Obowiązki podatkowe lekarza w 2002 roku

Trzymając się ściśle obowiązujących przepisów podatkowych napotykamy bowiem sytuację, w której przychód z prowadzenia prywatnego gabinetu nie został zakwalifikowany do żadnego z wymienionych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych źródeł przychodu. Do końca roku 2000 przychody lekarzy kwalifikowały się bądź do działalności wykonywanej osobiście (art. 10 ust. 1 pkt 2 ustawy), bądź do pozarolniczej działalności gospodarczej, która obejmowała także wykonywanie wolnego zawodu poza kontraktem (art. 10 ust. 1 pkt 3). Obecnie art. 10 ust. 1 pkt 3 mówi tylko o pozarolniczej działalności gospodarczej, a przecież lekarz, który nie jest przedsiębiorcą, działalności takiej nie wykonuje. Więc do jakiego źródła kwalifikuje się jego przychód?
Wszystko jasne na kontrakcie
Tylko sytuacja lekarza na kontrakcie jest jasna. W roku bieżącym nie uległa ona zmianom. Jeśli lekarz swoje usługi wykonuje osobiście i wyłącznie w ramach kontraktu, bez udzielania ich na własną rękę pacjentom poza kontraktem, to jego przychody pochodzą z działalności wykonywanej osobiście (art. 13 pkt. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). W tej sytuacji lekarz zwolniony jest z uciążliwych obowiązków ewidencjonowania swoich przychodów, ustalania kosztów i odprowadzania zaliczek na podatek dochodowy oraz składek na ZUS.
Lekarz na kontrakcie nie musi prowadzić podatkowej księgi przychodów i rozchodów do ustalenia dochodu na zasadach ogólnych. Stosuje się ryczałtowe koszty uzyskania przychodów w wysokości 20 proc. przychodu pomniejszonego o potrącone składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz chorobowe, a jedynie w przypadku udowodnienia poniesienia kosztów wyższych - koszty faktycznie poniesione.
Zaliczki na podatek dochodowy, także w zryczałtowanej wysokości 20 proc. dochodu, pomniejszone o składkę na ubezpieczenie zdrowotne, ma obowiązek obliczać i odprowadzać płatnik, czyli ZOZ lub firma, z którą lekarz ma zawarty kontrakt. To samo dotyczy składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, pokrywanych w odpowiedniej części ze środków kontrahenta. Sytuacja lekarza na kontrakcie jest zatem pod względem obowiązków rozliczeniowych podobna do sytuacji pracownika, za którego bieżących rozliczeń z urzędem skarbowym i ZUS dokonuje zakład pracy.
Kiedy z kasą fiskalną
Jeżeli chodzi o zakres zwolnienia od podatku VAT i z prowadzenia kas rejestrujących, to sytuacja lekarzy w roku bieżącym także nie uległa zmianom. Przypominam więc tylko, iż usługi w zakresie ochrony zdrowia i opieki społecznej nadal podlegają zwolnieniu przedmiotowemu [poz. 24 Wykazu usług, których świadczenie jest zwolnione od podatku - jest to załącznik nr 2 do ustawy z 8.01.1993 roku o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. nr 11, poz. 50 ze zm.).
Jeśli lekarz poza usługami z zakresu ochrony zdrowia udziela w niewielkim zakresie innych usług lub dokonuje drobnej sprzedaży towarów, to może skorzystać z innego rodzaju zwolnienia, czyli ze zwolnienia podmiotowego pod warunkiem, że wartość sprzedaży tych usług i towarów nie przekraczała i nie będzie przekraczać 10 000 euro w roku podatkowym. Wybierając zwolnienie podmiotowe, obowiązany jest przed dokonaniem pierwszej czynności opodatkowanej złożyć w urzędzie skarbowym pisemne oświadczenie o wyborze zwolnienia. Niedopełnienie tego warunku oznacza dla urzędu skarbowego rezygnację ze zwolnienia. Lekarze świadczący wyłącznie usługi z zakresu ochrony zdrowia nie muszą dokonywać żadnych dodatkowych zgłoszeń. Są zwolnieni z mocy prawa.
Aktualne jest również zwolnienie z prowadzenia kas rejestrujących, przewidziane w § 6 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia ministra finansów z 20 grudnia 2001 r. w sprawie kas rejestrujących (Dz. U. nr 151, poz. 1711) dla podatników świadczących usługi niematerialne, oprócz usług hotelarskich i turystycznych. Skorzystać z niego mogą lekarze, u których udział wartości usług zwolnionych w 2001 r. był wyższy od 70 proc. ogólnego obrotu.