Opieka medyczna za granicą

Formularze E 111 będą ważne przez miesiąc i wydawane tylko osobom ubezpieczonym w NFZ. Formularz jest bezpłatny. Aby go otrzymać, należy złożyć wniosek, którego wzór jest umieszczony między innymi na stronie www.nfz.gov.pl. Formularz dostaje się od ręki, jeśli wszystkie dane zgadzają się z Centralnym Wykazem Ubezpieczonych; w innym przypadku - najpóźniej w ciągu 7 dni. Polski druk E 111 nie różni się (oprócz wersji językowej) od formularzy używanych dotąd w UE.
Do tej pory z formularza E 111, który w UE jest ważny przez rok, korzystali obywatele 12 krajów Unii, a także niektórych państw spoza niej: Islandii, Norwegii, Liechtensteinu, a od 2002 roku Szwajcarii. Przepisów wspólnotowych nie stosuje się w przypadku: Danii - na obszarze Grenlandii i Wysp Owczych oraz Wielkiej Brytanii - na Wyspach Normandzkich: Jersey, Guersey, Harms, Jetou i Shark oraz na wyspie Man.

Rozliczenia
Koszty świadczeń udzielonych Polakom przebywającym za granicą zostaną rozliczone między publicznym ubezpieczycielem państwa, w którym się leczyli, a NFZ w Polsce. W centrali funduszu powołano już specjalny oddział łącznikowy, który będzie się zajmował rozliczeniami. Jeśli ktoś nie ma przy sobie odpowiedniego formularza, to i tak może liczyć na pomoc medyczną, ale możliwe, że będzie musiał za nią zapłacić, a zwrotu jej kosztów powinien domagać się po powrocie do Polski. Należy jednak pamiętać, że zwrot kosztów nastąpi według cennika ubezpieczenia publicznego, nawet gdy świadczenia za granicą udzielono według cennika dla osób nieubezpieczonych.

Koszty
W niektórych krajach UE obowiązuje zasada współpłacenia za wybrane świadczenia. Dlatego Polacy podróżujący na przykład do Francji muszą pamiętać, że będą musieli pokryć z własnej kieszeni część kosztów leczenia. Pracownicy NFZ zwracają równocześnie uwagę, że żaden kraj UE, w tym Polska, nie pokrywa kosztów transportu związanych z leczeniem, dlatego przed wyjazdem warto zaopatrzyć się w dodatkową, prywatną polisę.

Logistyka
Należy pamiętać, że w niektórych krajach Unii trzeba potwierdzić formularz u lokalnego, publicznego płatnika. W Polsce obcokrajowcy nie są do tego zobowiązani. Od 1 czerwca w UE zacznie obowiązywać Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego (w Polsce od 1 stycznia 2006 roku) i w związku z tym przestanie być potrzebne potwierdzanie formularza za granicą. Lokalne oddziały funduszu, w których będzie można pobrać formularze, zajmą się również przyjmowaniem rachunków za leczenie obcokrajowców przebywających w Polsce. Ci, którzy już teraz wyjeżdżają za granicę, będą mogli zwrócić się do oddziałów NFZ faksem bądź drogą mailową. Od 1 maja będzie można przesłać wypełniony wniosek drogą online.

Urzędy i kampaniainformacyjna
W lokalnych oddziałach NFZ i ich delegaturach trwają przygotowania do uruchomienia biur, w których będą wydawane formularze. W niektórych regionach zostaną w tym celu zatrudnieni dodatkowi urzędnicy, w skali całego kraju przewidziano około 200 nowych etatów. Według Barbary Nawrockiej, rzecznika kujawsko-pomorskiego oddziału NFZ, w województwie tym trzy punkty - w Bydgoszczy, Toruniu i Włocławku - zajmą się wydawaniem formularzy. 15 kwietnia oddział uruchomił specjalny punkt informacyjny w Bydgoszczy, a niedziela 1 maja będzie najprawdopodobniej dniem otwartym. Oddziały funduszu już teraz organizują kampanię informacyjną dotyczącą leczenia za granicą. Planują specjalne konferencje prasowe i informacje w prasie. Centrala NFZ otworzyła nową stronę internetową poświęconą ochronie zdrowia w UE, na której są również odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania.

E 112
Kiedy pacjent nie może w normalnie wymaganym czasie, biorąc pod uwagę przebieg jego choroby, liczyć na przeprowadzenie zabiegu w Polsce - ma prawo starać się o to w innym kraju UE. Musi zwrócić się do NFZ o wyrażenie zgody na pokrycie przez polskiego płatnika kosztów leczenia za granicą. Wraz ze zgodą otrzyma zaświadczenie E 112. Jeśli pomimo nieotrzymania zgody NFZ na takie leczenie, pacjent podda się operacji za granicą, może starać się o zwrot kosztów, ale tylko do wysokości wynikającej z leczenia, jeśli zostałoby ono przeprowadzone w Polsce w ramach ubezpieczenia powszechnego.

