Światowy Dzień Świadomości Raka Jajnika

Rak jajnika stanowi ok. 5 proc. wśród wszystkich zachorowań u kobiet i jest na 5. miejscu pod względem częstości ich zgonów. Wskaźnik 5-letniego przeżycia wynosi średnio 38-40 proc. i w dużej mierze zależy od stopnia zaawansowania nowotworu w chwili rozpoznania. Niestety, ponieważ nowotwór początkowo rozwija się bezobjawowo, ponad 70 proc. przypadków wykrywanych jest w zaawansowanym stadium, gdy skuteczność leczenia jest stosunkowo mała.

Tym bardziej należy zwiększyć czujność onkologiczną i zwrócić uwagę na niespecyficzne sygnały ze strony przewodu pokarmowego, takie jak powtarzające się wzdęcia, biegunki, uczucie sytości, czy ucisk w miednicy, które często łatwo przeoczyć lub przypisać innym schorzeniom.

„Wiem z doświadczenia jak ważna jest świadomość kobiety dotycząca samej choroby, umiejętność odczytywania sygnałów wysyłanych przez organizm, znajomość własnych obciążeń rodzinnych i w końcu - trafienie na lekarza, który będzie potrafił powiązać objawy ze strony układu pokarmowego z możliwością rozwoju złośliwej zmiany jajnika” – mówi Anna Nowakowska, prezes Stowarzyszenia na Rzecz Walki z Chorobami Nowotworowymi Sanitas.

Jest to tym bardziej ważne, iż dzisiaj, pomimo istnienia zaawansowanych metod obrazowych, w przypadku raka jajnika nie możemy mówić o typowym badaniu przesiewowym”. Czynnikami zwiększającymi ryzyko są predyspozycje genetyczne, m.in. dziedziczenie mutacji genu BRCA1/2 oraz obecność raka piesi lub jajników w wywiadzie rodzinnym. W grupie ryzyka znajdują się również pacjentki, u których występują czynniki związane z gospodarką hormonalną, takie jak: wczesna pierwsza miesiączka, późna menopauza, endometrioza lub torbiele jajnika. Otyłość czy palenie tytoniu również mogą zwiększać ryzyko zachorowania.

Jedną z nielicznych metod oceny ryzyka wystąpienia raka jajnika, obok wywiadu rodzinnego, jest badanie obecności mutacji w genie BRCA1/2.

„Badanie mutacji w genie BRCA1/2 powinno być standardowym postępowaniem u wszystkich chorych z rozpoznanym rakiem jajnika. Zapisy takie istnieją w Narodowym Programie Zwalczania Chorób Nowotworowych, ale nie wszystkie ośrodki się do nich stosują. Badanie genetyczne pozwala zidentyfikować nosicielki mutacji w genie BRCA1/2, a następnie określić wielokierunkowe postępowanie nadzorcze, obejmujące określone strategie uzależnione od wieku kobiety, jej planów rozrodczych, chorób współistniejących, czy w końcu osobistych, świadomych decyzji” – mówi prof. dr hab. n. med. Mariusz Bidziński, ginekolog, onkolog.