Uprawnienia pracowników NZOZ

Za długoletnią pracę pracownikom SP ZOZ-ów przysługują nagrody jubileuszowe. Ustawa o zakładach opieki zdrowotnej określa wysokość tych nagród, a w kwestii ustalania okresów uprawniających do nagrody oraz zasad obliczania i wypłacania odsyła do przepisów zakładowych. Unormowania te nie dotyczą pracowników NZOZ-ów. Mogą oni uzyskać prawo do nagród jubileuszowych tylko na podstawie postanowień zawartych w umowie o pracę albo w regulaminie wynagradzania, układzie zbiorowym bądź innym porozumieniu płacowym.

Kontynuacja stosunku pracy

Jednakże uprawnienia pracowników NZOZ-u powstałego z przekształcenia SP ZOZ-u należy rozpatrywać w świetle art. 23 (1) § 1 Kodeksu pracy. Przepis ten stanowi, że w razie przejścia zakładu pracy na innego pracodawcę staje się on, z mocy prawa, stroną w dotychczasowych stosunkach pracy. Oznacza to, że pracownicy kontynuują pracę u nowego pracodawcy na takich samych warunkach, na jakich byli dotychczas zatrudniani. Reguła ta dotyczy nie tylko tych warunków, które zostały określone w umowie o pracę, ale także tych, które zostały ukształtowane poprzez przepisy zakładowe bądź przepisy prawa.
Zmiana tych warunków wymaga zawarcia porozumień z poszczególnymi pracowniami albo zastosowania wypowiedzeń zmieniających. Dotyczy to również nagród jubileuszowych, co potwierdził Sąd Najwyższy w wyroku z 21 września 1995 r. Teza tego wyroku brzmi: "W razie przejęcia zakładu pracy dotychczasowa treść stosunku pracy nie ulega zmianie, również w zakresie nabycia prawa do nagrody jubileuszowej i odprawy rentowej. Uprawnienia te, wynikające dotychczas z układu zbiorowego lub zakładowego porozumienia płacowego, po przejęciu stają się treścią stosunku pracy".

Ważne wypowiedzenie zmieniające

Nie wystarczy zatem, by ZOZ określił nowe zasady ustalania okresów uprawniających do nagrody jubileuszowej poprzez wprowadzenie odpowiednich zapisów w regulaminie wynagradzania bądź innym akcie zakładowym. Powinien ponadto wypowiedzieć pracownikom te zasady, które obowiązywały w przekształconym SP ZOZ-ie, bądź zawrzeć z nimi stosowne porozumienia zmieniające. Dopóki tego nie uczyni, dopóty dawne zasady będą obowiązywały.
Jeżeli wypowiedzenie zmieniające nie zostało dokonane, to, zgodnie z ustawą o zakładach opieki zdrowotnej, czytelniczce służy roszczenie o wypłatę nagrody jubileuszowej w wysokości 150 proc. miesięcznego wynagrodzenia. Roszczenie to powinna zgłosić pracodawcy, a jeśli ten odmówi wypłaty, skierować sprawę do sądu pracy. Pozew trzeba złożyć w ciągu trzech lat od dnia nabycia prawa do nagrody, ponieważ po tym czasie roszczenie ulegnie przedawnieniu.

Analogiczne zasady obowiązują odnośnie do odprawy emerytalno-rentowej i dodatku za wysługę lat. Świadczenia te, tak samo jak nagroda jubileuszowa, przysługują pracownikom SP ZOZ-ów na mocy ustawy o zakładach opieki zdrowotnej. Po przekształceniu SP ZOZ-u w NZOZ przysługują one nadal przejętym pracownikom na dotychczasowych warunkach do czasu ich wypowiedzenia. Dodam, że w drodze wypowiedzenia zmieniającego lub porozumienia stron można nie tylko zmienić zasady przyznawania tych świadczeń, ale i zlikwidować same świadczenia. Pracownicy NZOZ-ów nie muszą bowiem otrzymywać nagród jubileuszowych, ani dodatków stażowych, a jedynie odprawę emerytalno-rentową w wysokości określonej przez Kodeks pracy, tzn. jednomiesięcznego wynagrodzenia bez względu na staż pracy.

Podstawa prawna:
1) art. 62a-62d ustawy o zakładach opieki zdrowotnej;
2) art. 23 (1) § 1, art. 92 (1) i art. 291 § 1 Kodeksu pracy;
3) wyrok Sądu Najwyższego z 21 września 1995 r., sygn. I PRN 60/95 (OSNP z 1996 r. nr 7, poz. 100).