Pacjenci nieodpowiadający na leczenie aspiryną

Kluczowe jest więc udzielenie odpowiedzi na pytanie, dlaczego tak się dzieje (za mała dawka leku, zaburzenia wchłaniania, nieprzyjmowanie leku, oporność) oraz znalezienie metody identyfikacji chorych, u których aspiryna nie wywiera oczekiwanego efektu przeciwpłytkowego ("opornych" na działanie aspiryny).
Autorzy pracy dokonali metaanalizy dotychczas opublikowanych wyników badań. Kryteria włączenia spełniło 20 badań, w których wzięło udział ogółem 2930 pacjentów z chorobami układu krążenia. Chorzy przyjmowali m.in. aspirynę w dawce 75-325 mg na dobę i różnymi metodami badano u nich funkcję płytek krwi. 810 osób (28 proc.) oceniono jako "oporne" na aspirynę. Oporność ta występowała częściej u płci męskiej niż żeńskiej (p<0,001) i częściej u pacjentów ze zdiagnozowaną uprzednio niewydolnością nerek (p<0,003). Żadne inne różnice pomiędzy grupami osób "wrażliwych" i "opornych" nie osiągnęły poziomu znamienności statystycznej.
Niezależnie od objawów klinicznych choroby układu krążenia, pacjenci "oporni" na działanie aspiryny mieli wyższe ryzyko: zgonu, nowego ostrego epizodu sercowego (współczynnik prawdopodobieństwa 4,06), niepowodzenia podczas zabiegu rewaskularyzacji oraz ryzyko nowego udaru mózgu (współczynnik prawdopodobieństwa 3,78). W okresie obserwacji u 39 proc. pacjentów "opornych" na aspirynę i jedynie u 16 proc. pacjentów "wrażliwych" na ten lek wystąpił epizod sercowo-naczyniowy (współczynnik prawdopodobieństwa 3,85). W porównaniu z pacjentami "wrażliwymi", pacjenci "oporni" charakteryzowali się 5,99-krotnym wzrostem współczynnika prawdopodobieństwa zgonu (p<0,003).
Nie znaleziono dowodów na to, że u osób z opornością na aspirynę dawka tego leku może mieć wpływ na częstość występowania epizodów sercowo-naczyniowych. Nie stwierdzono również, by u takich osób miało znaczenie to, czy otrzymują jedynie aspirynę, na którą są oporni, czy też aspirynę w połączeniu z innym lekiem przeciwpłytkowym.
Podsumowując, badanie wykazało, że pacjenci "oporni" na aspirynę (autorzy pracy proponują zastąpienie tego określenia terminem "nieodpowiadający na leczenie aspiryną") mają znamiennie wyższe ryzyko wystąpienia ostrych epizodów sercowo-naczyniowych niż pozostali chorzy. Nie oznacza to jednak, że lekarz powinien zrezygnować z podawania aspiryny pacjentom z chorobami układu krążenia, zwłaszcza gdy nie ma możliwości sprawdzenia, czy u konkretnego chorego lek ten wywiera lub nie wywiera pożądanego efektu przeciwpłytkowego.

Źródło: BMJ 2008, 336: 195-198.