Renomowanym producentom leków to jednak nie wystarcza — chcą, by ich społeczne zaangażowanie daleko wykraczało poza sferę produktów i usług, a zahaczało o edukację, filantropię, sponsoring kultury i sportu czy troskę o środowisko naturalne. Wspierają także wolontariat, czyli motywują pracowników, aby jak najliczniej uczestniczyli w inicjatywach CSR (ang. corporate social responsibility).

Dla hospicjów, mam i uchodźców

„Dobre produkty, rozsądne ceny, szybkie reagowanie na zmieniające się potrzeby rynku — to wszystko jest ważne, ale nie przesądza o sukcesie. Biznes przynosi długofalowe zyski tylko wtedy, gdy jest prowadzony odpowiedzialnie” — twierdzi Aleksandra Adrian z biura prasowego Grupy Adamed.

Producent ten przykłada dużą wagę do edukacji związanej z promocją zdrowia i profilaktyką chorób. Przykładem jest kampania „Polka w ciąży”, zachęcająca kobiety ciężarne do zmiany sposobu życia i żywienia. Pomysłodawcy akcji podejmowali tematy, o których trudno było wcześniej mówić otwarcie: znaczenie hormonów, niepłodność, poronienia. Inny ogólnopolski program Adamedu, pod hasłem „Głęboki oddech”, dostarczał informacji na temat przewlekłej obturacyjnej choroby płuc, jej objawów, przyczyn i skutków. Na przekazywaniu wiedzy się nie skończyło — ponad 100 tys. osób w różnych zakątkach kraju skorzystało z bezpłatnych badań spirometrycznych i konsultacji lekarzy pulmonologów.

Zaangażowanie społeczne Roche Polska koncentruje się przede wszystkim na wspieraniu tych inicjatyw, które wywierają największy wpływ na poprawę jakości opieki zdrowotnej w Polsce. Firma angażuje się w przedsięwzięcia promujące innowacje dla ochrony zdrowia i ich długofalowy wpływ na poprawę życia chorych.  Najważniejszy przykład takiej inwestycji to otwarte ostatnio wspólnie z Centrum Onkologii-Instytutem im. Marie Curie Skłodowskiej w Warszawie — Centrum Naukowo--Przemysłowe — pierwszy ośrodek onkologiczny badań klinicznych wczesnych faz. W swojej działalności charytatywnej zespół polskich pracowników od kilku lat rozwija m.in. międzynarodową inicjatywę Grupy: Roche Children’s Walk na rzecz dzieci w Malawi oraz podopiecznych wybranej przez pracowników polskiej fundacji. W jej ramach w czerwcu pracownicy prowadzą kreatywną wymianę umiejętności i dóbr, aukcje charytatywne i targ śniadaniowy. 

CSR dla firmy Takeda to przede wszystkim działania na rzecz lokalnej społeczności. Ponieważ jej zakład produkcyjny znajduje się Łyszkowicach, pomoc finansową kieruje głównie do mieszkańców tej miejscowości. Lista beneficjentów jest długa: gminne przedszkole, podstawówka, gimnazjum, ochotnicza straż pożarna, osoby chore, samotne i starsze. Przedsiębiorstwo nie szczędzi grosza, gdy miejscowy ośrodek kultury organizuje warsztaty artystyczne, konkursy twórczości i koncerty, a ośrodek pomocy społecznej — kolejną akcję charytatywną.

Ekologia jest w modzie

Zarządowi Grupy Polpharma leży na sercu zrównoważony rozwój, czyli godzenie celów rynkowych i ekologicznych. Swoistym dekalogiem w tej dziedzinie jest dla niego Zintegrowany System Zarządzania Środowiskowego i BHP, zgodny z międzynarodowymi normami. Od lat kierownictwo wyznacza długoterminowe „zielone” cele dla wszystkich swoich spółek w Polsce. Należy do nich zmniejszenie poboru wód i zużycia energii elektrycznej i cieplnej, a także zwiększenia wykorzystania materiałów z recyklingu w opakowaniach. Inne wyzwanie to zwiększenie ilości odpadów poddanych odzyskowi lub recyklingowi i ograniczenie emisji dwutlenku węgla w transporcie osobowym. Realizacja tych dążeń jest uwzględniona w celach rocznych pracowników i monitorowana dwa razy w roku.

