Pomysł na ankietę i naukowe życie

?Anonimowo ankietowaliśmy młodzież w 136 miastach i miasteczkach. W badaniach wzięli udział uczniowie w wieku od 16 do 19 lat, wszystkich klas, z losowo wybranych szkół. Badania zajęły nam cały ubiegły rok. W tej chwili wprowadzamy wyniki do komputera. Powstanie jedna z największych baz na temat nikotynizmu wśród młodzieży" - mówi Tomasz Darocha.
Pomysł na ankietę narodził się w Stalowej Woli, skąd pochodzi Tomasz Darocha. W 2002 roku prezydent miasta przeznaczył pewną pulę pieniędzy na badania z zakresu zdrowia publicznego. T. Darocha wymyślił ankietę na temat papierosów i dostał środki na jej realizację. On jest pomysłodawcą, ale akcję przeprowadziła grupa badawcza, w skład której, oprócz niego, wchodzą: dr hab. Kazimierz Goździuk z Katedry i Kliniki Chirurgii Klatki Piersiowej AM w Lublinie, dr Agata Smoleń z Zakładu Matematyki i Biostatystyki Medycznej lubelskiej AM oraz kolega Tomasza - Piotr Skoczylas.
Naukowcy osobiście przepytali młodzież w Stalowej Woli i Lublinie. Zbieraniu ankiet towarzyszyły tam pogadanki na temat szkodliwości palenia. Do kolejnych miast osobiście już nie jeździli, ale nawiązali kontakty z samorządami lokalnymi, które nadzorowały ankietowanie na swoim terenie: kserowały formularze, rozprowadzały je w szkołach, a potem odsyłały organizatorom.
Badania sfinansowały właśnie samorządy, biorąc na siebie koszty kserowania lub drukowania ankiet. ?Pomogła też lubelska AM" - dodaje T. Darocha.
Gigantyczna baza danych
Cel badań był prosty: określić zasięg nikotynizmu wśród młodzieży oraz jakie czynniki wpływają na decyzję o paleniu lub niepaleniu, a także czy ankietowani mają jakieś odczucia zdrowotne, paląc papierosy. Powstała gigantyczna, unikatowa w skali kraju baza danych, z której wynika, że co trzeci uczeń szkoły średniej (28 proc. ankietowanych) pali papierosy. Większość palących oceniło swoją sytuację materialną jako dobrą i bardzo dobrą. Co trzecia ankietowana osoba przebywa w towarzystwie palaczy ponad 5 godzin dziennie. Najwięcej osób pali dziennie od 5 do 10 papierosów, a co piąty wypala ponad 25 sztuk.
Młodych ludzi pytano też o to, czy odczuwają jakieś dolegliwości od czasu, kiedy zaczęli palić. Najwięcej ankietowanych mówiło o złej kondycji fizycznej.
Przerazić młodzież
Uzyskane informacje lubelscy naukowcy chcą wykorzystać w dalszych pracach. ?Po pierwsze, opracowany raport wyślemy wszystkim, którzy brali udział w akcji. Moim marzeniem jest, aby następnym krokiem było wyruszenie w Polskę z akcją profilaktyczną. Chciałbym taką akcją przerazić młodych ludzi, pokazując im przykład człowieka chorego na raka płuc, który podobnie jak oni, zaczynał niewinnie od kilku papierosów dziennie - snuje plany Tomasz Darocha. ?O taką akcję będę walczył, bo w ankietowanie włożyłem dużo serca, pracy i czasu" - dodaje.
Praca grupy naukowców z Lublina już została doceniona i nagrodzona. Za program badań ankietowych zdobyli 11 nagród na różnych zjazdach naukowych w kraju i za granicą.
Zostaną w domu?
Wśród najważniejszych wyróżnień T. Darocha wymienia dyplomy i nagrody książkowe zdobyte w Oslo na Międzynarodowym Zjeździe Studenckim i główną nagrodę w Berlinie na Europejskim Zjeździe Studentów Medycyny. Jego samego, jako pomysłodawcę akcji, nagrodzono na VI Ogólnopolskiej Konferencji im. prof. Franciszka Venuleta w Warszawie, przyznając tygodniową wycieczkę do Włoch.
To nie wszystko. Grupa z Lublina została zakwalifikowana do zaprezentowania swojej pracy na Międzynarodowym Zjeździe Zdrowia Publicznego w Waszyngtonie, który odbędzie się w listopadzie. Niestety, z braku pieniędzy nie pojadą.
Tomasz Darocha studiuje na VI roku Wydziału Lekarskiego. Pasjonuje się immunologią i biostatystyką. ?Chcę zostać w Polsce, zrobić doktorat tematycznie związany z medycyną doświadczalną i pracować naukowo - mówi. - Może to górnolotnie zabrzmi, ale w Polsce się urodziłem, Polska mnie wykształciła i po prostu chcę w niej żyć".