Kiedy szczepić przeciw HPV

Na pytanie odpowiada doc. dr hab. med. Tomasz Niemiec, Klinika Położnictwa i Ginekologii, Instytut Matki i Dziecka w Warszawie:

Szczepionka przeciw HPV (Silgard, MSD), dostępna od niedawna w aptekach, stosowana jest w zapobieganiu dysplazji szyjki macicy dużego i średniego stopnia (CIN 2/3), rakowi szyjki macicy, zmianom dysplastycznym sromu dużego i średniego stopnia (VIN 2/3) oraz brodawkom zewnętrznych narządów płciowych (kłykcinom kończystym) związanych najczęściej z zakażeniem wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV) typu 6,11,16,18.
Zaleca się rutynowe podawanie szczepionki przeciw HPV dziewczętom w wieku 11-12 lat. Szczepienia mogą być wykonywane także u młodszych dziewcząt, począwszy od ukończenia przez nie 9 roku życia oraz u chłopców w wieku 9-15 lat. Zalecane jest szczepienie w wieku 13-26 lat tych dziewcząt i kobiet, które nie zostały poddane szczepieniom przeciw HPV uprzednio oraz tych, które nie zakończyły pełnego cyklu szczepień. Najkorzystniejsze jest szczepienie kobiet przed potencjalną ekspozycją na zakażenie HPV, a więc przed inicjacją seksualną.
Pełny cykl szczepień obejmuje podanie domięśniowe trzech dawek szczepionki czterowalentnej po 0,5 ml każda, przy czym druga i trzecia dawka powinny być podane odpowiednio po 2 i po 6 miesiącach od dawki pierwszej (cena jednej dawki 500 zł).
Zalecenia dotyczące cytologicznych badań profilaktycznych w kierunku raka szyjki macicy dla kobiet poddanych szczepieniom przeciw HPV nie ulegają zmianie i na obecnym etapie nie różnią się od obowiązujących w populacji ogólnej. Kobiety karmiące piersią mogą być poddawane szczepieniom z użyciem czterowalentnej szczepionki przeciw HPV. Kobiety z obniżoną odpornością, u których zakażenie onkogennymi typami HPV występuje częściej, mogą być poddawane szczepieniom z użyciem czterowalentnej szczepionki przeciw HPV, niezależnie od tego, czy obniżenie odporności wynika z choroby podstawowej, czy stosowanej immunosupresji farmakologicznej. Nie zaleca się stosowania szczepień kobiet ciężarnych z użyciem czterowalentnej szczepionki przeciw HPV. Zakończenie pełnego cyklu szczepień (podanie 2 i/lub 3 dawki) u kobiety, która zaszła w ciążę po pierwszej lub drugiej dawce szczepionki powinno zostać odroczone do czasu porodu.
Nie są wymagane żadne specjalistyczne badania poprzedzające podanie czterowalentnej szczepionki przeciw HPV, w tym także badania cytologiczne, kolposkopowe lub molekularne badania DNA HPV. Wskazane jest, by wizyta związana z podaniem szczepionki połączona była z oceną stanu ginekologicznego kobiety, w tym z wykonaniem badań cytologicznych, jeżeli nie były one wykonane.
Podawanie czterowalentnej szczepionki przeciw HPV typu 6,11,16,18 jest przeciwwskazane u osób, u których stwierdzono w przeszłości reakcje alergiczne w stosunku do drożdży lub jakiegokolwiek składnika formuły szczepionki. Najdłuższy okres obserwacji osób poddanych szczepieniom czterowalentną szczepionką przeciw HPV wynosi obecnie 5 lat. W tym okresie wykazano pełną skuteczność ochronną szczepionki. W celu uzyskania długotrwałego efektu ochronnego wskazane jest przyjęcie 3 dawek szczepionki.