Niezłożenie oświadczenia majątkowego skutkuje zwolnieniem dyscyplinarnym

0d 1 stycznia br. obowiązują zaostrzone przepisy antykorupcyjne ustawy o zmianie ustawy o samorządzie gminnym i zmianie innych ustaw z 23 listopada 2002 r. nakazujące kierownikom samorządowych jednostek organizacyjnych oraz osobom zarządzającym samorządowymi osobami prawnymi złożenie oświadczenia majątkowego. Powinny znaleźć się w nim informacje o zasobach pieniężnych, nieruchomościach, posiadanych udziałach i akcjach nabycia mienia publicznego, prowadzeniu działalności gospodarczej, stanowiskach zajmowanych w spółkach handlowych, dochodach osiąganych z poszczególnych źródeł, o mieniu i zobowiązaniach pieniężnych powyżej 10 tys. zł (w tym o zaciągniętych kredytach i pożyczkach). Składane oświadczenia powinny być jawne i udostępnione publicznie.
Specjalne traktowanie
Wędrując po stronach internetowych urzędów marszałkowskich, tylko w trzech województwach (lubelskim, podlaskim i lubuskim) nie znaleźliśmy oświadczeń dyrektorów ZOZ-ów, dla których organem założycielskim jest samorząd wojewódzki. ?Dyrektorzy zakładów składali oświadczenia majątkowe i powinny być one dostępne w Biuletynie Informacji Publicznej" - zapewnili nas pracownicy działu kadr w Urzędzie Marszałkowskim w Lublinie. Konia z rzędem jednak temu, kto znajdzie je bez problemu w kompletnie nieprzejrzystej elektronicznej wersji BIP-u.
W Urzędzie Marszałkowskim w Białymstoku powiedziano nam, że dyrektorzy podlaskich SP ZOZ-ów w ogóle nie składali takich oświadczeń, bo nie mają takiego obowiązku. ?Z opinii prof. Jana Zimmermanna z Uniwersytetu Jagiellońskiego i innych prawników wynika, że ustawowy zapis o konieczności składania oświadczenia majątkowego ich nie dotyczy" - wyjaśnia Marta Bielak z referatu kadr.
Podobne stanowisko zajął Urząd Marszałkowski w Zielonej Górze, gdzie oświadczenie majątkowe złożyli tylko dyrektorzy wojewódzkich ośrodków medycyny pracy, bo placówki te mają status jednostek budżetowych. ?Dyrektorzy ZOZ-ów kierujący jednostkami samodzielnymi nie mają takiego obowiązku" - twierdzi Aleksander Sipowicz, dyrektor Departamentu Organizacyjno-Prawnego UM w Zielonej Górze. Powołuje się przy tym na opinie prawników i stanowisko Ministerstwa Zdrowia w tej sprawie. ?Przepisy ustaw o samorządzie wojewódzkim, o samorządzie powiatowym i o samorządzie gminnym enumeratywnie wskazują podmioty do złożenia oświadczenia o swoim stanie majątkowym. Wśród osób wymienionych w tych przepisach ustawodawca nie podaje kierowników publicznych zakładów opieki zdrowotnej. Nie można uznać kierownika zakładu opieki zdrowotnej za osobę zarządzającą lub osobę będącą członkiem organu zarządzającego osobą prawną ww. jednostek samorządu terytorialnego. W świetle powyższego kierownik zakładu opieki zdrowotnej nie jest zobowiązany do składania oświadczenia o swoim stanie majątkowym" - wyjaśnia w piśmie z 8 kwietnia 2003 r. Renata Pałka, koordynator Departamentu Dialogu Społecznego MZ, powołując się przy tym na zapisy ustaw sprzed ostatniej nowelizacji z listopada 2002 r.
Niestaranne oświadczenia, brak kontroli
Pozostałe samorządy wojewódzkie wezwały szefów podległych sobie ZOZ-ów do złożenia stosownych dokumentów i są one obecnie dostępne w Internecie. Ich lektura dowodzi jednak, że w zależności od regionów dyrektorzy podeszli do sprawy mniej lub bardziej starannie. Z reguły są wypełnione odręcznie ręką nawykłą do wypisywania recept i dlatego bardzo często są po prostu słabo czytelne. W wielu oświadczeniach dyrektorzy wykazywali jedynie dodatkowe źródła dochodu, takie jak umowy o dzieło, umowy zlecenia czy praktykę lekarską, nie podając dochodów z tytułu wynagrodzenia z racji pełnienia funkcji kierowniczej. Jedni podawali zarobki współmałżonków, inni nie.
Przypomnijmy, że o tym, iż 30 kwietnia mija termin składania oświadczeń majątkowych przez dyrektorów gminnych, powiatowych i wojewódzkich zakładów opieki zdrowotnej ekspert prawny Pulsu Medycyny Sławomir Molęda pisał już na początku kwietnia. Miesiąc później (Puls Medycyny nr 7/2003) podjęliśmy polemikę ze stanowiskiem prof. Jana Zimmermanna, kierownika Katedry Prawa Administracyjnego Uniwersytetu Jagiellońskiego. Zdaniem profesora, dyrektorzy ZOZ-ów, dla których organem założycielskim jest samorząd wojewódzki, są zwolnieni z obowiązku składania oświadczeń i zakazu prowadzenia działalności gospodarczej. Sławomir Molęda ostrzegł dyrektorów SP ZOZ-ów, że opinia prof. J. Zimmermanna nie stanowi obowiązującej wykładni prawa, a niezłożenie wymaganych oświadczeń w terminie grozi sankcjami finansowymi i zwolnieniem dyscyplinarnym z pracy.