Jak urządzić gabinet?

Poruszając ostatnio problem zaadaptowania pomieszczeń mieszkalnych na cele praktyki lekarskiej ("W jakim pomieszczeniu można prowadzić gabinet prywatny?", Puls Medycyny nr 2/2007), nie wyszedłem poza omówienie przepisów szczególnych, zawartych w rozporządzeniu ministra zdrowia. Pytania od czytelnika uświadomiły mi jednak, że omówienie problemu w takiej postaci, w jakiej pojawia się on w praktyce, wymaga odniesienia się do powszechnie obowiązujących przepisów budowlanych. Chodzi o regulacje dotyczące zmiany sposobu użytkowania pomieszczeń.

Zmiana sposobu użytkowania

Urządzenie gabinetu w pomieszczeniach mieszkalnych wymaga obecnie zgłoszenia zmiany sposobu użytkowania części obiektu budowlanego. Dokonuje się go we właściwym starostwie lub urzędzie miasta, na urzędowym druku. W zgłoszeniu określa się zamierzony sposób użytkowania. Do zgłoszenia należy dołączyć:
1) opis i rysunek określający usytuowanie budynku, z oznaczeniem części, w której zamierza się dokonać zmiany sposobu użytkowania;
2) zwięzły opis techniczny, określający rodzaj i charakterystykę budynku oraz jego konstrukcję, wraz z danymi techniczno-użytkowymi, w tym wielkościami i rozkładem obciążeń, a w razie potrzeby, również danymi technologicznymi;
3) oświadczenie o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane;
4) zaświadczenie wójta, burmistrza albo prezydenta miasta o zgodności zamierzonego sposobu użytkowania z ustaleniami obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku planu zagospodarowania - ostateczną decyzję o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu;
5) ekspertyzę techniczną wykonaną przez osobę posiadającą uprawnienia budowlane bez ograniczeń w odpowiedniej specjalności;
6) uzgodnienia dokumentacji projektowej pod względem wymagań higienicznych i zdrowotnych z rzeczoznawcą do spraw sanitarnohigienicznych.
Zgłoszenia należy dokonać przed dokonaniem zmiany sposobu użytkowania. Zmiana może nastąpić, jeżeli w terminie 30 dni od dnia zgłoszenia właściwy organ nie wniesie sprzeciwu. Zmiany należy dokonać przed upływem 2 lat od zgłoszenia. Jeżeli zamierzona zmiana sposobu użytkowania wymaga wykonania robót budowlanych objętych obowiązkiem uzyskania pozwolenia na budowę lub obowiązkiem zgłoszenia, to odpowiednia procedura wszczynana jest z urzędu. Wykrycie nielegalnej zmiany sposobu użytkowania pomieszczeń skutkuje wstrzymaniem ich użytkowania do czasu dopełnienia obowiązku zgłoszenia oraz nałożeniem opłaty legalizacyjnej.

Oddzielenie lokalu

Wymóg podwyższenia pomieszczeń na gabinet do wysokości 2,5 m oraz zastosowania wentylacji mechanicznej nawiewno-wywiewnej lub klimatyzacji znajduje umocowanie w § 72 ust. 2 rozporządzenia w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Przepis ten umożliwia odstąpienie od standardowego wymogu, jakim jest zachowanie wysokości 3 m w pomieszczeniach do pracy przeznaczonych na pobyt więcej niż 4 osób lub 3,3 m w pomieszczeniach do pracy, w których występują czynniki szkodliwe lub uciążliwe dla zdrowia.
Zastosowanie rozwiązania z § 72 ust. 2 możliwe jest pod warunkiem uzyskania zgody wojewódzkiego inspektora sanitarnego. Zakwestionowanie tego rozwiązania wymagałoby wykazania, że pomieszczenia na gabinet nie kwalifikują się do tych, dla których wysokość powinna wynosić 3 lub 3,3 m. Minimalna wysokość pomieszczeń do pracy wynosi 2,2 m, dotyczy jednak tylko pomieszczeń usytuowanych na antresoli. W pomieszczeniach do pracy przeznaczonych na pobyt nie więcej niż 4 osób minimalna wysokość wynosi 2,5 m.
Przepisy budowlane wyszczególniają kilka rodzajów izolacji pomieszczeń, takich jak izolacja cieplna lub akustyczna. Nie określają jednak, na czym ma polegać izolacja, o której mowa w rozporządzeniu ministra zdrowia. Pozostaje więc przyjąć potoczne rozumienie pojęcia izolacji, oznaczające takie oddzielenie pomieszczenia, które uniemożliwi dostęp do niego poza właściwym wejściem. W tym świetle żądanie zamurowania dodatkowych drzwi wydaje się uzasadnione.

Podstawa prawna:
1) art. 71 i 71a ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (tekst jedn. Dz.U. z 2006 r. nr 156, poz. 1118; zm. Dz.U. nr 170, poz. 1217),
2) § 72 rozporządzenia ministra infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. nr 75, poz. 690 ze zm.).