Rusza program transplantacji płuc w Uniwersyteckim Centrum Klinicznym WUM
Uniwersyteckie Centrum Kliniczne WUM dołączyło do grona sześciu polskich ośrodków, w których wykonywane są jedne z najtrudniejszych zabiegów w transplantologii - przeszczepienia płuc. Podczas konferencji prasowej 10 sierpnia specjaliści opowiedzieli o szczegółach operacji, przeprowadzonej w lipcu u 58-letniego chorego po ciężkiej infekcji COVID-19, która spowodowała włóknienie płuc.
511 lipca 2023 r. w Klinice Chirurgii Serca, Klatki Piersiowej i Transplantologii Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego specjaliści dokonali przeszczepienia płuca. 58-letni pacjent trafił do Kliniki Chorób Wewnętrznych, Pneumonologii i Alergologii UCK WUM kilkanaście miesięcy temu. Lekarze stwierdzili obecność zaawansowanych i nieodwracalnych zmian w płucach, które były konsekwencją przebytego COVID-19, i zdecydowali o przeszczepieniu płuc.
Wstępnie mężczyzna został zakwalifikowany do zabiegu w innym ośrodku, a następnie po uruchomieniu programu przeszczepiania na WUM, miejsce przeprowadzenia zabiegu zostało zmienione na Warszawę. Na przeszczepienie oczekiwał około 5 miesięcy. W lipcu otrzymał informację, że jest dla niego narząd.
Zabieg trwał około czterech godzin i przebiegł bez powikłań.
Narząd pobierali: prof. Bartosz Kubisa, dr Agata Dżeljilji oraz instrumentariuszka Katarzyna Szymańska, a wszczepiali: prof. Bartosz Kubisa, prof. Mariusz Kuśmierczyk, dr Agata Dżeljilji, dr Beata Broy-Jasik, anestezjolog oraz instrumentariuszki: Izabela Galewska i Anna Czajkowska.
W procedurę transplantacyjną, a także w opiekę nad pacjentem przed i po przeszczepieniu, zaangażowani byli również inni specjaliści z UCK WUM m.in.: pulmonolodzy - prof. Rafał Krenke, dr Joanna Klimiuk, dr hab. Marta Maskey-Warzęchowska, dr hab. Piotr Bielicki, dr hab. Tadeusz Przybyłowski, anestezjolog dr Katarzyna Błońska; kardiolog, transplantolog i internista prof. Małgorzata Sobieszczańska-Małek oraz koordynator transplantacyjny mgr Krzysztof Zając.
Pacjent po transplantacji płuc w UCK WUM czuje się dobrze
Pacjent zaczął oddychać samodzielnie już w drugiej dobie po operacji. W siódmej dobie trafił z Oddziału Intensywnej Terapii do Kliniki Chorób Wewnętrznych, Pneumonologii i Alergologii UCK WUM. Dzięki opiece anestezjologów może już samodzielnie jeść, pić, rozmawiać i chodzić. Jest przygotowany do powrotu do domu.
– Dolegliwości, które odczuwam, są typowo pooperacyjne - np. ciągnące szwy. Mam słabe mięśnie, pracuję więc na rehabilitacji, żeby je wzmocnić, żeby klatka piersiowa działała pełną parą. Cieszę się, że wszystko idzie dobrze, nie ma komplikacji. Kocham życie, wiem, że pewne rzeczy nie są już dla mnie, ale jest tyle innych wspaniałości dookoła, którymi można się cieszyć - mówił pacjent, 58-letni Robert Pasieczny.
Przeprowadziliśmy przeszczepienie prawego płuca. Resekowaliśmy prawe płuco chorego (biorcy) i w to miejsce wszczepiliśmy prawe płuco dawcy. Ze względu na chorobę współistniejącą serca oraz grożące zaburzenia hemodynamiczne drugiego płuca nie przeszczepiono.
