Diabetyk na stole chirurgicznym

Istniało przekonanie, że diagnostyka inwazyjna układu sercowo-naczyniowego u chorych z wieloletnią, niewyrównaną cukrzycą i niestabilną postacią choroby wieńcowej czy zawałem serca stanowi zbyt duże ryzyko powikłań. Również wykrywalność cukrzycy czy stanów przedcukrzycowych we wczesnym stadium choroby była zwykle opóźniona i towarzyszyły temu często zaawansowane powikłania narządowe.

Obecnie prowadzi się diagnostykę i leczenie chorych na serce i cukrzycę, które nie odbiega od postępowania u chorego bez cukrzycy. Ważne jest, aby w okresie leczenia szpitalnego i wykonywania zabiegów monitorować cukrzycę i dawkować insulinę we wlewie dożylnym lub kilku wstrzyknięciach na dobę w zależności od zapotrzebowania i stopnia wyrównania cukrzycy. Dotyczy to zarówno chorych ze świeżo wykrytą cukrzycą, jak i tych przewlekle chorych, z licznymi powikłaniami naczyniowymi, niezależnie, czy jest to cukrzyca typu 1 czy typu 2. Do tego potrzebna jest współpraca kardiologa czy kardiochirurga z diabetologiem lub doświadczonym w dziedzinie diabetologii specjalistą chorób wewnętrznych.

Po wypisaniu ze szpitala chory leczony z powodu chorób układu sercowo-naczyniowego powinien być pod kontrolą zarówno kardiologa, jak i diabetologa, a jego terapię należy prowadzić zgodnie z wytycznymi.


Standardy - jak leczyć?

Aktualne wytyczne Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego i Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego postępowania z chorym na cukrzycę i chorobę serca oraz naczyń:

1. Przy przyjęciu chorego do szpitala oceniamy: stan kliniczny, stopień zaawansowania i stabilność zmian w układzie sercowo-naczyniowym, czas, w którym należy przeprowadzić zabieg kardiologiczny.

2. Wykonujemy badania określające stan wyrównania cukrzycy i jej powikłania: glikemię, hemoglobinę glikowaną, kreatyninę, próby wątrobowe, albuminurię, elektrolity, lipidogram, gazometrię.

3. Jeśli cukrzyca jest niewyrównana, a chory wymaga natychmiastowego zabiegu na układzie sercowo-naczyniowym, stosujemy wlew dożylny 10-proc. roztworu glukozy oraz insulinę. Jednocześnie monitorujemy u pacjenta parametry wyrównania, gazometrię, nawodnienie, stężenie potasu, zgodnie z wytycznymi PTD. Jeśli stan chorego nie wymaga natychmiastowej interwencji, staramy się wcześniej wyrównać zaburzenia metaboliczne.

4. Chorym, u których po zabiegu stwierdza się dobre wyrównanie cukrzycy, a zapotrzebowanie na insulinę nie przekracza u nich 30 j., można w dniu wypisu przestawić leczenie na leki doustne, zgodnie z wytycznymi PTD.

5. Przy wypisie zalecamy: dietę odpowiednią do wymaganej masy ciała, stopnia wyrównania cukrzycy oraz wydolności nerek, pobieranie leków wg zaleceń na karcie wypisowej, kontrolę stężenia cukru na czczo i 2 h po posiłkach, kontrolę hemoglobiny glikowanej, parametrów gospodarki lipidowej i wydolności nerek oraz rehabilitację. Leczenie ambulatoryjne powinno być kontynuowane w poradni kardiologicznej i diabetologicznej.

6. Jeśli chory oczekuje na planowy zabieg na sercu w domu, a wypisywany jest z oddziału kardiologicznego z niewyrównaną jeszcze cukrzycą, zostaje skierowany do diabetologa celem podjęcia dalszego leczenia ambulatoryjnego lub szpitalnego na oddziale diabetologicznym do momentu wyrównania cukrzycy (HbA1c ≤ 7 proc.)

7. Podczas kontroli w poradni kardiologicznej zawsze pytamy o wyrównanie i aktualne leczenie cukrzycy.