Nowotwory ginekologiczne - potrzebna jest zmiana refundacji procedur chirurgicznych

12 stycznia odbyła się pierwsza debata z cyklu “Onkologia jest kobietą”, podczas której w gronie onkolożek i ginekolożek onkologicznych dyskutowano o zmianach, jakie zaszły w diagnostyce i leczeniu nowotworów kobiecych i jakie są niezaspokojone potrzeby pacjentek z tymi nowotworami. Spotkanie odbyło się z inicjatywy Stowarzyszenia Kobiet Onkologii Polskiej RAKMISJA, a także Polskiego Towarzystwa Ginekologii Onkologicznej oraz Polskiego Towarzystwa do Badań nad Rakiem Piersi.

Koordynacja w leczeniu raka piersi przynosi wymierne efekty

Dr hab. n. med. Barbara Radecka, ordynator Kliniki Onkologii Opolskiego Centrum Onkologii i Uniwersytetu Opolskiego oraz wiceprezes Polskiego Towarzystwa Onkologii Klinicznej, mówiąc o zmianach, jakie zaszły w opiece nad pacjentkami z rakiem piersi, wskazała na element organizacyjny.

– Wprowadzenie skoordynowanej opieki nad chorymi na raka piersi było wydarzeniem przełomowym. Okazało się także zmianą mentalną dla środowiska lekarskiego. Onkolodzy kliniczni, radioterapeuci, chirurdzy onkologiczni nauczyli się ze sobą lepiej współpracować. Nauczyli się także lepiej komunikować z lekarzami diagnostami - radiologami, patomorfologami. Coraz lepiej komunikujemy się ze specjalistami, którzy nas wspierają - psychologami czy fizjoterapeutami - wymieniła ekspertka.

– Wprowadzenie koordynowanej opieki nad pacjentkami z rakiem piersi pozwoliło naszemu środowisku lepiej poznać swoje możliwości terapeutyczne i ograniczenia, a chorym dało możliwość współdecydowania o procesie terapeutycznym już w momencie rozpoznania choroby - doprecyzowała.

Leczenie chirurgiczne nowotworów ginekologicznych jest rozproszone

W ginekologii onkologicznej organizacja leczenia nie jest na tak dobrym poziomie, jak w przypadku raka piersi.

– Wciąż brakuje ośrodków typu Breast Cancer Unit - wskazała dr n. med. Anna Dańska-Bidzińska z Oddziału Ginekologii Onkologicznej, II Katedry i Kliniki Położnictwa i Ginekologii Szpitala Klinicznego im. ks. Anny Mazowieckiej w Warszawie.

Zwróciła uwagę, że leczenie chirurgiczne nowotworów ginekologicznych w Polsce jest bardzo rozproszone.

– Być może sposobem na poprawę sytuacji byłaby zmiana refundacji procedur chirurgicznych. W większości przypadków leczenie nowotworów ginekologicznych rozpoczyna się od leczenia chirurgicznego. Na przykład na Mazowszu jest 27 ośrodków, w których operuje się raka jajnika. Jednak tylko 2-3 z nich ma w tym duże doświadczenie - w reszcie placówek przeprowadza się 1-2 operacje rocznie. Pojawia się pytanie, czy powinny one otrzymywać refundację za taką procedurę, która - co należy zauważyć - jest bardzo wysoko finansowana - wyjaśniła dr Anna Dańska-Bidzińska.

Zauważyła, że w wielu przypadkach leczenie chirurgiczne u omawianej grupy pacjentek jest rozpoczynane bez uprzedniego wykonania diagnostyki obrazowej, planu leczenia, konsylium.

– Takie pacjentki trafiają potem dalej do ośrodka leczenia onkologicznego, gdzie możliwości leczenia są już częściowo ograniczone, a ich rokowanie jest mniejsze niż u pacjentek, które od razu znajdą się pod opieką ośrodka wyspecjalizowanego w leczeniu danego nowotworu - wyjaśniła.

Postęp w dostępie do innowacyjnych terapii onkologicznych

Pozytywną wiadomością jest to, że pacjentki z nowotworami ginekologicznymi w ciągu ostatnich 10 lat zyskały dostęp do innowacyjnych terapii.

– Mamy dostęp do terapii antyangiogennej w raku jajnika i raku szyjki macicy. Mamy dostęp do inhibitorów PARP - leków skutecznych głównie u pacjentek z mutacjami w genach BRCA1 i BRCA2, a także innymi zaburzeniami rekombinacji homologicznej. Wprowadzenie tych leków zaskutkowało koniecznością diagnostyki molekularnej u wszystkich pacjentek z rakiem jajnika pod kątem leczenia podtrzymującego i dalej identyfikacji rodzin z grup wysokiego ryzyka - powiedziała dr Anna Dańska-Bidzińska.

Rak endometrium - cztery różne choroby

O diagnostyce molekularnej mówiono także podczas części dyskusji poświęconej rakowi trzonu macicy.

– Od 10 lat znane są cztery typy molekularne raka trzonu macicy. Dzięki temu wiemy, że nie jest to jedna choroba, a tak naprawdę cztery różne choroby. Każdy typ charakteryzuje się inną biologią, przebiegiem klinicznym, wskazaniami do leczenia, rokowaniem - wyjaśniła dr Anna Dańska-Bidzińska.

Jeden z typów molekularnych raka endometrium - posiadający mutację POLE I - jest bardzo dobrze rokującym. Jeśli na etapie biopsji zostanie u pacjentki rozpoznany ten typ raka trzony macicy, to może ona zostać poddana prostej histerektomii, polegającej na usunięciu macicy z przydatkami, niekoniecznie “szerokiej” operacji ginekologicznej. Taka pacjentka nie musi być operowana w ośrodku ginekologii onkologicznej, tylko w ośrodku ginekologicznym - powiedziała ekspertka.

Pozostałe typu raka endometrium wymagają już “szerszej” chirurgii. W tych przypadkach leczenie musi odbywać się w wyspecjalizowanych ośrodkach.

PRZECZYTAJ TAKŻE: Rak piersi i jajnika: mutacje w genach BRCA można odziedziczyć także po ojcu. “Nie można pomijać mężczyzn w diagnostyce genetycznej”

Dr Dańska-Bidzińska o skuteczności immunoterapii raka endometrium