Nie ma zwrotu leków przy sprzedaży wysyłkowej

Problem pojawił się dwa lata temu w związku z uregulowaniem warunków wysyłkowej sprzedaży leków. W rozporządzeniu wydanym przez ministra zdrowia znalazł się przepis, który zobowiązuje aptekę do informowania o możliwości odstąpienia od umowy w terminie 10 dni od dnia dostawy leku bez ponoszenia kosztów innych niż bezpośrednie koszty zwrotu. Należy zauważyć, że przepis nie ustanawia samego obowiązku odstąpienia od umowy (przyjęcia zwrotu), a jedynie każe poinformować o nim. Obowiązek ten wynika z prawa do odstąpienia od umowy zawartej poza lokalem przedsiębiorstwa, jakie przyznaje konsumentom ustawa o ochronie ich praw.

Ta sama ustawa zastrzega jednak, że prawo to nie przysługuje w stosunku do świadczeń, które z uwagi na ich charakter nie mogą zostać zwrócone. Do takich świadczeń należy wydawanie leków. Prawo farmaceutyczne stanowi jednoznacznie, że produkty lecznicze i wyroby medyczne wydane z apteki nie podlegają zwrotowi.

W tym świetle omawiany przepis okazuje się pozbawiony ratio legis. Po co informować pacjentów o możliwości, której nie mają? Ten sam zarzut można wystosować w odniesieniu do przepisu, który zobowiązuje do unieszkodliwienia zwróconego produktu. Tym bardziej, że takie rozwiązanie ewidentnie godzi w interes apteki prowadzącej sprzedaż wysyłkową, narażając ją na niczym nieuzasadnione straty. Przepisy rozporządzenia, które jest aktem prawnym niższego rzędu, nie mogą nakładać na aptekarzy obowiązków wykraczających poza ustawę o ochronie praw konsumenta i wbrew Prawu farmaceutycznemu. Wobec tego rzecznik praw obywatelskich wystąpił do ministra zdrowia o zmianę tych przepisów.

PODSTAWA PRAWNA

1) § 3 pkt 8 i § 8 ust. 1 rozporządzenia ministra zdrowia z 14 marca 2008 r. w sprawie wysyłkowej sprzedaży produktów leczniczych wydawanych bez przepisu lekarza (Dz.U. nr 60, poz. 374);
2) art. 96 ust. 5 Prawa farmaceutycznego;
3) art. 10 ust. 3 pkt 5 ustawy z 2 marca 2000 r. o ochronie niektórych praw konsumentów oraz o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny (Dz.U. nr 22, poz. 271 ze zm.).