Pakiet kolejkowy na dwóch filarach
Dwa główne obszary w polskiej służbie zdrowia zamierza uporządkować resort zdrowia. Za cel obrał sobie szybką ścieżkę leczenia onkologicznego oraz reorganizację systemu kolejek do lekarzy innych specjalności. Jak mają wyglądać oba pakiety?
Rak leczony bez limitów - czyli "pakiet onkologiczny".

Według zapowiedzi Ministerstwa zdrowia pacjent, u którego podejrzewana jest choroba nowotworowa, musi zostać jak najszybciej zdiagnozowany i powinien możliwie sprawnie rozpocząć leczenie.
Na szybką terapię onkologiczną składają się trzy etapy:
• szybka diagnostyka,
• szybkie leczenie,
• skoordynowana opieka długofalowa po zakończonej terapii
Zadania przypisane w systemie
1. LEKARZ RODZINNY
Wstępna diagnostyka i szybka decyzja
• Pacjent zgłasza się do swojego lekarza rodzinnego, którego zadaniem jest określenie czy wizyta u lekarza specjalisty jest konieczna.
• W tym celu lekarz rodzinny już dziś może zlecić 50 rodzajów badań diagnostycznych, a wkrótce katalog tych badań poszerzy się o kolejne badania, m.in: PSA, USG w pełnym zakresie, gastroskopię czy kolonoskopię - co dodatkowo ułatwi wstępną diagnostykę.
• Jeśli lekarz rodzinny, na podstawie wykonanych badań, uzna że skierowanie pacjenta do specjalisty jest konieczne, czas oczekiwania na tę wizytę może wynosić maksymalnie 2 tygodnie - jest to jeden z warunków dodatkowego finansowania lekarzy rodzinnych w ramach szybkiej terapii onkologicznej.
• Przy skierowaniu do lekarza specjalisty, pacjent otrzymuje od lekarza rodzinnego kartę pacjenta onkologicznego uprawniającą go do leczenia bez limitów w określonych terminach. Daje ona prawo do szybkiego dostępu do właściwego specjalisty. Karta jest własnością pacjenta i skierowaniem dokumentującym jednocześnie cały proces diagnostyki i leczenia, aż do momentu powrotu pacjenta do lekarza rodzinnego, po zakończeniu leczenia.
2. LEKARZ SPECJALISTA
Potwierdzenie nowotworu i pogłębiona diagnostyka
WCZESNA DIAGNOSTYKA
• Etap diagnostyki prowadzącej do potwierdzenia bądź wykluczenia nowotworu nie powinien trwać dłużej niż 2 tygodnie.
DIAGNOSTYKA POGŁĘBIONA
• Etap pogłębionej diagnostyki, której celem jest określenie rodzaju wykrytego nowotworu, stopnia zaawansowania, liczby i miejsc ewentualnych przerzutów nie powinien przekroczyć 2 tygodni.
• Dotrzymanie terminów to warunek dodatkowego finansowania lekarzy specjalistów w ramach szybkiej terapii onkologicznej.
3. SIEĆ DIAGNOSTYCZNO-TERAPEUTYCZNA
Kompleksowa opieka i szybka terapia
• Lekarz specjalista kieruje pacjenta ze zdiagnozowanym nowotworem do tzw. konsylium, właściwego dla danego rodzaju nowotworu. Wybór miejsca leczenia zależy od pacjenta.
• Konsylium, w którego skład wchodzi m.in. onkolog kliniczny, radioterapeuta, chirurg, radiolog, psycholog i pielęgniarka bądź inny pracownik medyczny, decyduje o sposobie i harmonogramie leczenia oraz wybiera osobę nadzorującą, tzw. koordynatora.
• Koordynator nie musi być lekarzem, ale musi być członkiem konsylium. Prowadzi pacjenta aż do zakończenia jego leczenia w obrębie sieci diagnostyczno-terapeutycznej.
• Czas od postawienia diagnozy do rozpoczęcia terapii nie może przekroczyć 3 tygodni - jest to warunek dodatkowego finansowania w szybkiej terapii onkologicznej.
4. MONITORING PO ZAKOŃCZENIU TERAPII czyli program stałej opieki w ramach poz.
• Po zakończeniu leczenia koordynator przekazuje pacjenta pod opiekę specjalisty odpowiedzialnego za wstępną diagnostykę. Jeśli wyniki badań nie wykazują pogorszenia stanu zdrowia, pacjent - z programem stałej opieki długofalowej - kierowany jest do lekarza rodzinnego, który staje się ponownie dla pacjenta lekarzem prowadzącym.
Podsumowanie "Pakietu Onkologicznego"
> Finansowanie BEZ LIMITU leczenia każdego pacjenta ze zdiagnozowanym nowotworem i harmonogramem leczenia przygotowanym przez konsylium.
