Cytologia służy nie tylko wykryciu raka. Może pomóc rozpoznać infekcje i stany zapalne

Zdaniem ekspertów istotne znaczenie badania cytologicznego w profilaktyce zdrowia kobiet wynika przede wszystkim z możliwości wczesnego wykrywania zmian patologicznych dzięki regularnemu wykonywaniu tego badania.

Szerokie zastosowanie cytologii

– Wczesna diagnoza może być kluczowa w zapobieganiu rozwojowi ciężkich chorób, takich jak nowotwory. W przypadku wielu rodzajów nowotworów, w tym raka szyjki macicy, wczesne wykrycie i leczenie schorzenia znacząco zwiększają szanse na jego pełne wyleczenie. Regularne badania cytologiczne są zatem istotnym elementem profilaktyki zdrowotnej, umożliwiającym wczesne rozpoznanie i interwencję, co może uratować pacjentce życie. Ważne, aby edukować kobiety, aby w przypadku wykrycia nieprawidłowości niezwłocznie skonsultowały się z lekarzem, który zaordynuje dalszą diagnostykę lub odpowiednie leczenie – zwraca uwagę dr Łukasz Blukacz, specjalista ginekolog z Centrum Medyczne Severux.

Jak zaznaczają specjaliści, cytologia to procedura służąca nie tylko wykryciu raka – bywa pomocna także w diagnostyce infekcji, stanów zapalnych czy innych nieprawidłowości potencjalnie wskazujących na różnorodne stany chorobowe.

– Cytologia pomaga w wykryciu nieprawidłowości takich jak: zmiany przednowotworowe i nowotwory; jest nieocenionym narzędziem we wczesnym wykrywaniu komórek nowotworowych, szczególnie w przypadku raka szyjki macicy. Regularne badania cytologiczne mogą pomóc w identyfikacji komórek atypowych lub zmian przedrakowych, co pozwala na wczesną interwencję i znacząco zwiększa szanse na pełne wyleczenie. Kolejna grupa zaburzeń to infekcje: badanie cytologiczne może wykrywać obecność patogenów wywołujących infekcje, takich jak bakterie (w tym bakterie wywołujące zapalenie pochwy) czy grzyby, ale też wskazać na potrzebę pogłębienia diagnostyki w kierunku wirusa HPV (wykrywanego metodą PCR). Inny obszar nieprawidłowości to stany zapalne. Obecność komórek zapalnych w badanym materiale może wskazywać na procesy zapalne w organizmie, umożliwiając odpowiednią diagnozę i leczenie. Kolejny przykład to zaburzenia komórkowe: cytologia może ujawniać inne nieprawidłowości komórkowe, które nie są bezpośrednio związane z nowotworami, ale mogą wymagać dalszej diagnostyki lub obserwacji – wyjaśnia Beata Boruta, diagnosta laboratoryjny.

Cytologia LBC – wysoka wiarygodność wyniku to lepsza skuteczność profilaktyki i leczenia

Eksperci podkreślają, że istnieją różne techniki cytologiczne - dwie podstawowe to cytologia konwencjonalna i cytologia na podłożu płynnym (Liquid Based Cytology, LBC).

– W cytologii konwencjonalnej materiał komórkowy jest rozmazany bezpośrednio na szkiełku mikroskopowym, a następnie barwiony i analizowany. Choć metoda ta jest szeroko stosowana, ma pewne ograniczenia - jedynie niewielki ułamek pobranej próbki zostaje wykorzystany do wykonania preparatu i może nie odzwierciedlać faktycznego stanu klinicznego pacjentki. Komórki w takim preparacie mogą na siebie nachodzić lub być przysłonięte na przykład krwią lub śluzem. To zdecydowanie utrudnia interpretację wyników – zwraca uwagę Beata Boruta.

Jak dodaje, cytologia na podłożu płynnym (LBC), zwana również cytologią cienkowarstwową, to nowsza technika, w której pobrane komórki są najpierw umieszczane w specjalnym roztworze, co pozwala na usunięcie zanieczyszczeń i stworzenie równomiernego rozmazu komórkowego.

– Oceniamy znacznie większą ilość pobranych komórek nabłonka, następuje natychmiastowe ich utrwalenie pozwalające zachować właściwą jakość komórek. Ta metoda zapewnia lepszą jakość obrazu i ułatwia detekcję atypowych komórek, co czyni ją bardziej miarodajną i coraz popularniejszą w praktyce klinicznej. Istotne, że technologia ta pozwala na wykonanie wielu reprezentatywnych i powtarzalnych preparatów z jednego pobranego materiału - wyjaśnia.

PRZECZYTAJ TAKŻE: Po 20 latach zamrożone zarodki ludzkie przejmie państwo