i chorobach z autoagresji oraz w profilaktyce osteoporozy, jak również w zespołach algodystrofii, przykurczach w stawach czy w zespołach bólowych na skutek wytworzonych blizn. Krioterapia ogólnoustrojowa może być też stosowana w częstoskurczu napadowym, w odnowie biologicznej, a także przy bezsenności, depresji i migrenach.

Pomimo licznych korzyści ze stosowania krioterapii ogólnoustrojowej, jest ona przeciwwskazana w niektórych chorobach układu krążenia (takich jak stan po zawale i inne ciężkie choroby serca, niewydolność krążenia, zaburzenia rytmu serca czy przebyte zatory tętnicze), nieustabilizowanym nadciśnieniu tętniczym (wysokie wartości ciśnienia), chorobie nowotworowej, nadczynności oraz niewyrównanej niedoczynności tarczycy, jak również w ostrych schorzeniach dróg oddechowych, chorobach nerek i pęcherza moczowego. Nie należy jej także stosować podczas ciąży, przy nietolerancji na zimno, odmrożeniach, zaburzeniach czucia, w chorobie Raynauda oraz klaustrofobii.

Przebieg zabiegu

Krioterapia ogólnoustrojowa zawsze prowadzona jest według ścisłego schematu. Pełen zabieg obejmuje: badanie lekarskie, pomiar ciśnienia i tętna pacjenta, instruktaż odnośnie do zachowania w komorze, wejście do kriokomory oraz ćwiczenia na sali cardio po jej opuszczeniu.

Do kriokomory wchodzi się w bieliźnie lub stroju kąpielowym. (obowiązuje strój bawełniano-wełniany). Należy zdjąć soczewki kontaktowe, wszelkie metalowe i elektroniczne elementy oraz biżuterię. Istotnym uzupełnieniem stroju są bawełniane skarpety, ochraniacze na stawy, maseczka na usta i nos, opaska na uszy oraz buty ochronne na drewnianej podeszwie.

W samej komorze o temperaturze wewnętrznej ok. -160°C pacjenci przez ok. 3 minuty wykonują energiczne ruchy kończynami, nieustannie poruszając się po okręgu. W trakcie zabiegu należy pamiętać o odpowiednim oddechu, wykonując krótki wdech nosem oraz powolny wydech. 

Po wyjściu z komory i zmianie ubioru, pacjenci są kierowani bezpośrednio na kinezyterapię, trwającą od 30 do 60 minut. W zależności od rozpoznania, stopnia sprawności układu ruchu i wydolności organizmu, jak również wieku oraz aktualnego stanu zdrowia pacjenta gimnastyka lecznicza obejmuje: kinezyterapię indywidualną (ćwiczenia czynne lub bierne ze szczególnym uwzględnieniem stawów i miejsc zmienionych chorobowo), zbiorową lub z wykorzystaniem przyrządów na sali cardio. Po zakończonym zabiegu następują powtórne badania w celu zanalizowania efektów klinicznych i rozważenia ewentualnej kontynuacji krioterapii ogólnoustrojowej.

Komory kriogeniczne

W wielu ośrodkach w Polsce zainstalowane są komory kriogeniczne różniące się rodzajem zastosowanego czynnika chłodzącego, liczbą pomieszczeń oraz ich wielkością. Do takich ośrodków należy Bristol ART & Medical SPA w Busku- Zdroju, gdzie wykonywane są zabiegi krioterapii ogólnoustrojowej w kriokomorze chłodzonej ciekłym powietrzem. W innych komorach jako środek chłodzący może być użyty ciekły azot, mogą pracować agregaty chłodnicze lub może być wykorzystane zjawisko zalegania chłodu.