“Wyceny są skandalicznie niskie”, czyli w jakiej rzeczywistości funkcjonują dziś polskie szpitale

20 grudnia odbyła się organizowana przez “Puls Medycyny” debata Podsumowanie 2023 roku. Jednym z tematów, na który dyskutowali eksperci były największe problemy i wyzwania polskiego szpitalnictwa.

W dyskusji wzięli udział:

• Tomasz Kopiec, członek zarządu PFSz, dyrektor Samodzielnego Publicznego Szpitala Klinicznego im. prof. W. Orłowskiego CMKP w Warszawie
• Jakub Kraszewski, przewodniczący Polskiej Unii Szpitali Klinicznych, dyrektor Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego w Gdańsku
• Dr hab. Barbara Więckowska, prof. SGH, kierownik Zakładu Innowacji w Ochronie Zdrowia SGH
• Krzysztof Żochowski, wiceprezes Ogólnopolskiego Związku Pracodawców Szpitali Powiatowych

Zróżnicowana struktura i sytuacja finansowa polskich szpitali

Struktura sektora szpitalnictwa oraz sytuacja finansowa w skali całego kraju jest bardzo zróżnicowana: zarówno w grupie szpitali powiatowych, jak i wyższego stopnia referencyjności są placówki, które bez trudu utrzymują finansową płynność, i te z finansowymi trudnościami.

– Oceny kondycji finansowej szpitali powiatowych w bieżącym 2023 roku nie możemy rozpatrywać w oderwaniu od tego, co działo się w roku poprzednim. W tym okresie zostały wprowadzone bardzo istotne podwyżki uposażeń dla wielu grup zawodowych, które pociągnęły konieczność wyrównania wynagrodzeń dla pozostałych pracowników. (...) To zwichnęło sytuację finansową naszych szpitali. W tym roku sytuacja zaczęła się trochę poprawiać, ale nie znaczy to, że jest dobra - wskazał Krzysztof Żochowski, wiceprezes Ogólnopolskiego Związku Pracodawców Szpitali Powiatowych.

Jak dodał, wkrótce szpitale będą musiały borykać się z kolejnymi podwyżkami związanymi np. z nowelizacją ustawy o minimalnym wynagrodzeniu oraz podwyżką płacy minimalnej. Ponadto na sytuację szpitali oraz poziom wykonania świadczeń w ramach umowy z NFZ nadal wpływ na przebycie pandemii COVID-19.

– Są szpitale, które mają głębokie niewykonania, a są takie, które mają nadwykonania - dodał dyrektor Żochowski.

Na ile w spłatę zdrowotnego długu zaciągniętego w pandemii włączyły się szpitale kliniczne?

– W większości przypadków szpitale kliniczne wykonały swój plan, a nawet zrealizowały znaczące nadwykonania czy to w ryczałcie, czy to w świadczeniach specjalistycznych. Należy pamiętać, że szpitale kliniczne odpowiadają za 20 proc. ze wszystkich świadczeń realizowanych w sektorze szpitalnym. (...) Większość szpitali klinicznych osiąga rentowność, ale jest też kilka takich, które mają gorszą sytuację finansową. Musimy jednak pamiętać, że pieniądze biorą się pracy. Jeśli szpital zrealizował swój plan plus nadwykonania, to z pewnością nie zabraknie mu na regulację wynagrodzeń - wskazał Jakub Kraszewski, przewodniczący Polskiej Unii Szpitali Klinicznych, dyrektor Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego w Gdańsku.

Jego zdaniem motywuje to placówki i ich personel do wydajniejszej realizacji świadczeń, choć z nadwykonaniami zawsze wiąże się pewna niepewność: czy NFZ za nie zapłaci?

Nie uciekniemy od urealnienia wycen

Zasadniczym czynnikiem wpływającym na sytuację finansową szpitali pozostają zbyt niskie wyceny procedur medycznych.

– Wycena musi pokryć koszty. Dłużej nie uciekniemy od próby wyceny klasycznych ścieżek leczenia. Szpital to nie tylko hospitalizacje, ale także ambulatoryjna opieka specjalistyczna (AOS). Jak na razie jedynie pakiet tarczycowy wszedł do AOS. Bardzo dobrze zadziałała jednodniowa hospitalizacja z powodu operacji zaćmy. To rozwiązanie jest o wiele tańsze i wygodne dla pacjenta, bo od razu trafia do domu. Niepotrzebnie nocna opieka chorych jest wciskana do szpitali specjalistycznych – mówiła dr hab. Barbara Więckowska, prof. SGH, kierownik Zakładu Innowacji w Ochronie Zdrowia SGH.

Obecnie w systemie działa ponad 300 szpitali powiatowych. Są to placówki zabezpieczające polską populację w podstawowe świadczenia, a więc realizujące zupełnie inne zadania niż szpitale kliniczne.

– W ich przypadku wycena jest skandalicznie niska, niedająca nawet możliwości pokrycia kosztów osobowych. Zwróćmy uwagę, że w takich aglomeracjach jak Warszawa jesteśmy w stanie płacić za godzinę pracy chirurga ok. 150 zł za godzinę. Tymczasem w województwie opolskim, gdzie dostępność lekarzy specjalistów według wskaźników OECD jest najniższa, zdarza się, że stawka ta wynosi nawet 300-400 zł. I będzie to często lekarz w wieku emerytalnym, którego zaangażowanie w całość procesu terapeutycznego nie będzie zbyt wysokie - zwrócił uwagę Tomasz Kopiec, członek zarządu PFSz, dyrektor Samodzielnego Publicznego Szpitala Klinicznego im. prof. W. Orłowskiego CMKP w Warszawie.

Zapraszamy do obejrzenia całości dyskusji.