Przeszczepianie płuc jest jednym z najtrudniejszych zabiegów w transplantologii. Płuca jako jedyne, w przeciwieństwie do serca, wątroby i nerek, mają cały czas kontakt ze światem zewnętrznym. W związku z tym są narażone na infekcje wirusowe, grzybicze i bakteryjne. Jednocześnie płuca mają silne właściwości immunogenne (aktywujące układ odpornościowy), czyli przy ich przeszczepieniu potrzebna jest silna immunosupresja, co finalnie powoduje osłabienie odporności.
Zatem prowadzenie pacjenta po przeszczepieniu płuc to balansowanie między odpowiednią immunosupresją a jednocześnie niedoprowadzeniem do infekcji. Jeśli zbyt dużo immunosupresji - mamy infekcję. Jeśli za mało immunosupresji - odrzucanie, do którego doszło również u naszego pacjenta. Na szczęście poradziliśmy sobie z tym farmakologicznie.
Przeszczepienie płuca (pojedynczego lub obu) znajduje zastosowanie w leczeniu pacjentów z ciężką niewydolnością tego narządu. Niewydolność oznacza niemożność czy niezdolność do wykonywania swych najważniejszych funkcji. W przypadku płuc jest to, mówiąc potocznie oddychanie, a bardziej precyzyjnie, niezdolność do zapewnienia prawidłowej wymiany gazowej, a więc utlenowania krwi i usuwania z niej CO2. Niewydolność oddychania manifestuje się głównie dusznością i niezdolnością do wykonywania nawet niewielkich wysiłków.
Uważa się, że przeszczepienie płuc należy rozważyć u chorego z ciężką niewydolnością oddychania, u którego wyczerpane zostały wszelkie inne możliwości leczenia, ryzyko zgonu w najbliższych dwóch latach jest duże i wynosi ponad 50%, a z drugiej strony prawdopodobieństwo przeżycia po transplantacji pięć lat wynosi ponad 80%. To są jednak kryteria bardzo ogólne.
Aby precyzyjniej scharakteryzować pacjentów, którzy są potencjalnymi biorcami przeszczepów należałoby dodać, że ogromna większość z nich ma tzw. przewlekłą niewydolność oddychania, do której dochodzi w wyniku trwających wiele lat przewlekłych chorób płuc, takich jak przewlekła obturacyjna choroba płuc, mukowiscydoza, samoistne śródmiąższowe włóknienie płuc czy też tętnicze nadciśnienie płucne.
Zdecydowanie rzadsza jest sytuacja, kiedy niewydolność narządu rozwija się w wyniku ostrego procesu u wcześniej zdrowej osoby. Ze zbliżoną sytuacją mieliśmy do czynienia u pacjenta, u którego wykonaliśmy przeszczepienie. Niewydolność płuc rozwinęła się w przebiegu ostrej COVID-19 o ciężkim przebiegu. Po ostrej fazie choroby nie doszło do wycofania się zmian w płucach, przeciwnie choroba spowodowała rozwój włóknienia i dysfunkcji narządu, które nie poddawały się leczeniu farmakologicznemu i skutkowały nasiloną dusznością, koniecznością stałej tlenoterapii domowej i ograniczoną możliwością wykonywania nawet niewielkich wysiłków. W tej sytuacji nie pozostawało nam nic innego jak przeprowadzić kwalifikację do zabiegu przeszczepienia płuc oceniając korzyści, ale i potencjalne ryzyka tej metody terapeutycznej.
UCK WUM największym ośrodkiem transplantacyjnym w Polsce
UCK WUM dołączył do grona sześciu polskich ośrodków, w których wykonywane są transplantacje płuc.
