Postępowanie rentowo-emerytalne daje prawo wglądu w dokumenty o zdrowiu

„Rzecz dotyczy artykułu o zasadach udostępniania dokumentacji medycznej firmom ubezpieczeniowym. Wynika z niego, że z wnioskiem o udostępnienie dokumentacji winien zwracać się lekarz. Praktyka pokazuje, że pisma w ZUS-ie podpisywane są przez urzędników. Czy ZUS winien przedstawiać zgodę pacjenta? Czy prośba o udostępnienie dokumentacji powinna być podpisana przez lekarza ZUS? – pyta przedstawiciel NZOZ-u z Tczewa.

Pytania nawiązują do artykułu „Zakres przekazywania informacji firmom ubezpieczeniowym” (Puls Medycyny nr 8 (171) z 23 kwietnia 2008 r.). Jego treść nie dotyczy jednak ZUS-u, ponieważ ZUS nie jest jednym z zakładów ubezpieczeń, jakie działają na podstawie przepisów o działalności ubezpieczeniowej. ZUS jest państwową jednostką organizacyjną, która zapewnia obsługę ubezpieczeń społecznych na podstawie odrębnych przepisów.

Rozróżnienie to znajduje odzwierciedlenie w przepisach o udostępnianiu dokumentacji medycznej, które oddzielnie od zakładów ubezpieczeń wymieniają organy rentowe. Pod pojęciem organu rentowego należy rozumieć jednostkę organizacyjną ZUS-u określoną w przepisach o systemie ubezpieczeń społecznych, właściwą do wydawania decyzji w sprawach świadczeń. Jednostkami organizacyjnymi ZUS-u są centrala i jednostki terenowe, do których należą oddziały oraz podlegające im inspektoraty i biura terenowe. Upoważnieni pracownicy tych jednostek mogą występować o udostępnianie dokumentacji medycznej w związku z prowadzonym postępowaniem. Nie potrzebują w tym celu ani zgody pacjenta, ani podpisu lekarza orzecznika ZUS.

Zwracam uwagę na ograniczony zakres spraw, w jakich urzędnicy ZUS-u mogą występować o dokumentację medyczną. Zgodnie z podaną wyżej definicją, organem rentowym jest jednostka ZUS właściwa do wydawania decyzji w sprawach świadczeń. Ponieważ definicja zawarta jest w ustawie o emeryturach i rentach, należy przyjąć, że chodzi wyłącznie o świadczenia emerytalno-rentowe oraz związane z nimi dodatki. Ten tok rozumowania znajduje potwierdzenie w nazwie, pod jaką występują jednostki ZUS: organy rentowe. W sprawach związanych ze świadczeniami chorobowymi, macierzyńskimi i wypadkowymi jednostki ZUS nie są organami rentowymi. W tych sprawach podstawę do żądania wydania dokumentacji może stanowić przepis szczególny ustawy, stwarzający pełne gwarancje ochrony danych zawartych w dokumentacji. Do żądania dokumentacji medycznej na takiej podstawie uprawnieni zostali lekarze orzecznicy ZUS, ale tylko w celu kontroli wystawionych zaświadczeń chorobowych (ZUS ZLA) i tylko w zakresie stanowiącym podstawę ich wydania. Udostępnienie dokumentacji w pozostałych przypadkach wymaga zgody pacjenta.


PODSTAWA PRAWNA

1) art. 26 ust. 3 pkt 5 i 7 ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta;
2) art. 4 pkt 6 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych;
3) art. 27 ust. 2 pkt 2 ustawy o ochronie danych osobowych;
4) art. 59 ust. 3 pkt 3 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa.