Utrudnienia w szczepieniu dzieci przeciw COVID-19. MZ: nadal można zamawiać szczepionki Pfizer Omicron Junior

Eksperci Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Chorób Infekcyjnych (OPZCI) zwracają uwagę, że obecny sezon został zdominowany przez zachorowania na COVID-19. Pomimo braku powszechnego testowania pacjentów z objawami choroby zakaźnej w placówkach podstawowej opieki zdrowotnej i szpitalach, pacjenci często kupują na własny koszt testy COVID-19 w aptekach i wykonują je w domowych warunkach. Niestety te wyniki nie trafiają do publicznych statystyk – Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego PZH od 1 września do 31 grudnia 2023 zaraportował 197 863 przypadki zachorowań na COVID-19 oraz 580 przypadków śmierci z powodu COVID-19. Z dużym prawdopodobieństwem jest to liczba mocno zaniżona, o czym może również świadczyć rosnący od sierpnia poziom kopii genu wirusa SARS-CoV-2 w sieci kanalizacyjnej Warszawy, który w listopadzie i grudniu osiągnął wartości odnotowywane przy poprzednich falach zachorowań na COVID-19.

OPZCI porównuje także liczbę wystawianych zwolnień lekarskich oraz zwolnień na opiekę nad dziećmi: w listopadzie 2023 r. ze zwolnienia lekarskiego skorzystało 1,8 mln Polaków, a w grudniu — 2,18 mln osób (dane z ZUS, jakie zostały udostępnione "Dziennikowi Gazecie Prawnej"). Liczba zwolnień na dzieci wzrosła w tym okresie z 361 tys. do niemal 412 tys. Dla porównania w grudniu 2021 r. wystawiono ich 215 tys. – to niemal połowa mniej zwolnień.

– COVID-19 szczególnie jest niebezpieczny dla osób z grup ryzyka, do których zaliczają się m.in. kobiety w ciąży, najmłodsi i dzieci z ciężkimi zaburzeniami odporności czy z chorobami współistniejącymi. Program Szczepień Ochronnych opublikowany na rok 2024 zaleca szczepienia przeciw COVID-19 wszystkim osobom od ukończenia 6. miesiąca życia – podkreśla prof. dr hab. n. med. Adam Antczak, przewodniczący Rady Naukowej OPZCI.

ZOBACZ TAKŻE: Program Szczepień Ochronnych na 2024 rok - jakie zmiany wprowadzono?

Szczepienia przeciw COVID-19 w sezonie 2023/2024 - co mówią europejskie zalecenia

Zgodnie z zaleceniami międzynarodowymi Europejskiej Agencji Leków (EMA) oraz Europejskiego Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC), szczepienia przeciw COVID-19 w sezonie jesień-zima 2023-2024 powinny być prowadzone z zastosowaniem szczepionek adaptowanych do podwariantu XBB.1.5 wirusa SARS-CoV-2. Szczepieniami priorytetowo powinny być objęte:

• osoby w wieku ≥60 lat,
• osoby z niedoborami odporności bez względu na wiek,
• osoby z przewlekłymi chorobami współistniejącymi zwiększającymi ryzyko ciężkiego przebiegu COVID-19 bez względu na wiek,
• kobiety w ciąży.

W Polsce młodsze dzieci i kobiety w ciąży wykluczone ze skutecznej profilaktyki przeciw COVID-19

W Polsce do realizacji szczepień przeciw COVID-19 w obecnym sezonie została wybrana szczepionka białkowa XBB.1.5, która jest zarejestrowana do stosowania od 12. roku życia, co nie zapewnia możliwości podania szczepionki w najszerszej możliwie populacji (tj. od 6. miesiąca życia, jak w przypadku szczepionek mRNA) - zwracają uwagę eksperci OPZCI.

Jak podkreślają, prowadzenie szczepień przeciw COVID-19 z wyłącznym zastosowaniem szczepionki białkowej jako jedynego produktu leczniczego adaptowanego do podwariantu XBB.1.5. wyklucza zatem znaczą część populacji pediatrycznej z możliwości zapewnienia optymalnej ochrony, jaką powinny uzyskać po zaszczepieniu preparatem adaptowanym do podwariantu XBB.1.5. Sytuacja ta w szczególności ma znaczenie dla pacjentów pediatrycznych z grup ryzyka (niedobory odporności, współchorobowości).

Kolejną grupą, która została wykluczona z możliwości otrzymania skutecznej profilaktyki przeciw COVID-19, są kobiety w ciąży. Stosowanie szczepionki białkowej u kobiet w ciąży nie jest rutynowo zalecane, co wynika m.in. z zapisów zawartych w Charakterystyce Produktu Leczniczego (ChPL):

„Podanie szczepionki białkowej XBB.1.5 w okresie ciąży można rozważyć tylko wtedy, gdy potencjalne korzyści przewyższają jakiekolwiek potencjalne ryzyko dla matki i płodu”.

Z kolei, w przypadku szczepionek mRNA przeciw COVID-19, ChPL zawiera informację, że produkt leczniczy może być stosowany w okresie ciąży, co wynika z dostępnych danych dotyczących innych wariantów szczepionek oraz braku wykazania zwiększenia występowania zaburzeń ciąży i ryzyka poronienia w dużych badaniach obserwacyjnych. Polskie Towarzystwo Ginekologii i Położników w swoich rekomendacjach wskazuje podawanie tylko szczepionek mRNA kobietom w ciąży.

Jak podaje OPZCI, szacunkowa liczba osób wykluczonych z możliwości zaszczepienia przedstawia się następująco:

• populacja poniżej 12 lat - 4,4 mln
• liczba kobiet w ciąży - ok. 230 tys.

Ministerstwo Zdrowia: dla dzieci poniżej 12. roku życia nadal można zamawiać szczepionki Pfizer Omicron Junior

Przypomnijmy - na to, że zamówiony przez MZ preparat nie zabezpiecza szczepień dzieci poniżej 12. roku życia i kobiet w ciąży, zwracał niedawno uwagę w rozmowie z “Pulsem Medycyny” prof. Robert Flisiak, prezes Polskiego Towarzystwa Epidemiologów i Lekarzy Chorób Zakaźnych, od 11 stycznia przewodniczący Zespołu ds. monitorowania i oceny sytuacji dotyczącej zagrożeń związanych z chorobami zakaźnymi, powołanego przez minister Leszczynę.

Zapytaliśmy resort zdrowia, czy planuje zamówienia innych preparatów poza szczepionką białkową Nuvaxovid.

“Dla dzieci poniżej 12. roku życia nadal można zamawiać szczepionki Pfizer Omicron Junior – dla grup dzieci: 6 miesięcy-4 lata oraz 5-11 lat” - poinformowało nas Biuro Komunikacji MZ.

Do tej pory do kraju dostarczono ponad 770 tys. nowych szczepionek, dzięki czemu zaszczepiło się już ponad 530 tys. osób. Kolejne dostawy będą uzależnione od realizacji szczepień - przekazał resort.

CZYTAJ WIĘCEJ: Prof. Flisiak: nie ma w Polsce szczepionek przeciwko COVID-19 dla dzieci i kobiet w ciąży