Rewizja KPO. Jakie zmiany są planowane w obszarze zdrowia?

8 kwietnia 2024 odbyło się wysłuchanie publiczne dotyczące rewizji Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności. Polski rząd chce zmienić część zapisów, tak by ze względu na duże opóźnienia, jakie mamy z jego realizacją, zyskać szansę na wykorzystanie jak największej puli z przyznanych funduszy. Uczestnicy poniedziałkowej dyskusji odnosili się do tych propozycji i rekomendowali kolejne.

Rewizja KPO. Kamień milowy podzielony na trzy

W obszarze zdrowia kamień milowy podzielono na trzy niezależne części, tj.:

• Krajową Sieć Onkologiczną,
• Krajową Sieć Kardiologiczną
• obszar dotyczący modernizacji i poprawy efektywności szpitali.

W uzasadnieniu resort zdrowia przekazał, że “nowe podejście do realizacji kamienia zapewni bardziej efektywną alokację środków inwestycyjnych, przy zachowaniu ich wspólnego celu realizacji tj. poprawy odporności, efektywności, jakości i dostępności świadczeń opieki zdrowotnej, w tym przez racjonalizację piramidy świadczeń”.

W rewizji KPO wpisano także nowe terminy odnoszące się do realizacji części zadań. Uczestnicy dyskusji wyrażali obawę, że z powodu sporu poprzedniej ekipy rządzącej z Komisją Europejską, który blokował napływ środków do Polski, teraz może się okazać, że nie zdążymy wydać przyznanych kwot (te należy rozliczyć do czerwca 2026).

Jakie zmiany mają być jeszcze wprowadzone do KPO?

W zakresie zdrowia inwestycje w ramach KPO mają głównie dotyczyć modernizacji infrastruktury placówek leczniczych, rozwoju kadr, cyfryzacji ochrony zdrowia, rozwoju badań w dziedzinie nauk medycznych oraz sektora farmaceutycznego. Proponowane zmiany wprowadzone do dokumentu to przede wszystkim odejście od kategoryzacji szpitali.

Zmienić mają się m.in. zasady kwalifikacji szpitali do sieci. Ma to się odbywać w oparciu o spełnienie wymogów przez poszczególne oddziały, a nie całe szpitale. Wejście w życie pakietu legislacyjnego mającego na celu modernizację i poprawę efektywności szpitali ma nastąpić w IV kw. 2024 r.

Wcześniej, bo w III kwartale tego roku, ma zostać uruchomiony pierwszy nabór wniosków dla szpitali na zakup lub modernizację sprzętu i infrastruktury.

Zgodnie z deklaracjami minister zdrowia Izabeli Leszczyny, nie będzie likwidacji nierentownych szpitali, którym resort ma za to pomóc się zbilansować, m.in. poprzez zmianę ich profilu. I tak do końca roku mamy poznać listę szpitali powiatowych wybranych do tworzenia łóżek długoterminowych i geriatrycznych. MZ chce umowy z tymi podmiotami podpisać do końca II kwartału 2025 r.

Powiaty pytają o zapewnienie finansowania szpitali

Bernadeta Skóbel ze Związku Powiatów Polskich w trakcie dyskusji wytykała, odnosząc się do reformy szpitali, że w opracowaniu brakuje konkretnych rozwiązań dotyczących stabilizacji sytuacji finansowej szpitali. Z kolei w kwestii zapisu zezwalającego na tworzenie i prowadzenie podmiotów leczniczych przez związki jednostek samorządu terytorialnego postulowała wprowadzenie możliwości współpracy pomiędzy szpitalami prywatnymi i publicznymi.

Ekspertka ZPP wyraziła też obawę co do braku realnych planów w KPO na reformę opieki długoterminowej. - Tak naprawdę nic w tym obszarze się nie zmienia. Mamy bardzo negatywne doświadczenie, jeżeli chodzi o to, w jaki sposób Ministerstwo Zdrowia i Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej współpracują między sobą, jeżeli chodzi o organizację systemu opieki długoterminowej. Nie widać, by resorty miały pomysł, w jaki sposób ten system prawidłowo zorganizować. To raczej deklaracja dialogu, a nie faktyczna współpraca - komentowała i dodała, że teraz dowiadujemy się, że w ramach KPO nie będzie możliwości wdrożenia kompleksowej reformy opieki długoterminowej w praktyce. Bo w realizacji tej reformy nie bierze udziału Ministerstwo Finansów.

