Ból w dolnej części pleców

Okres przyspieszonego wzrostu, duża aktywność fizyczna, palenie papierosów oraz niektóre choroby, na przykład depresja, mogą wiązać się ze zwiększonym ryzykiem występowania bólu pleców. Ponieważ dolegliwości tego typu najprawdopodobniej wiążą się z występowaniem zmian zwyrodnieniowych i bólu w wieku dorosłym, interweniować należy jak najwcześniej.
Autorzy pracy podjęli próbę zidentyfikowania rodzaju aktywności fizycznej, która u dzieci zmniejszałaby częstość występowania bólów w dolnej części pleców. Do badania zakwalifikowano 546 dzieci w wieku 14-17 lat. Uczestnicy badania wypełniali kwestionariusz zawierający pytania dotyczące występowania i charakterystyki bólu w dolnej części pleców w ciągu ostatnich 3 miesięcy (z analizy wykluczono bóle menstruacyjne) oraz rodzaju i charakterystyki aktywności fizycznej.
W trzymiesięcznym okresie objętym analizą w dobrowolną aktywność fizyczną zaangażowało się 85,7 proc. dzieci (średnio 5 godzin na tydzień), a niektóre z nich uprawiały więcej niż jeden sport. Najczęściej grano w piłkę nożną (32,8 proc.), biegano (28,8 proc.) i jeżdżono na rowerze (20,1 proc.). W tym samym okresie bólu w dolnej części pleców doświadczyło 51,3 proc. badanych, zaś w ciągu ostatnich 12 miesięcy - 60,3 proc. Aż 24,2 proc. badanych ból zmusił do ograniczenia normalnej aktywności życiowej lub nawet do zasięgnięcia porady lekarskiej.
Analiza uzyskanych danych wykazała, że występowanie bólu w dolnym odcinku pleców nie wiązało się znamiennie ani z wiekiem, ani z płcią badanych. Nie było również związane ani z uprawianiem sportu (p=0,625), ani z liczbą godzin aktywności fizycznej (p=0,133). Znamienną, pozytywną korelację stwierdzono natomiast pomiędzy bólem pleców i jazdą do szkoły samochodem (p=0,019) oraz staniem podczas przerw międzylekcyjnych (0,001). Występowanie takiego bólu było również pozytywnie skorelowane z liczbą godzin spędzonych przed telewizorem (p=0,026) i z odrabianiem pracy domowej w dzień poprzedzający wypełnienie ankiety (p=0,018). Co więcej, stwierdzono, że czas gry w piłkę ręczną znamiennie pozytywnie korelował z występowaniem bólu w dolnej części pleców (p=0,005), w tym - silnego bólu ograniczającego aktywność fizyczną (p=0,046). Podobne niekorzystne działanie miało uprawianie gimnastyki i jogging, które niekiedy powodowały ból ograniczający codzienną aktywność (odpowiednio p=0,03 i p=0,046). Z kolei korzystne działanie miały: pływanie (p=0,009) i liczba godzin gry w piłkę nożną (p=0,042).
Uzyskane przez autorów badania wyniki nie potwierdzają rozpowszechnionego przeświadczenia, że większa aktywność fizyczna zabezpiecza przed występowaniem bólu w dolnej części pleców u dzieci. Korzystne działanie w tym aspekcie ma najprawdopodobniej tylko pływanie.

Źródło: Eur. Spine J. 2008, 17: 373-379.