Pacjenci lekceważą zalecenia lekarzy

Najprawdopodobniej przyczyną niższej skuteczności leczenia ambulatoryjnego jest częstsze, niż podczas dokładnie monitorowanych badań klinicznych, nieprzestrzeganie przez pacjentów zaleceń lekarskich. Nie ma jednak informacji na temat związku pomiędzy nieprzestrzeganiem zaleceń a częstością występowania zgonów z powodu choroby wieńcowej, hospitalizacji z powodu zaostrzeń tej choroby lub koniecznością wykonania zabiegu rewaskularyzacji tętnic wieńcowych.
Wykazanie takich powiązań stało się celem opisywanej tutaj pracy. Aby określić, czy pacjent stosował się do zaleceń lekarskich, dla każdej osoby wyliczono wskaźnik PDC (proportion of days covered), który był ilorazem liczby dni, na które pacjent wykupił leki, do liczby dni obserwacji. Wartość wskaźnika poniżej 0,8 oznaczała, że pacjent nie stosuje się do zaleceń. Zgodnie z tym kryterium, 28,8 proc. spośród 11 865 pacjentów, którzy mieli zażywać b-blokery, 21,6 proc. spośród 10 021 pacjentów mających przyjmować inhibitory ACE i 26 proc. spośród 13 596 pacjentów mających zażywać statyny nie stosowało się do tego zalecenia. Osoby ignorujące zalecenia lekarskie w porównaniu z osobami postępującymi zgodnie z takimi zaleceniami były młodsze i częściej miały również rozpoznaną depresję lub przewlekłą obturacyjną chorobę płuc.
Analiza statystyczna wykazała, że istnieje znamienny statystycznie związek pomiędzy zgonem z jakichkolwiek przyczyn a nieprzyjmowaniem zaleconych b-blokerów (współczynnik ryzyka 1,5), inhibitorów ACE (1,74) lub statyn (1,85). Wykazano również związek pomiędzy nieprzyjmowaniem zaleconych b-blokerów, inhibitorów ACE lub statyn a zgonem z przyczyn sercowych (współczynnik ryzyka odpowiednio: 1,53, 1,66 i 1,62), koniecznością hospitalizacji z powodu choroby wieńcowej (1,1, 1,4 i 1,35) czy koniecznością wykonania zabiegu rewaskularyzacji naczyń wieńcowych (1,15, 1,32 i 1,11).
Podsumowując, badanie wykazało, że leczeni ambulatoryjnie pacjenci bardzo często nie przyjmują zapisanych im leków, co jest przyczyną występowania licznych powikłań. Słabością badania było to, że liczbę dni faktycznego leczenia określano na podstawie liczby dni, na które pacjenci wykupywali leki w aptece; wykupienie leku nie jest bowiem jednoznaczne z jego przyjmowaniem.

Źródło: Am. Heart. J. 2008, 155: 772-779.