Składka na ZUS a należności z tytułu 203 zł - cd.

Pierwsza wątpliwość dotyczyła tego, czy przekazane przez komornika odsetki od zaległych podwyżek wchodzą do podstawy wymiaru składki. Podstawą wymiaru składek ubezpieczeniowych dla pracownika jest jego przychód z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy. Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych odwołuje się do przychodu w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, a te za przychód ze stosunku pracy uważają wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne z nim związane. Nawet jeżeli ich wysokość nie została z góry ustalona. O tym, że odsetki od wynagrodzeń niewypłaconych w terminie zaliczają się do przychodu ze stosunku pracy świadczy to, że zostały wymienione w przepisach podatkowych wśród świadczeń objętych zwolnieniem od podatku. Gdyby odsetki nie należały do przychodu ze stosunku pracy, to nie byłoby potrzeby ustanawiać dla nich zwolnienia. Wystarczyłoby zaznaczyć, że nie wlicza się ich do przychodu. Stąd wyprowadziłem wniosek, że w świetle przepisów o podatku dochodowym odsetki należą do przychodu ze stosunku pracy. A ponieważ przepisy ZUS-owskie nie wymieniają odsetek od zaległych wynagrodzeń wśród przychodów, które nie wchodzą do podstawy wymiaru składki, to konkluzja jest taka, że należy je do tej podstawy zliczyć.
Muszę jednak zaznaczyć, że w "Leksykonie świadczeń ZUS 2005" spotkałem się ze stanowiskiem przeciwnym, które oparte zostało na piśmie ZUS z 7 marca 2001 r. FUu 077-7/0. Niestety, nie udało mi się dotrzeć do treści tego pisma, więc nie znam argumentów, które przemawiałyby za wyłączeniem odsetek z podstawy wymiaru.
Kolejna wątpliwość odnosiła się do możliwości odliczania z bieżącego wynagrodzenia pracownika składek od należności przekazanych przez komornika w części, w jakiej finansowane są przez pracownika. Tu muszę podkreślić, że chodziło mi wyłącznie o rozliczenia dokonywane na bieżąco, gdy wynagrodzenie pracownika za dany miesiąc powiększa się o należności wypłacone przez komornika. Zgodnie z przepisami ZUS-owskimi składki ubezpieczeniowe powinny zostać odprowadzone na bieżąco przez zakład pracy od całej kwoty wynagrodzenia, zarówno od wynagrodzenia wypłaconego przez zakład, jak i od zaległego wynagrodzenia wypłaconego przez komornika. Przepisy prawa pracy, które ograniczają możliwości dokonywania potrąceń z wynagrodzenia za pracę, nie dotyczą składek na ubezpieczenia społeczne. Wynika to z brzmienia art. 87 § 1 Kodeksu pracy.
Proszę zwrócić uwagę, że przepis ten nie ogranicza się do składek od tej części wynagrodzenia, która wypłacana jest bezpośrednio przez zakład pracy. Mowa jest o składkach od całego wynagrodzenia. Zakład pracy może zatem odliczać je od tej części wynagrodzenia, którą dysponuje. Odliczenie takie nie będzie naruszało zasad ochrony wynagrodzenia za pracę, ponieważ nawet gdyby pochłonęło całość bieżącego wynagrodzenia, to i tak nie wyrządzi pracownikowi szkody, z uwagi na to, że w tym samym miesiącu otrzymuje on od komornika wielokrotnie wyższą kwotę wynagrodzenia zaległego. Szkodę mogłoby pracownikowi wyrządzić odliczenie z bieżącego wynagrodzenia składek opłaconych z opóźnieniem. Dlatego w tym wypadku należy przyjąć, że wymaga ono zgody pracownika wyrażonej na piśmie albo uzyskania tytułu wykonawczego w sądzie pracy.
Dosyć zaskakująca była dla mnie informacja, że ZOZ-y nie mogą dokonywać rozliczeń na bieżąco, ponieważ nie są informowane o tym, jakie kwoty ze środków wyegzekwowanych przez komornika są przekazywane poszczególnym pracownikom. Komornicy mają obowiązek zawiadamiać strony o każdej dokonanej czynności, o której terminie nie były zawiadomione i przy której nie były obecne, a ponadto udzielać wyjaśnień na każde żądanie. Powinni więc informować ZOZ-y o tym, co komu wypłacili i w jakiej wysokości, pod rygorem odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną brakiem takiej informacji. Ze swojej strony ZOZ-y mogą wydać zarządzenia wewnętrzne, w których zobowiążą pracowników do bezzwłocznego informowania kadr o otrzymanych należnościach. Pracownicy, którzy nie zastosują się tego rodzaju zarządzeń, będą winni naruszenia obowiązku dbałości o dobro zakładu pracy.
Na zakończenie jeszcze jedno sprostowanie, odnośnie składki na ubezpieczenie zdrowotne. Obowiązek pracownika, wynikający z art. 84 ust. 2 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, ogranicza się tylko do samodzielnego opłacenia składki zdrowotnej na rachunek bankowy wskazany przez właściwy oddział wojewódzki NFZ. Obowiązek jej obliczenia pozostanie, zgodnie z art. 85 ust. 1 tej ustawy, przy zakładzie pracy. O wysokości składki powinien on poinformować pracownika w raporcie miesięcznym dla osoby ubezpieczonej (ZUS RMUA), z wyprzedzeniem umożliwiającym pracownikowi zapłatę składki w terminie.

Podstawa prawna:
1) art. 4 pkt 9 i art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpeczeń społecznych (Dz.U. nr 137, poz. 887 ze zm.),
2) art. 12 ust. 1 i art. 21 ust. 1 pkt 95 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 ze zm.),
3) art. 87 § 1, 91 § 1 i 100 § 2 pkt 4 Kodesu pracy,
4) art. 763 Kodeksu postępowania cywilnego.