System komputerowy MONAKO sygnalizuje nieprawidlowosci w stanie plodu

Przewlek3a obturacyjna choroba p3uc jest jednym z najbardziej uciInliwych problemów zdrowotnych naszych czasów: jest doŚĺ pó*no wykrywana przez lekarzy, co praktycznie nie daje chorym nadnych szans na wstrzymanie postźpów choroby. Jej skutki - nie tylko zdrowotne, ale takne spo3eczne i ekonomiczne - sI zaŚ bardzo powanne.
W Świetle nowych danych epidemiologicznych, wyników badaE, pojawiajIcych siź nowych leków i zmian funkcjonowania systemu opieki zdrowotnej w Polsce zaistnia3a pilna koniecznoŚĺ uaktualnienia pierwszych wytycznych z 1997 roku u3atwiajIcych i unifikujIcych rozpoznanie i leczenie POChP.
Gro*ne nastźpstwa
Chory na POChP to zazwyczaj osoba po 40 roku nycia, od wielu lat palIca papierosy, naranona na zanieczyszczenia Środowiska, która kaszle i odkrztusza plwocinź, g3ównie rano. Chory skarny siź na postźpujIcI dusznoŚĺ, która poczItkowo wystźpuje tylko podczas wysi3ku. Do zaostrzeE dolegliwoŚci dochodzi najczźŚciej zimI. NasilajI siź wtedy dusznoŚci i kaszel, plwocina zmienia siź ze Śluzowej w Śluzowo-ropnI lub ropnI. U chorego wystźpuje uczucie ucisku w klatce piersiowej, a os3uchowo stwierdza siź szmer pźcherzykowy z wyd3unonI fazI wydechowI i Świsty. PojawiajI siź i w miarź postźpu choroby nasilajI takne objawy niewydolnoŚci krInenia. W zaawansowanym okresie choroby pacjent czźsto chudnie.
W miarź postźpu procesu chorobowego zaczynajI dominowaĺ cechy rozedmy p3uc: wdechowe ustawienie klatki piersiowej, bźbenkowy odg3os opukowy i os3abienie szmeru oddechowego pźcherzykowego. Coraz bardziej widoczna jest praca dodatkowych miźŚni oddechowych, zapadanie dolnych przestrzeni miźdzynebrowych, wydech przez zwźnone usta i sinica. Z czasem mogI takne pojawiĺ siź zaburzenia neurologiczne zwiIzane z niedotlenieniem i hiperkapniI.
U chorych na POChP czźsto wystźpujI w czasie snu, szczególnie w fazie REM, spadki ciŚnienia parcjalnego tlenu we krwi tźtniczej. PrzyczynI tego stanu jest hipowentylacja pźcherzykowa i nasilenie zaburzeE stosunku wentylacji do przep3ywu krwi w pźcherzyku p3ucnym. Objawy te mogI powodowaĺ gro*ne dla nycia zaburzenia rytmu serca.
Spirometria nie k3amie
Rozpoczźcie leczenia jest niezbźdne najpó*niej w II stadium choroby - POChP monna rozpoznaĺ jun w okresie, kiedy jedynym objawem jest czźsto bagatelizowany kaszel. Rozpoznanie ustala siź na podstawie wywiadu i badaE. Podstawowe jest badanie spirometryczne, którego przydatnoŚĺ w pulmonologii jest oceniana na równi z badaniem EKG w kardiologii. Podczas badania mierzy siź pojemnoŚĺ p3uc oraz szybkoŚĺ wydechu - na podstawie tych dwóch cech monna jun oceniĺ zaawansowanie choroby. Dodatkowo wykonuje siź badanie gazometryczne krwi oraz radiologiczne klatki piersiowej, wykluczajIce inne choroby lub wskazujIce na raka p3uc, którego etiologia jest podobna do POChP. Monna ten wykonaĺ pacjentowi badanie elektrokardiograficzne i echokardiograficzne, bo choĺ nie sI one konieczne do rozpoznania POChP, s3unI do potwierdzenia powik3ania choroby, jakim jest serce p3ucne. PrzyczynI niewydolnoŚci serca lub zaostrzenia niewydolnoŚci oddychania mone byĺ nawet niewielki zator tźtnicy p3ucnej. Pojawienie siź obrzźków u chorego na POChP jest zazwyczaj skutkiem nasilenia siź zaburzeE wymiany gazów w p3ucach. Wydaje siź, ne jest to powik3anie znacznie czźstsze nin siź je rozpoznaje.