Zgodnie z planowanymi w KPO zmianami, w tym roku ma wejść w życie:

• akt prawny w sprawie wykazu dokładnych kryteriów kwalifikujących szpitale do poszczególnych poziomów zabezpieczenia opieki onkologicznej Krajowej Sieci Onkologicznej (II kw. 2024 r.)
• ustawa o Krajowej Sieci Kardiologicznej określająca zasady funkcjonowania sieci poprzez wprowadzenie nowej struktury i nowego modelu zarządzania opieką kardiologiczną w Polsce (IV kw. 2024 r.).
• rozporządzenia w sprawie wskaźników jakości opieki zdrowotnej.

W odniesieniu do centrów wsparcia badań klinicznych z planowanych pierwotnie 43, po zmianach mowa jest już jedynie o 33. Te mają powstać w II kwartale 2026 r. Centra zlokalizowane będą w strukturze podmiotów opieki zdrowotnej, gdzie będą pełnić kluczową rolę w zapewnieniu profesjonalnego wsparcia organizacjom prowadzącym badania kliniczne i sponsorom badań klinicznych.

“Badania kliniczne stają się również coraz bardziej wyspecjalizowane i wymagają najnowocześniejszego sprzętu diagnostycznego, dostępnego najczęściej wyłącznie na terenie uniwersyteckich szpitali klinicznych lub instytutów naukowych. W związku z powyższym realizacja zadania w kształcie pierwotnie zakładanym, czyli stworzenie 33 nowych mniejszych jednostek do łącznej liczby 43, nie jest możliwa w obliczu obiektywnych zmian i uwarunkowań rynkowych” - zaznaczono w dokumencie.

Z kolei 10 już istniejących centrów otrzyma możliwość złożenia wniosku o otrzymanie dofinansowania na wybrane działania związane m.in z edukacją, szkoleniami, promocją badań klinicznych.

Nie tylko API, także leki generyczne

Zmiany zaproponowano także w części dotyczącej sektora leków i wyrobów medycznych. Celem inwestycji ma być wsparcie projektów w dziedzinie opracowywania API i gotowych form leków - istotnych z punktu widzenia zachowania bezpieczeństwa zdrowotnego obywateli UE. Wsparcie ma przyczynić się do rozwoju linii produkcyjnych API oraz gotowych form leków (w tym oryginalnych, biopodobnych i generycznych API). W pierwotnej wersji mowa była tylko o API.

MRiT w uzasadnieniu wyjaśnia, że przeprowadziło konsultacje z przedstawicielami przemysłu farmaceutycznego w celu zweryfikowania, czy możliwe jest zrealizowanie inwestycji na obecnie obowiązujących zasadach: „Z informacji otrzymanych od przedsiębiorców wynika, że budowa nowej inwestycji trwa średnio 3-6 lat. W przypadku projektów o charakterze modernizacyjno-inwestycyjnym optymalny czas na ich realizację może wynosić od 12 do 48 m-cy, licząc od momentu uzyskania środków. Dodatkowo, przedsiębiorcy podkreślali konieczność bardziej kompleksowego wsparcia w obszarze produkcji leków, nie tylko kwestii API. Powyższe stanowi obiektywne okoliczności do zmiany inwestycji. Rozszerzenie brzmienia wskaźników i objęcie wsparciem takich grup jak: leki (generyczne lub biopodobne - nie tylko API) stanowi doprecyzowanie zapisu zgodnie z opisem całej inwestycji”. (Termin realizacji: 31.03.2026 r.).

Konsultacje rewizji KPO mają trwać do połowy kwietnia, a do 30 kwietnia wypowiedzieć musi się w tej sprawie Rada Ministrów. Później pakiet z poprawkami ma być przekazany do Komisji Europejskiej.

KE będzie miała trzy miesiące na odpowiedź. Na początku września Polska wyśle kolejne wnioski o płatności.

PRZECZYTAJ TAKŻE: Pieniądze z KPO pod warunkiem likwidacji szpitali? Leszczyna: przekształcimy je tak, że nie będą się zadłużały