Niedobór leków to problem całej Europy. Jest reakcja państw członkowskich

• 2 maja rząd Belgii skierował do Komisji Europejskiej wniosek ws. wprowadzenia dobrowolnego mechanizmu solidarności. Chodzi o wsparcie dla państwa członkowskiego w sytuacji krytycznie niskiego zapasu ważnego leku.
• Inicjatywę popiera Polska. Dokument został podpisany także przez Francję, Niemcy, Austrię, Holandię, Luksemburg, Czechy, Hiszpanię, Estonię, Słowenię, Rumunię, Łotwę, Litwę, Grecję, Maltę, Włochy i Portugalię.

W dokumencie skierowanym do KE państwa członkowskie wzywają do:

• wprowadzenia dobrowolnego mechanizmu solidarności, aby w sytuacjach kryzysowych tymczasowo złagodzić dotkliwe niedobory leków w krajach UE;
• ustanowienia europejskiego wykazu leków krytycznych, których łańcuchy dostaw, produkcji i wartości muszą być monitorowane;
• wdrożenia ustawy o krytycznych lekach w celu zmniejszenia zależności od dostaw spoza UE, zwłaszcza tych leków, w przypadku których jest tylko kilku producentów lub krajów dostarczających.

- Dobrowolny mechanizm solidarności zakłada, że państwo członkowskie borykające się z krytycznie niskim zapasem ważnego leku wysyła powiadomienie do pozostałych krajów UE, które mogą zaoferować pomoc, a więc tymczasowe rozwiązanie. Ponadto mechanizm zachęcałby producentów i hurtowników do pomocy w takich sytuacjach – wyjaśnia Krzysztof Kopeć, prezes Krajowych Producentów Leków.

We wniosku podpisanym przez 18 członków UE podkreślono, że lista krytycznych leków powinna powstać przed nadchodzącą jesienią, podczas której braki - ze względu na sezon infekcyjny - mogą być dotkliwe.

- W przypadku tych leków konieczne będzie monitorowanie podaży, globalne zmapowanie łańcuchów dostaw, identyfikacja potencjalnych dostawców i słabych punktów. Regulacja o krytycznych lekach byłaby zestawem narzędzi składającym się z różnych instrumentów. Ma się opierać na europejskich aktach prawnych o surowcach krytycznych i półprzewodnikach – wskazuje Grzegorz Rychwalski, wiceprezes Krajowych Producentów Leków. - Projekt legislacyjny ma zawierać konkretne instrumenty finansowe wsparcia produkcji farmaceutycznej na terenie EU - podkreśla.

Czy reakcja rządów państw członkowskich wpłynie na KE?

Jeśli wniosek przejdzie, należy spodziewać się znacznych inwestycji w produkcję krytycznych API i leków w Europie. - Cieszymy się, że polski rząd poprał tę inicjatywę, o co Krajowi Producenci Leków zabiegali od dawna - mówi Grzegorz Rychwalski.

- Wszystko wskazuje na to, że zdecydowane poparcie większości państw wywrze presję na Komisję Europejską, aby rozważyła tę propozycję. Mamy nadzieję, że takie działania podejmie też Parlament Europejski - dodaje Krzysztof Kopeć.

Obecnie ponad 50 proc. substancji do produkcji leków stosowanych na całym świecie jest wytwarzanych przez pięciu producentów. Skutków tej sytuacji doświadcza już cała Europa, która jest uzależniona od tych wytwórców. W 2022 r. 75 proc. krajów UE zgłosiło, że niedobory leków pogłębiły się w porównaniu z rokiem poprzednim. Brakowało antybiotyków, leków trombolitycznych i insuliny, a także środków przeciwgorączkowych i przeciwbólowych.

PRZECZYTAJ TAKŻE: Jak zapewnić pacjentom dostęp do leków? Część krajów UE ma na to pomysł