Będą zmiany w ustawie o transplantacjach

Jako całkowicie nowe wprowadzono w projekcie ustawy przepisy określające honorowe dawstwo komórek, tkanek i narządów lub ich części. Przepisy te dają dawcom komórek, tkanek lub narządów uprawnienia podobne do tych, które przysługują honorowym dawcom krwi.
W zakresie pobierania w celu przeszczepienia komórek, tkanek lub narządów od żywych dawców projekt nowej ustawy przewiduje możliwość ich przeszczepienia od osoby niespokrewnionej, ale tylko wówczas, jeżeli uzasadniają to szczególne względy osobiste lub uczuciowe. Możliwość ta została uzależniona od zgody sądu rejonowego, wyrażanej po zaopiniowaniu przez nowo utworzoną Komisję Etyczną Krajowej Rady Transplantacyjnej.
Wprowadzono konieczność uzyskania odrębnego pozwolenia ministra zdrowia na pobieranie i przeszczepianie narządów od żywych dawców. Projekt, zgodnie z zaleceniami Konwencji Bioetycznej Rady Europy, ogranicza możliwości pobrania szpiku od małoletniego do dawstwa na rzecz rodzeństwa za zgodą sądu. Wprowadza też rygorystyczne unormowania dotyczące działalności banków komórek i tkanek, laboratoriów oraz zakładów opieki zdrowotnej zajmujących się pobieraniem i przeszczepianiem. Szczegółowo reguluje kwestię nadzoru ministra zdrowia nad tymi jednostkami, warunki i sposób udzielania pozwoleń na prowadzenie ich działalności, a także uprawnienia kontrolne.
Więcej kontroli
?W projekcie nowej ustawy zwiększono rolę Krajowej Rady Transplantacyjnej w zakresie opiniodawczym oraz w zakresie czynności kontrolnych sprawowanych z upoważnienia ministra zdrowia nad Poltransplantem, Krajowym Centrum Bankowania oraz zakładami opieki zdrowotnej oraz bankami komórek i tkanek. Ważną rolę będzie miała Komisja Etyczna Krajowej Rady Transplantacyjnej opiniując m.in. możliwość przeszczepiania od żywych niespokrewnionych dawców, a także możliwość przeszczepiania w celach leczniczych ludziom: komórek, tkanek lub narządów pochodzących od zwierząt" - wylicza prof. Piotr Kaliciński, jeden ze współautorów nowelizacji ustawy transplantacyjnej.
Cztery rejestry
Projekt nowelizacji zleca Centrum Organizacyjno-Koordynacyjnemu do Spraw Transplantacji ?Poltransplant" prowadzenie czterech rejestrów:
o -Krajowego rejestru żywych dawców (w celu należytego monitorowania dokonywanych pobrań i przeszczepień narządów od żywych dawców),
o -Krajowego rejestru dawców szpiku i krwi pępowinowej (w celu umożliwienia dokonania przeszczepień szpiku i krwi pępowinowej od dawców niespokrewnionych),
o -Krajowego rejestru przeszczepień (w celu monitorowania dokonywanych przeszczepień komórek, tkanek i narządów),
o -Krajowej listy osób oczekujących na przeszczepienie, na której umieszczenie jest warunkiem otrzymania przeszczepu przez biorcę.
Nowa ustawa utrzymuje zasadę, że pobrania komórek, tkanek i narządów ze zwłok ludzkich w celu ich przeszczepienia można dokonać, jeżeli osoba zmarła nie wyraziła za życia sprzeciwu. Jednocześnie wprowadzono możliwość wyrażenia sprzeciwu za życia w formie ustnej w obecności dwóch świadków.
Projekt ustawy zabrania pod sankcją karną żądania lub przyjmowania zapłaty za pobrane od żywego dawcy lub ze zwłok ludzkich komórki, tkanki lub narządy.
Celem nowelizacji ustawy o pobieraniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów jest jej dostosowanie do przepisów dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady Europy z 31 marca 2004 roku dotyczącej przeszczepiania komórek i tkanek. Powinno ono nastąpić do 7 kwietnia 2006 roku. ?Celem nowelizacji było także zwiększenie wymagań w stosunku do zakładów opieki zdrowotnej i banków tkanek, zajmujących się pobieraniem, przechowywaniem i przeszczepianiem komórek, tkanek lub narządów oraz uregulowanie kwestii nadzoru ministra zdrowia nad tymi jednostkami, m.in. poprzez zwiększenie roli Krajowej Rady Transplantacyjnej w tym zakresie" - uważa prof. Piotr Kaliciński.
Projekt nowej ustawy opracowała komisja złożona z członków Krajowej Rady Transplantacyjnej.