- Program transplantacji płuc to kolejny krok w rozwoju strategii tworzenia silnego ośrodka transplantacyjnego w naszym centrum klinicznym. W 2023 roku w UCK WUM przeszczepiono łącznie 310 narządów. Co druga transplantacja wątroby w Polsce miała miejsce właśnie w UCK WUM - i to nie tylko w tym roku, ale patrząc na statystyki historycznie - podkreślił podczas konferencji prasowej 10 sierpnia prof. Zbigniew Gaciong - rektor Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. - W 2023 roku blisko 42% wszystkich przeszczepień trzustki także dokonali nasi specjaliści. Nie osiągnęlibyśmy tego bez sztabu zaangażowanych osób, specjalistów, którzy koordynują cały proces - od znalezienia dawcy, przez pobranie i dostarczenie narządu, aż po jego przeszczepienie. Są to nie tylko bardzo trudne zabiegi chirurgiczne, ale też skomplikowane operacje logistyczne wymagające doświadczenia i umiejętności. Cieszy fakt, że nasze Uniwersyteckie Centrum Kliniczne ma takie możliwości. To ważne też dla naszych obecnych i przyszłych studentów, że mogą się kształcić w tak wysoko wyspecjalizowanym ośrodku - dodał rektor.
UCK WUM jest obecnie największym ośrodkiem transplantacyjnym w Polsce - wykonywane są transplantacje wątroby, trzustki, nerek, szpiku, serca, w tym serca u dzieci, oraz transplantacje wielonarządowe, zarówno u dorosłych, jak i dzieci.
W 2023 roku co drugie przeszczepienie wątroby w Polsce miało miejsce w UCK WUM, tu dokonano 42% wszystkich przeszczepień trzustki. Centrum wykonało też 30% transplantacji nerek od żywego dawcy.
Od ubiegłego roku w UCK WUM przeszczepiono 12 serc (w 2022 roku resort zdrowia przyznał Centrum akredytację na wykonywanie takich zabiegów).
Efektem współpracy UCK WUM z Centrum Zdrowia Dziecka od 1999 roku jest 51% wszystkich przeszczepień wątroby w Polsce od żywych dawców.
– Pierwsze udane przeszczepienie płuc miało miejsce w Toronto, Kanada, w 1983 r., co zbiegło się w czasie z wprowadzeniem cyklosporyny do leczenia immunosupresyjnego. Obecnie wykonuje się rocznie na świecie ok. 4000 tych zabiegów.
– Szacuje się, że w takim państwie jak Polska powinno się wykonywać pomiędzy 200 a 300 przeszczepień płuc rocznie. W ubiegłym roku przeprowadzono ich niecałe 80.
– Aktywne ośrodki przeszczepiające płuca w Polsce znajdują się w Zabrzu, Gdańsku, Szczecinie, Krakowie i dwa w Warszawie.
– Płuca pobiera się od dawców z orzeczoną śmiercią mózgu (99% wszystkich pobrań w Polsce), po zatrzymaniu krążenia. Natomiast płaty płuc pobiera się od dawców żywych - takie przeszczepienia wykonuje się głównie w Japonii i USA.
– Wśród biorców przeważają osoby w wieku 20-65 lat, dzieci stanowią zaledwie 2-3%.
– Rokowania po zabiegu są zależne od wieku i choroby biorcy, a także od samodyscypliny pacjenta.
PRZECZYTAJ TAKŻE: Przeszczep płuc w wyniku COVID-19. Pierwszy taki zabieg w Polsce
Źródło: Puls Medycyny
![Siedzący tryb życia nastolatków skutkuje powiększeniem mięśnia sercowego [BADANIE]](https://images.pb.pl/filtered/649b8ef1-f0a0-444a-a602-37b2f95141a9/61d8a9a4-f2a4-5da1-aa58-084f62554c8e_xc_l.jpg)
![W Europie zanieczyszczenia powietrza powodują 800 tys. zgonów rocznie [WIDEO]](https://images.pb.pl/filtered/84b29d13-0727-4f42-8b21-de9566273376/76b0a951-3dc2-5503-975c-34480424e917_xc_l.jpg)
![Szansa na poprawę jakości życia dla pacjentów z HS [WIDEO]](https://images.pb.pl/filtered/08d54b79-36f0-499d-9e5e-731b6fdc1725/5e01a470-0cd4-51a2-9c4e-afeee2fc55b0_xc_l.png)
