Cukrzyca u kobiet po menopauzie

Wykonano prospektywne, kontrolowane badanie, w którym mierzono stężenie estradiolu, testosteronu i siarczanu dehydroepiandrosteronu u kobiet w okresie pomenopauzalnym i konfrontowano je z zachorowalnością na tę chorobę. Osoby do badania wyselekcjonowano z grupy 39 876 kobiet pracujących w zawodach medycznych, biorących udział w wieloletnim randomizowanym, podwójnie ślepym badaniu dotyczącym wpływu niskich dawek aspiryny i witaminy E na ryzyko zachorowania na choroby serca i na nowotwór.
Kryteria zakwalifikowania do badania głównego stanowiły: brak cukrzycy, nowotworu i choroby serca oraz wiek ponad 45 lat. Kryteria te spełniły 6574 kobiety, od których podczas kwalifikacji do badania pobrano próbkę krwi i które nie stosowały w tym momencie hormonalnej terapii zastępczej.
Podczas średnio 10 lat obserwacji cukrzycę 2 typu zdiagnozowano u 366 kobiet. Znając dane demograficzne tych pacjentek, z populacji wyjściowej wybrano kobiety do grupy kontrolnej, całkowicie dopasowane pod względem wieku, długości czasu obserwacji, rasy i tego, w jakim czasie po ostatnim posiłku pobrano u nich wyjściową próbkę krwi. Ostatecznie analizie poddano dane 359 kobiet z nowo wykrytą cukrzycą i 359 kobiet bez cukrzycy. W zależności od stężenia hormonów płciowych, pacjentki podzielono na 5 grup, przy czym kobiety znajdujące się w grupie z najniższym poziomem danego hormonu stanowiły punkt odniesienia dla pozostałych 4 grup z coraz wyższym stężeniem tego hormonu.
Stwierdzono, że pacjentki z cukrzycą charakteryzowały się wyższym BMI, niższym poziomem aktywności fizycznej, niższym spożyciem alkoholu, częściej chorowały na nadciśnienie i częściej miały krewnych z cukrzycą. Kobiety te miały wyższe niż w grupie kontrolnej stężenie estradiolu całkowitego i wolnego, wolnego testosteronu, białka C-reaktywnego i hemoglobiny glikozylowanej, ale podobny poziom siarczanu dehydroepiandrosteronu. Analiza statystyczna wykazała, że wyższy poziom całkowitego i wolnego estradiolu oraz wolnego testosteronu były znamiennie powiązane z wyższym ryzykiem zachorowania na cukrzycę typu 2 (p<0,001). Uwzględnienie BMI, palenia tytoniu, aktywności fizycznej, spożycia alkoholu, ciśnienia krwi, stosowania hormonalnej terapii zastępczej w przeszłości, spożywania preparatów multiwitaminowych, wywiadu rodzinnego, wykształcenia i stanu cywilnego nie zmieniło tych wniosków (p mniejsze lub równe 0,01). Co więcej, w analizie tej również wysokie stężenie całkowitego testosteronu stało się znamiennym czynnikiem ryzyka zachorowania na cukrzycę typu 2. Związki te pozostały znamienne po znormalizowaniu względem poziomu białka C-reaktywnego i obwodu w talii, liczby lat po menopauzie, hipercholesterolemii, nawet u osób z poziomem hemoglobiny glikozylowanej poniżej 6 proc.
Autorzy pracy wykazali więc, że wyższe stężenia hormonów płciowych u kobiet po menopauzie są czynnikami ryzyka zachorowania na cukrzycę typu 2, niezależnymi od tradycyjnych czynników.

Źródło: Diabetologia 2007, październik, 50: 2076-2084.