Finansowanie leczenia na poszczególnych etapach uzależnione od przestrzegania terminów:
• czas od skierowania pacjenta z podejrzeniem nowotworu przez lekarza rodzinnego do lekarza specjalisty - max 2 tygodnie,
• czas na diagnostykę w celu potwierdzenia nowotworu przez lekarza specjalistę – max. 2 tygodnie,
• czas na pogłębiona diagnostykę przez lekarza specjalistę – max. 2 tygodnie,
• czas na zebranie się konsylium, ustalenie harmonogramu leczenia oraz rozpoczęcie terapii – max. 3 tygodnie.
> Długofalowa, stała opieka po zakończeniu terapii prowadzona przez lekarza rodzinnego na podstawie programu opieki przygotowanego przez lekarza specjalistę.
> Gwarancja kompleksowego leczenia w ramach sieci diagnostyczno-terapeutycznej. Przykładowe modele organizacji systemu leczenia raka bez limitu.
Jak będzie finansowana szybka terapia onkologiczna?
1. Lekarz rodzinny
Według planowanych zmian finansowania lekarza rodzinnego obowiązywać będzie dotychczasowa stawka kapitacyjna, niezależnie od liczby pacjentów faktycznie korzystających z porady lekarza rodzinnego oraz stawka motywacyjna po przystąpieniu do szybkiej terapii onkologicznej.
W ramach tego powstanie fundusz badań kosztochłonnych, którego celem jest rozbudowa systemu finansowania motywacyjnego lekarzy rodzinnych. Rozszerzona zostanie lista badań, które mogą zostać zlecone przez lekarzy rodzinnych. Lekarz rodzinni będą mogli wykorzystać środki z funduszu badan kosztochłonnych wyłącznie w przypadku, gdy zostaną one przeznaczone na dodatkową diagnostykę i badania.
2. Lekarz specjalista
• Finansowanie na dotychczasowych zasadach. Lekarz specjalista otrzyma również dodatkowe finansowanie za wszystkich pacjentów kierowanych przez lekarza rodzinnego w ramach szybkiej terapii onkologicznej.
• Dodatkowe finansowanie w ramach szybkiej terapii onkologicznej na podstawie stawki ryczałtowej za pakiety badań diagnostycznych w zależności od rodzaju nowotworu, obejmujące diagnostykę wstępną i pogłębioną.
3. Sieć diagnostyczno-terapeutyczna
• Finansowanie BEZ LIMITU leczenia każdego pacjenta z choroba nowotworową, który trafił z przygotowanym przez konsylium programem terapii w ramach szybkiej terapii onkologicznej.
Zmiany w dostępie do AOS, czyli - "pakiet kolejkowy":
1. Lekarz rodzinny z nowymi uprawnieniami:
• poszerzenie listy badań diagnostycznych m.in.: o FT3, FT4, Holter EKG, EKG wysiłkowe, Holter ciśnieniowy (ABPM), gastroskopię, kolonoskopię, spirometrię
W efekcie MZ chce by pacjenci nie czekali w kolejce do specjalisty w celu uzyskania skierowania na badania diagnostyczne. Resort przewiduje możliwość przeprowadzenia całego procesu diagnostycznego oraz leczenia w ramach kompetencji lekarza rodzinnego.
• powstanie fundusz badań kosztochłonnych
Resort zdrowia chce w ten sposób budować motywacyjny system finansowania lekarza rodzinnego. Lekarz rodzinny będzie mógł wykorzystać te środki wyłącznie na dodatkową diagnostykę i badania.
• lekarz pediatra i internista w POZ
Chodzi w tym wypadku o zwiększenie liczby lekarzy w podstawowej opiece zdrowotnej, możliwość wyboru przez pacjenta czy chce być pod opieką internisty, pediatry czy lekarza rodzinnego.
• wprowadzenie porady receptowej
Ma na celu zmniejszenie kolejki pacjentów oczekujących na wizytę u lekarza rodzinnego np. w celu przedłużenia recepty.
2. Lekarz specjalista inaczej rozliczany.
• podwyższenie wyceny pierwszej wizyty, jeśli pacjent zostanie zdiagnozowany i zostanie zaplanowane leczenie w ciągu max. 6 tygodni, po upływie których lekarz specjalista zdecyduje o skierowaniu pacjenta pod opiekę lekarza rodzinnego
Rozwiązanie to ma zwiększyć liczbę wizyt nowych pacjentów i zmienić motywację lekarzy do szybkiej diagnostyki i leczenia.
• wprowadzenie pakietów diagnostycznych przy pierwszej wizycie pacjenta, np.: diagnostyka podstawowa chorób tarczycy.
Ma to na celu zapobieganie zlecaniu niepotrzebnych badań, zachęta w postaci nowego produktu finansowego.
• zniesienie obowiązku konsultacji specjalistycznej raz na 12 m-cy, w celu możliwości przedłużenia recepty przez lekarza rodzinnego- skrócenie kolejek do lekarzy specjalistów.
