Polskie Towarzystwo Psychiatryczne ws. ordynacji leków psychotropowych : zmiany nie mogą ograniczać procesu leczenia

Polskie Towarzystwo Psychiatryczne (PTP) zabrało głos w sprawie nowych zasad wystawiania recept na leki psychotropowe i środki odurzające. Chodzi o regulacje, których celem ma być ograniczenie praktyki dowolności w wystawianiu recept online, bez dokładnego przeanalizowania przypadku pacjenta.

PTP ma zastrzeżenia do nowych zasad wystawiania recept na leki psychotropowe

“W trosce o zdrowie psychiczne Polskie Towarzystwo Psychiatryczne (PTP) wspiera postulaty pacjentów i lekarzy psychiatrów, aby wprowadzane rozwiązania administracyjne dotyczące dostępu do leków o działaniu narkotycznym i psychotropowym, nie tworzyły zbędnych barier i nie ograniczały możliwości realizowania świadczeń zdrowotnych. Dbałość o przestrzeganie zasad etycznych i standardów postępowania terapeutycznego jest podstawowym celem PTP. Dlatego uważamy, że systemy informatyczne mające wspierać lekarzy w ich pracy powinny być autentycznie wspomagające, informacyjnie uruchamiające samokontrolę i nieograniczające czasu, który można poświęcić pacjentom na efektywną terapię” - czytamy w stanowisku PTP

Towarzystwo zaznacza, że docenia fakt, że MZ zwróciło uwagę na kontrolę preskrypcji leków psychotropowych oraz narkotycznych, bo to grupy leków, które niosą ryzyko uzależnienia.

“Zasadnym jest, aby lekarz przed przepisaniem leku z ww. grup miał możliwość zweryfikowania dotychczasowego leczenia pacjenta i również aby proces ten był możliwie mało obciążający dla lekarza ani dla pacjenta oraz bezpieczny w kontekście dostępu do danych wrażliwych” - zaznaczyło PTP.

Jak przekazuje PTP, nowe reguły dotyczące wystawianie recept na leki psychotropowe wymagają jednak zmiany.

“Mamy informacje od lekarzy psychiatrów o ich trudnościach z wystawianiem leków psychotropowych (uspokajające oraz nasenne) i odurzających (tu główne preparaty z metylofenidatem stosowanym w leczeniu ADHD u dzieci i dorosłych). Ta procedura zajmuje dużo czasu, a w części przypadków nie jest skuteczna - część pacjentów mających konta w IKP nie jest przygotowana na tą formę weryfikacji. Aktualne rozwiązanie nie spełnia też celu rozpoznania nadużywania danej substancji. Lekarz nie jest w stanie tego zrobić, jeśli pacjent nie ma Internetowego Konta Pacjenta (IKP), a w tej sytuacji jest ponad 40 proc. Polaków” - wyjaśnia w stanowisku prezes PTP prof. Dominika Dudek.

Z tego powodu Towarzystwo wnosi o wyłączenie procedur obowiązujących od 2 sierpnia i uruchomienie ich ponownie, gdy zostaną dopracowane i przetestowane.

PTP wskazuje, jak naprawić regulację dotyczącą zasad wystawiania recept na leki psychotropowe

“Należy na nowo określić formułę prawną i informatyczną rozwiązań regulowanych przez rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 12 lipca 2023, w tym określenie dostępu do danych o receptach zgromadzonych w systemie P1 oraz obowiązków lekarza związanych z preskrypcją leków określonych w ww. rozporządzeniu” - czytamy w stanowisku Towarzystwa.

Co rekomendują eksperci PTP?

• Lekarz leczący (w tym ordynujący farmakoterapię) danego pacjenta powinien mieć dostęp do recept zapisanych w platformie P1. Wiedza na temat aktualnej farmakoterapii pomaga ustalić właściwe rozpoznanie, zaproponować optymalne leczenie, a przy tym zminimalizować ryzyko interakcji lekowych. Pacjent rejestrując się u danego lekarza lub w placówce medycznej powinien wyrazić zgodę na dostęp do tych danych i musi to dotyczyć wszystkich pacjentów, także tych, którzy nie aktywowali IKP, bo dane o zdarzeniach medycznych w tych kontach też są gromadzone.

Do analizy prawnej - domyślna zgody na dostęp do danych o receptach z systemu P1 w przypadku każdego pacjenta, z możliwością wycofania przez pacjenta tej zgody.

• Należy opracować metodę upoważniania lekarza lub placówki medycznej do udostępniania danych z platformy P1, w szczególności informacji o wystawionych receptach. Może być to forma elektroniczna dla osób posiadających IKP. Ale z uwagi na to, że ponad 40 proc. Polaków nie aktywowało IKP, dla nich pozostaje forma pisemna oświadczenia ze wskazaniem, jakie dane mają być udostępnione (np. tylko te dotyczące wystawionych recept). W obu przypadkach upoważnienie obowiązuje do odwołania. Na jego podstawie lekarz lub placówka medyczna uzyskuje dostęp do pełnych lub wybranych danych zgromadzonych w systemie P1.
• System elektronicznej dokumentacji medycznej (EDM) na etapie dodawania nowej recepty generuje ostrzeżenie, jeśli pacjent miał wystawiane recepty na leki wymienione w rozporządzeniu w określonym czasie (np. ostatnich 3 miesiącach). W przypadku negatywnej weryfikacji (brak takich recept) - nie ma wezwania do żadnej akcji, a wystawienie recepty jest możliwe na zasadach ogólnych.
• Brak blokady na wystawianie recept na ww. leki. Lekarz otrzymuje ostrzeżenie, ma możliwość weryfikacji dotychczasowego leczenia i bierze odpowiedzialność za zalecone postępowanie.
• W zakresie kontroli dostępu do danych wrażliwych pacjenta - można rozważyć rozwiązanie zbliżone do zastosowanego przy wystawianiu zwolnienia lekarskiego (ZUS ZLA). Lekarz otrzymuje tam dostęp do danych wrażliwych, m.in. do rozpoznań, a także adresu zamieszkania i miejsca pracy pacjenta. Aktualnie przy próbie wyświetlenia zwolnień wystawionych przez innych lekarzy pojawia się komunikat:

"Pamiętaj, że lista wszystkich zwolnień pacjenta to dane wrażliwe. Zgodnie z wytycznymi ZUS pobranie listy bez wystawienia w czasie tej samej wizyty nowego zwolnienia jest traktowane przez ZUS jako naruszenie ochrony danych osobowych, które generuje na platformie PUE ostrzeżenie dla pacjenta".

Stosowny komunikat o takiej weryfikacji (czyli dostępie do danych wrażliwych) pojawiałby się w koncie IKP pacjenta (łącznie z SMS-em oraz informacją w aplikacji mojeIKP). A jeśli pacjent nie ma aktywnego IKP, mógłby otrzymywać SMS na nr telefonu z deklaracji do lekarza POZ.

• Po zatwierdzeniu projektu - przygotowanie szczegółowych instrukcji wykonywania tej procedury weryfikacyjnej.

PRZECZYTAJ TAKŻE: Lekarze przygotowali listę zmian do wdrożenia dla nowej minister zdrowia