Co dalej z programem szczepień przeciw HPV? Jest obietnica Ministerstwa Zdrowia

1 czerwca minie rok od wprowadzenia w Polsce powszechnego programu szczepień przeciw HPV, jednak odsetek uodpornionych nastolatków to zaledwie 20 proc. Eksperci i organizacje społeczne biją na alarm, przedstawiając konkretne rekomendacje. W ubiegłym tygodniu Ministerstwo Zdrowia zadeklarowało wprowadzenie zmian w programie, które mają uprościć jego realizację i zwiększyć zainteresowanie samymi szczepieniami. Co konkretnie zamierza zrobić resort?

Jak zwiększyć skuteczność programu szczepień przeciwko HPV?

Obecnie realizacja programu szczepień przeciw HPV nie spełnia oczekiwań. Eksperci medyczni i organizacje pozarządowe wskazują, że jego dynamika jest 2,6 razy mniejsza niż w czerwcu 2023 roku, kiedy program wystartował. Jako przyczyny wskazują m.in. nadmierną biurokratyzację raportowania wykonanych szczepień, co zniechęca placówki podstawowej opieki zdrowotnej (POZ) do zgłaszania się do programu, niską wycenę szczepień i problemy z ich rozliczeniem, ograniczenia w dostępności szczepionek, a także brak efektywnej kampanii edukacyjno-informacyjnej, która powinna być skierowana do rodziców i uczniów.

Organizacje pacjenckie podkreślają, że zmiany w programie są konieczne, aby zrealizować jego podstawowy cel, jakim jest zaszczepienie do 2028 roku 60 proc. dziewcząt i chłopców w wieku dojrzewania – zgodnie z założeniami Narodowej Strategii Onkologicznej na lata 2020-2030. Dzięki szczepieniom możemy uniknąć zachorowań na poważne choroby HPV-zależne oraz nowotwory wywołane wirusem HPV.

– Wszystkie dane i badania naukowe wskazują na to, że blisko ich wyeliminowania są kraje, w których szczepienia rozpoczęto znacznie wcześniej. Polska nie może sobie pozwolić, by nie szczepić przeciwko HPV, tym bardziej, że są na to zaplanowane środki finansowe – podkreśla Joanna Frątczak–Kazana, wicedyrektorka Onkofundacji Alivia.

Przytacza też dane, z których wynika, że odsetek zaszczepionych w Norwegii czy Belgii już w 2019 roku wyniósł blisko 90 proc., na Węgrzech powyżej 80 proc. I choć sam program profilaktyki kosztuje, to warto pamiętać o długofalowych oszczędnościach nie tylko w aspekcie społecznym, ale również gospodarczym.

– Zaszczepione osoby mają wielką szansę na uniknięcie poważnej choroby. Jeśli są zdrowe – pracują, odprowadzają składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, płacą podatki. Te korzyści wynikające ze szczepień, o czym się często zapomina, są na wielu poziomach – zaznacza Joanna Frątczak-Kazana.

PRZECZYTAJ TAKŻE: Fiasko programu szczepień przeciw HPV? Lekarze rodzinni: konieczne zmiany

Zmiany w programie szczepień przeciwko HPV - co planuje resort?

Ministerstwo Zdrowia, wsłuchując się w głosy ekspertów i strony społecznej, zapowiedziało 23 maja zmiany w programie powszechnych szczepień przeciw HPV. Resort zdrowia zamierza włączyć do programu dzieci od 9. roku życia, uprościć zasady jego realizacji m.in. dla POZ, umożliwić szczepienia w każdej placówce POZ oraz upubliczniać dane o wykonywanych szczepieniach. Równocześnie zapowiada przygotowanie wraz z Ministerstwem Edukacji Narodowej kampanii edukacyjnej dla dzieci, rodziców i nauczycieli oraz wprowadzenie od września 2025 roku nowego przedmiotu do szkół – edukacja zdrowotna.

Zapowiedzi Ministerstwa Zdrowia spotkały się z pozytywnym przyjęciem ekspertów medycznych i organizacji pozarządowych, które liczą, że deklaracje wprowadzenia tak ważnych i potrzebnych zmian wkrótce przełożą się na konkretne działania.

27 maja 2024 r. Fundacja Onkologiczna Alivia wystosowała pismo do ministry zdrowia Izabeli Leszczyny z prośbą o włączenie do prac dotyczących zmian w programie szczepień przeciw HPV “przedstawicieli różnych instytucji zaangażowanych w proces, w tym NFZ i CeZ oraz przedstawicieli organizacji pacjentów”, aby wspólnie wypracować najbardziej efektywny model prowadzenia programu.

PRZECZYTAJ TAKŻE: Mogą uchronić przed ok. 54 proc. przypadków nowotworów. Raport ABM nt. szczepień przeciw HPV