• wprowadzenie porady receptowej -z mniejszenie kolejki do lekarza specjalisty.
3. Szpitale - zmiany w kontraktowaniu.
• utworzenie poradni przyszpitalnych , które mają zapewnić gwarancję wizyty po zabiegu.
• zmiana wyceny hospitalizacji jednodniowej - krótszy pobyt pacjenta w szpitalu, jeśli nie ma takiej konieczności.
• usunięcie z JGP czasu hospitalizacji - skrócenie czasu pobytu pacjenta w szpitalu.
• wprowadzenie produktu „hostel + dowóz” - ograniczenie hospitalizacji w trakcie radioterapii.
• jasne zasady kwalifikacji do zabiegu usunięcia zaćmy i wszczepienia endoprotez- wykonywanie zabiegów wyłącznie u pacjentów, którzy ich faktycznie potrzebują, ograniczenie możliwości zapisywania się na te zabiegi „na zapas”.
4. Kompetencje zawodowe personelu fachowego - lekarze
• wprowadzono specjalizacje modułowe - przyśpieszenie i ułatwienie procesu kształcenia lekarzy.
• „krótka ścieżka” specjalizacyjna dla wąskich specjalizacji - zwiększenie liczby lekarzy w systemie.
• zwiększenie kompetencji lekarzy w trakcie specjalizacji - zwiększenie liczby lekarzy w systemie.
• zwiększenie kompetencji lekarzy z pierwszym stopniem specjalizacji - zwiększenie liczby lekarzy w systemie.
5. Kompetencje zawodowe personelu fachowego - pielęgniarki (od 2016 roku)
• możliwość zlecania niektórych badań - zwiększenie w systemie liczby osób uprawnionych do zlecania badań.
• „recepta pielęgniarska” na wybrane leki -zwiększenie w systemie liczby osób uprawnionych do wystawienia recepty.
• możliwość wystawiania recept w ramach kontynuacji ordynacji lekarskiej - zmniejszenie liczby osób czekających na wizytę lekarską w celu kontynuacji leczenia.
• możliwość ordynowania wyrobów medycznych - zwiększenie w systemie liczby osób uprawnionych do ordynowania wyrobów medycznych.
6. NFZ - zmiana w obowiązkach
• przygotowanie map potrzeb zdrowotnych - lepsze dopasowanie wydatkowania publicznych środków do rzeczywistych oraz prognozowanych potrzeb zdrowotnych obywateli.
• wyprowadzenie wycen procedur medycznych z NFZ do AOTM - nadzór nad sposobem wydawania pieniędzy, jakością i niezależną wyceną procedur.
• zmiana wycen procedur medycznych, np. w okulistyce, radioterapii - optymalizacja, racjonalizacja i wypośrodkowanie opłacalności procedury i kosztów płatnika.
• bezterminowe umowy z lekarzami rodzinnymi, pięcioletnie umowy z lekarzami specjalistami i stomatologami, dziesięcioletnie umowy ze szpitalami - stabilizacja na rynku świadczeniodawców.
• zobowiązanie NFZ do zabezpieczenia pacjentów oczekujących na świadczenia medyczne w podmiocie, który traci kontrakt i przekazanie tych pacjentów innemu podmiotowi z uwzględnieniem dotychczasowego czasu oczekiwania
• infolinia „kolejkowa” i „refundacyjna”
7. Zmiany w organizacji systemu ochrony zdrowia:
• rozdzielenie kolejki na nowych pacjentów i kontynuujących leczenie
• 10 kolejek centralnych w najdłuższych czasach oczekiwania
• obowiązek podmiotów do cotygodniowego raportowania kolejek
- liczba oczekujących,
- pierwszy wolny termin zamiast średni czas oczekiwania
• elektroniczne prowadzenie list oczekujących
• raportowanie liczby osób oczekujących według nr PESEL do NFZ - możliwość weryfikacji liczby miejsc, w których pacjent jednocześnie oczekuje na wizytę.
• wykreślenie z kolejki wizyt umówionych przez pacjenta do specjalistów w tej samej dziedzinie i pozostawienie wyłącznie wizyty z najkrótszym czasem oczekiwania - uniknięcie kilkukrotnego wykazywania jednego pacjenta w kilku kolejkach do tego samego specjalisty.
• 14 dni na dostarczenie przez pacjenta oryginału skierowania- zmobilizowanie pacjenta do zgłoszenia się na umówioną wizytę, zapobieganie zapisywaniu się do kilku kolejek jednocześnie.
• wykreślenie pacjenta z listy oczekujących w przypadku braku dostarczenia skierowania lub niezgłoszenia się na wizytę
• możliwość wystawienia recepty na 12 m-cy
• możliwość odbioru recepty przez osobę upoważnioną przez pacjenta
Źródło: Puls Medycyny
Podpis: Oprac. Marta Markiewicz