Nowotwory ginekologiczne - leczenie tylko w wyspecjalizowanych ośrodkach

Podczas 28. Europejskiego Kongresu Ginekologów i Położników odbyła się sesja pod patronatem Europejskiego Towarzystwa Ginekologii Onkologicznej (European Society of Gynaecological Oncology, ESGO). Prowadzili ją: dr Maja Pakiž (University Medical Centre Maribor, Słowenia) — członek zarządu ESGO oraz prof. dr hab. n. med. Paweł Knapp (Uniwersyteckie Centrum Onkologii Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego w Białymstoku) — pierwszy Polak w zarządzie europejskiego towarzystwa (w latach 2019-2021) oraz certyfikowany nauczyciel ginekologii onkologicznej ESGO.

Certyfikaty ESGO dla ośrodków spełniających standardy leczenia

Wykład prof. Pawła Knappa dotyczył jakości zabiegów chirurgicznych wykonywanych u pacjentek z nowotworami narządów płciowych.

– Jakość w ginekologii onkologicznej jest kluczowa. Europejskie Towarzystwo Ginekologii Onkologicznej w 2016 r. wprowadziło certyfikat w leczeniu zaawansowanego raka jajnika (Certified Centre in Advanced Ovarian Cancer Surgery) i raka endometrium (Certified Centre in Endometrial Cancer Surgery). Akredytacja opiera się na określonych wskaźnikach jakości (quality indicators, QIs), które opracowano już dla postępowania w dwóch wymienionych nowotworach, a niedługo ukażą się wskaźniki jakości dla operacji w raku szyjki macicy — poinformował prof. Knapp.

Posiadanie certyfikatu oznacza, że w danym ośrodku leczy się nowocześnie, zgodnie z europejskimi standardami, stosowane są zaawansowane zabiegi z zakresu chirurgii i ginekologii onkologicznej. Aby go otrzymać, dany ośrodek musi m.in. wykonywać rocznie określoną liczbę zabiegów chirurgicznych. Prof. Knapp podkreśla, że procedury te muszą być przede wszystkim powtarzalne:

– W przypadku raka jajnika chirurgia jest obecnie „królową” procedur. Dotyczy to także raka endometrium. Powtarzalność zabiegów chirurgicznych jest gwarancją tego, że są one wykonywane na najwyższym poziomie - podkreślił ekspert.

PRZECZYTAJ TAKŻE: W raku jajnika kluczowa jest kompleksowość leczenia [WYWIAD]

Ścieżka diagnostyczno-terapeutyczna pacjenta wymaga przewodnika

Dr Maja Pakiž poświęciła swoje wystąpienie koordynacji opieki nad pacjentami onkologicznymi. Ścieżka diagnostyczno-terapeutyczna chorego na nowotwór często jest kręta, przez co łatwo się na niej zgubić. Jak zauważył prof. Knapp, dotyczy to zarówno Polski, jak i innych krajów Europy.

– Dr Pakiž podkreśliła, że niezwykle istotne jest stworzenie algorytmów postępowania diagnostyczno-terapeutycznego w onkologii oraz grup pomocowych — koordynatorów. Obecnie ma to miejsce także w naszym kraju, gdzie tworzymy Krajową Sieć Onkologiczną. Ekspertka przedstawiła bardzo precyzyjnie, jak pacjent onkologiczny, który jest/był poddany leczeniu operacyjnemu/systemowemu, powinien być prowadzony „za rękę” przez wszystkie procedury diagnostyczno-terapeutyczne. Choroba onkologiczna jest dla pacjenta ogromnym obciążeniem psychicznym i często nawet zapisanie się na dany zabieg bądź badanie może stanowić wyzwanie. Dlatego powinien on posiadać swego rodzaju mapę drogową, po której porusza się z pomocą koordynatorów — przybliżył najważniejsze wątki wykładu prof. Knapp.

Terapia onkologiczna nie może zniszczyć poczucia kobiecości

O niezwykle istotnym w ginekologii onkologicznej aspekcie odnoszącym się do sfery seksualnej pacjentek mówiła dr n. med. Joanna Kacperczyk-Bartnik z Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. Przedstawiła ona wyniki badania ankietowego, przeprowadzonego przez Europejską Sieć Młodych Ginekologów Onkologicznych (ENYGO), dotyczącego stosunku klinicystów do poradnictwa seksualnego u kobiet z nowotworami ginekologicznymi. Okazuje się, że tylko 21 proc. respondentów często lub zawsze zbiera informacje dotyczące funkcji seksualnych pacjentek, a 19 proc. porusza ten temat rzadko lub nigdy. Najczęściej wskazywane bariery utrudniające poradnictwo seksualne to: brak czasu (74 proc.), brak wiedzy specjalistycznej (55 proc.) oraz zakłopotanie pacjenta (48 proc.).

– Zdarza się, że często sami lekarze zapominają o tym, jak ważna jest sfera seksualna pacjentki z nowotworami ginekologicznymi — komentował prof. Knapp.

– A jest ona istotna w procesie zdrowienia. Zawsze powtarzam, że to ciało pacjentki jest chore, a głowa pozostaje zdrowa. Jeśli ciało jest koordynowane przez zdrowy umysł, wpływa to pozytywnie na przebieg choroby. Poza tym sfera seksualności jest niezbędna do zaakceptowania przez pacjentkę — która często jest poddawana bardzo skomplikowanym i rozległym operacjom — siebie jako kobiety. Dlatego musimy zrobić wszystko, by pacjentki nie traciły poczucia kobiecości - dodał.

Prehablitacja sprawdza się w praktyce

Dr n. med. Aleksandra Strojna z Evangelische Kliniken Essen-Mitte (Essen, Niemcy) poruszyła w swoim wystąpieniu zagadnienie wpływu kompleksowej opieki okołooperacyjnej na poprawę wyników leczenia (ang. Enhanced Recovery After Surgery, ERAS). Ginekolożka zwróciła uwagę m.in. na znaczenie właściwego przygotowania do operacji pacjenta onkologicznego. Wskazywała, że prehabilitacja zmniejsza częstość powikłań pooperacyjnych, skraca czas pobytu w szpitalu po operacji oraz poprawia wydolność fizyczną i psychiczną pacjentów z chorobą nowotworową.

PRZECZYTAJ TAKŻE: Nowotwory ginekologiczne - problemem jest bardzo duże rozproszenie leczenia i brak koordynacji