Leszczyna o tabletce “dzień po” od farmaceuty: usługa farmaceutyczna to nie świadczenie, zgoda rodzica nie będzie wymagana

Od 1 maja ma zacząć obowiązywać rozporządzenie ministra zdrowia, które zakłada dostępność antykoncepcji awaryjnej, tzw. tabletki dzień po, dla osób powyżej 15. roku życia, po przeprowadzeniu stosownego wywiadu przez farmaceutę. Projekt skierowano 3 kwietnia do konsultacji publicznych. 4 kwietnia podczas konferencji prasowej w MZ minister Leszczyna szczegółowo wyjaśniła, na czym ma polegać nowe rozwiązanie.

Tabletkę “dzień po” wyda tylko farmaceuta z minimum rocznym stażem pracy w aptece

Przypomnijmy, że 29 marca prezydent Andrzej Duda postanowił zawetować nowelizację przepisów ustawy Prawo farmaceutyczne, która przywracała dostęp do tzw. tabletki „dzień po” bez recepty. Planem B ma być rozporządzenie, które 3 kwietnia trafiło do konsultacji publicznych.

Chodzi o projekt rozporządzenia w sprawie programu pilotażowego opieki farmaceuty sprawowanej nad pacjentem w zakresie zdrowia reprodukcyjnego. Zakłada on dostępność tzw. tabletki dzień po po przeprowadzeniu stosownego wywiadu. Po przeprowadzeniu wywiadu wystawiona zostaje recepta farmaceutyczna. Pacjent może skorzystać z programu pilotażowego nie częściej niż co 30 dni.

– Rozwiązanie proponowane przez MZ nie jest idealne, ale jest jedynym rozwiązaniem możliwym i zgodnym z prawem do czasu wyboru nowego prezydenta, dla którego prawa kobiet będą prawdziwą wartością. Proponujemy państwu rozporządzenie, które jest nie tylko ułatwieniem dostępu do antykoncepcji awaryjnej, ale jest także programem edukacyjnym. Mówimy o programie pilotażowym, który będzie trwał do 2026 r. Obejmie całą Polskę. Do programu mogą przystąpić wszystkie apteki, które podpiszą odpowiednią umowę z NFZ. Farmaceuci to osoby po studiach medycznych, a więc doskonale znające się na działaniu konkretnych leków, także w odniesieniu do organizmów dzieci i młodzieży. Będę chciała wykorzystywać wiedzę i kompetencje farmaceutów szerzej niż miało to miejsce do tej pory - zapewniła Izabela Leszczyna, minister zdrowia.

Jeśli do apteki zgłosi się kobieta w celu zakupienia tabletki “dzień po”, farmaceuta z minimum rocznym stażem pracy w aptece przeprowadzi wywiad farmaceutyczny. Po wywiadzie wypisze receptę farmaceutyczną i wyda lek. Będzie to usługa farmaceutyczna finansowana przez NFZ.

Minister Leszczyna skomentowała również decyzję prezydenta Dudy o zawetowaniu ustawy.

– W mojej ocenie, decyzja prezydenta Andrzeja Dudy o zawetowaniu ustawy umożliwiającej dostęp bez recepty do tabletki dzień po dla osób powyżej 15 lat nie była efektem troski, a raczej obłudy i obskurantyzmu - oceniła.

Tabletka “dzień po” dla dziewcząt poniżej 18. roku życia bez zgody i obecności rodzica

Dotychczas najwięcej wątpliwości wzbudza kwestia wydawania tabletki “dzień po” na receptę farmaceutyczną dziewczynkom w wieku 15-18 lat. Czy będzie do tego konieczna zgoda rodzica, a jeśli tak, w jaki sposób ma zostać wyrażona? W rozporządzeniu nie zawarto takiej informacji wprost.

– W rozporządzeniu mowa o usłudze farmaceutycznej. Usługa farmaceutyczna nie jest świadczeniem zdrowotnym, w związku z czym nie obejmują jej przepisy, które wynikają z ustawy o świadczeniach zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych ani ustawy o rzeczniku praw pacjenta. W związku z tym, że tabletka “dzień po” jest absolutnie bezpieczna dla zdrowia młodej dziewczyny, to przy tej usłudze farmaceutycznej obecność rodzica nie będzie wymagana - poinformowała Izabel Leszczyna.

Obecność to jednak jedno, a wyrażona zgoda, co innego. Minister Leszczyna została więc poproszona o doprecyzowanie tej kwestii.

– Jeśli jest jakiś problem, to polega on na tym, że 15-letnia dziewczyna jest w niechcianej ciąży lub może w niej być. (...) Jeśli relacje młodej dziewczyny z rodzicami nie są dobre, zostanie wówczas z tym problemem sama. Uważam, że to nie jest w porządku. (...) 15-latka nie będzie potrzebowała obecności i zgody rodzica, bo to nie jest świadczenie zdrowotne - stwierdziła.

Podczas konferencji prasowej wyjaśniono, że w rozporządzeniu celowo użyto słów “pacjent” i “pacjentka”, a nie “świadczeniobiorca”, aby odróżnić treść rozporządzenia od treści ustawy o świadczeniach finansowanych ze środków publicznych.

– Tabletka stosowana w antykoncepcji awaryjnej nie jest środkiem wczesnoporonnym. Mechanizm działania jest zupełnie inny, w związku z tym nie należy wysuwać takich argumentów i szerzyć nieprawdziwych informacji. (...) Oczywistym jest to, że antykoncepcja awaryjna w żaden sposób nie zastąpi regularnej antykoncepcji, ani też edukacji seksualnej. Tutaj niezbędne są działania równoległe. Proszę tylko pamiętać, że na te działania potrzeba bardzo dużo czasu - mówił podczas konferencji prof. Mirosław Wielgoś.

PRZECZYTAJ TAKŻE: Leszczyna: zrobimy wszystko, żeby kobiety wybierały większe, bezpieczniejsze porodówki