Niewiadome
Urzędnicy centrali NFZ nie potrafili odpowiedzieć na pytanie: czy osoby, których pracodawcy bez ich wiedzy nie wpłacali za nich składek na ubezpieczenie zdrowotne, mają prawo do otrzymania formularza E 111. Nie wiadomo również, jak termin spływania miesięcznych składek do ZUS-u wpłynie na termin ważności formularzy. Zmiany w planie finansowym funduszu, umożliwiające pokrycie kosztów leczenia Polaków za granicą, nie zostały jeszcze zaakceptowane przez ministrów zdrowia i finansów.

Ile kosztuje zdrowie?
Austria: hospitalizacja - 7,70 EUR; dla członków rodziny ubezpieczonego - 10-15 EUR.
Belgia: hospitalizacja - 12,07 EUR/dzień, pomoc lekarska - 25-40 proc. stawki.
Cypr: wizyta u lekarza - 1,0 CYP.
Estonia: wizyta lekarska w domu - do 50 EEK, wizyta specjalisty - do 50 EEK, leki - 20-200 EEK za receptę, hospitalizacja - do 25 EEK za dzień w okresie do 10 dni (nie dotyczy dzieci i młodzieży poniżej 19 roku życia, kobiet w ciąży i rodzących, pacjentów na oddziale intensywnej terapii).
Finlandia: hospitalizacja - stała opłata za każdy dzień pobytu, leczenie ambulatoryjne - stała opłata, pomoc lekarska - 11-22 EUR; możliwa dopłata do wysokości 15 EUR za pomoc po godzinach pracy.
Francja: pomoc lekarska - 30 proc. kosztów, pomoc stacjonarna - 20 proc. kosztów lub 10,67 EUR/dzień, hospitalizacja - 25 proc. kosztów i stała opłata za każdą dobę (forfait journalier), leki - 35-65 proc. kosztów.
Grecja: opłata za część kosztów badań dodatkowych (np. prześwietlenia) i świadczeń dodatkowych (np. fizykoterapia), leki - opłata zryczałtowana.
Hiszpania: leki - do 40 proc. kosztów (nie dotyczy rencistów i emerytów).
Holandia: leki - część kosztów (dotyczy niektórych leków).
Islandia: bezzwrotna opłata w wysokości 700 IKR (nie dotyczy pobytu w szpitalu), leki - 0-100 proc.
Liechtenstein: hospitalizacja - 67-134 CHF/dzień przez 30 dni.
Litwa: leki - 10-50 proc. kosztów.
Luksemburg: pomoc lekarska - 5-20 proc. kosztów, leki - 20-60 proc. kosztów (nie dotyczy leków ratujących życie), hospitalizacja - 9,08 EUR/dobę przez pierwsze 30 dni.
Łotwa: opieka ambulatoryjna - 0,2-1 LVL, hospitalizacja - 5 LVL wpisowe plus 0,45-1,5 LVL/dobę, leki - pełna odpłatność (nie dotyczy niektórych leków z refundacją) plus obowiązkowy ryczałt 0,1 LVL.
Niemcy: hospitalizacja - stała opłata dobowa za pierwsze 14 dni pobytu (nie dotyczy pacjentów poniżej 18 roku życia), leki - częściowo odpłatne.
Norwegia: wizyta lekarska - 170-290 NOK, pomoc specjalisty - 201 NOK, leki - 36-100 proc.
Portugalia: pomoc lekarska - 1,50-5 EUR (dzieci i kobiety w ciąży bezpłatnie), leki - 20-100 proc., dodatkowe badania w szpitalu - płatne.
Słowenia: leki - 0-75 proc.
Szwajcaria: za każde 30 dni leczenia u lekarza bądź pobytu w szpitalu - 70 SFR (dzieci - 25 SFR), transport sanitarny - do 50 proc. uzasadnionych kosztów.
Szwecja: konsultacja lekarska - 60-140 SEK, konsultacja specjalisty/pomoc w nagłym wypadku - 125-250 SEK, transport - pacjent pokrywa część kosztów, na ogół około 40 SEK.
Węgry: dodatkowa opłata za wyższy standard zakwaterowania czy wyżywienia w szpitalu, leki - 0-100 proc.
Wielka Brytania: leki - 5,90 funtów za lek (nie dotyczy osób powyżej 60 lat, dzieci do 18 lat, kobiet ciężarnych).
Włochy: leki - opłata zryczałtowana (niektóre leki odpłatne w całości), pomoc lekarska - do 36,15 EUR.