Tlen zamiast papierosów
Podstawowym elementem leczenia POChP jest zapobieganie jej postźpowi, co najczźŚciej oznacza sk3onienie chorego do zaprzestania palenia papierosów. Nawet u osób z ciźnkI obturacjI oskrzeli zaprzestanie palenia jest korzystne i mone przed3unyĺ nycie. Chory nie powinien ten pracowaĺ ani przebywaĺ w Środowisku zadymionym i zapylonym.
Objawy POChP leczy siź lekami rozszerzajIcymi oskrzela - najczźŚciej stosowane sI trzy grupy leków: cholinolityki, leki B2-sympatykomimetyczne i pochodne teofiliny. Zaleca siź ten szczepienia przeciwko grypie i Streptococcus pneumoniae, zw3aszcza w przypadku chorych z ciźnkI postaciI POChP i w starszych grupach wiekowych. Do niefarmakologicznych metod leczenia nalenI rehabilitacja oddechowa, którI powinno siź stosowaĺ w kandym stadium choroby, leczenie tlenem, a w bardzo nielicznych przypadkach - leczenie operacyjne.
JeŚli u chorego opuszczajIcego szpital po opanowaniu zaostrzenia POChP nadal obserwuje siź hipoksemiź, naleny rozwanyĺ potrzebź domowego leczenia tlenem (DLT) (pisaliŚmy o tym w poprzednim numerze Pulsu Medycyny). Powoduje ono stabilizacjź nadciŚnienia p3ucnego, redukcjź poliglobulii, poprawź stanu emocjonalnego i wyd3unenie nycia. Te korzystne efekty ujawniajI siź, jeŚli chory oddycha tlenem co najmniej przez 15 godzin na dobź. Dlatego ten naleny zachźcaĺ pacjenta do oddychania tlenem jak najd3unej w ciIgu doby, w tym koniecznie przez ca3I noc. Znaczne spadki utlenowania w czasie snu mogI byĺ bowiem niebezpieczne dla nycia.
Konieczna rehabilitacja
Podstawowym celem rehabilitacji jest zmniejszenie objawów choroby, poprawa jakoŚci nycia oraz zwiźkszenie fizycznego i emocjonalnego uczestnictwa w codziennej aktywnoŚci nyciowej. Ma ona jednak takne cele pozamedyczne, takie jak: poprawa sprawnoŚci i kondycji fizycznej, walka ze spo3ecznI izolacjI chorych, przeciwdzia3anie depresji, przystosowanie do nowej sytuacji nyciowej, edukacja samego pacjenta i jego otoczenia o chorobie. Wszyscy chorzy na POChP, niezalennie od stadium choroby, odnoszI korzyŚci z ĺwiczeE fizycznych zarówno ze wzglźdu na polepszenie tolerancji wysi3ku, jak i zmniejszenie objawów dusznoŚci i zmźczenia. Uwana siź, ne korzyŚci wynikajIce z prowadzenia zajźĺ rehabilitacyjnych utrzymujI siź do roku po zakoEczeniu jednorazowego programu rehabilitacji, bez wzglźdu na to, gdzie by3y prowadzone - w szpitalu, ambulatorium czy w domu. Podstawowe elementy programu rehabilitacji oddechowej zawierajI m.in.: trening fizyczny, trening miźŚni oddechowych, ĺwiczenia oddechowe, psychoterapiź. Zajźcia te wskazane by3yby na kandym etapie zaawansowania choroby. Lekarz prowadzIcy powinien ten przekazaĺ swojemu pacjentowi podstawowe wiadomoŚci o jego chorobie oraz o sposobie dzia3ania i spodziewanych efektach stosowanych leków, czyniIc go Świadomym uczestnikiem d3ugoletniego leczenia.
Po pojawieniu siź dusznoŚci wysi3kowej naleny zachźcaĺ chorego do kontynuowania wysi3ków fizycznych, aby nie dopuŚciĺ do wystIpienia b3źdnego ko3a nastźpstw: dusznoŚĺ - niechźĺ do wysi3ku - zanik miźŚni i upoŚledzenie wykorzystania przez nie tlenu - wzmonone zapotrzebowanie na tlen - zwiźkszony wysi3ek oddechowy - wiźksza dusznoŚĺ. Równien po okresie zaostrzenia choroby, zmuszajIcego do lenenia w 3ónku, konieczne jest prowadzenie intensywnego kilkutygodniowego programu poprawy sprawnoŚci fizycznej. Dwudziestominutowe ĺwiczenia na stacjonarnym cykloergometrze lub trzydziestominutowe spacery przez 5 dni w tygodniu sI prostym sposobem przywrócenia zdolnoŚci do wysi3ku. W po3Iczeniu z naukI odpowiedniej techniki oddychania mogI znacznie z3agodziĺ uczucie dusznoŚci.