Jedna z akcji spod znaku eko — „Wszyscy na rowery” — motywuje zatrudnionych w Polpharmie do regularnych dojazdów do pracy na dwóch kółkach. Rowerzyści mają do dyspozycji zadaszone parkingi, a za każdy przyjazd jednośladem są nagradzani punktem o wartości złotówki w systemie kafeteryjnym MyBenefit. Zebrane punkty wymieniają na zakupy i inne nagrody. W programie uczestniczy już ponad 500 osób.

„Od 2014 r. razem z naukowcami z Politechniki Gdańskiej prowadzimy analizy zawartości substancji aktywnych w ściekach technologicznych i oczyszczonych. To innowacyjne przedsięwzięcie, bo jeszcze nie ma wymagań prawnych w tym zakresie. Zdajemy sobie jednak sprawę z negatywnego wpływu takich substancji na otoczenie. To zdecydowało, że podjęliśmy działania ograniczające ich wprowadzanie do środowiska wodnego” — mówi Magdalena Rzeszotalska, dyrektor ds. komunikacji korporacyjnej i CSR w Polpharmie.

Transparentni

Menedżerom spółki MSD Polska zależy na wizerunku instytucji etycznej i transparentnej. Jako członek Związku Pracodawców Innowacyjnych Firm Farmaceutycznych INFARMA przedsiębiorstwo jest jednym z sygnatariuszy Kodeksu przejrzystości. To zbiór zasad udostępniania opinii publicznej informacji na temat współpracy firm farmaceutycznych z przedstawicielami zawodów medycznych i organizacjami ochrony zdrowia.

„Obowiązuje u nas kodeks „Nasze wartości i standardy”, definiujący oczekiwania pracodawcy w dziedzinie etycznego postępowania. Wszyscy pracownicy przechodzą regularne szkolenia w tym zakresie. W MSD działa również biuro etyki, którego zadaniem jest wspieranie pracowników i kontrolowanie spełniania standardów w codziennym funkcjonowaniu firmy” — podkreśla Karol Poznański odpowiedzialny za komunikację w MSD Polska. 

To nie listek figowy

Jak pod względem odpowiedzialności społecznej prezentuje się szeroko rozumiana farmacja? Czy należy do liderów CSR i może służyć za wzór dla innych branż w Polsce? Dr Bolesław Rok, wykładowca Akademii Leona Koźmińskiego w Warszawie, uważa, że na to pytanie nie ma jednoznacznej odpowiedzi. Część reprezentantów sektora farmaceutycznego spisuje się na medal, ale nie brakuje takich, którzy podejmują działania tylko na pokaz.

„Powinniśmy mówić o dwóch gałęziach przemysłu farmaceutycznego — produkcji sprzętu medycznego i wytwarzania leków. CSR-owym prymusem jest pierwszy segment, określany z angielska jako medtech. Powód jest oczywisty: musi sprostać restrykcyjnym standardom etycznym narzucanym przez organizację branżową MedTech Europe, do której należą wszyscy znaczący producenci zaawansowanych urządzeń dla szpitali. Chodzi głównie o zwalczanie korupcji przy sprzedaży tych produktów szpitalom” — tłumaczy dr Bolesław Rok.

Gorzej ocenia producentów leków. Uważa, że skupiają się oni głównie na sponsoringu stowarzyszeń osób dotkniętych jakąś chorobą, bo akurat mają w swojej ofercie odpowiednie dla nich leki i chcą je sprzedać. 

„Chociaż są chlubne wyjątki. Na świecie należy do nich GlaxoSmithKline, a w Polsce Polpharma. Nasz krajowy potentat skupuje zagraniczne spółki i nie chce odstawać od międzynarodowych zasad i dobrych praktyk” — wskazuje dr Rok.

„Producenci leków, którzy lekceważą CSR, działają na swoją szkodę. Tylko społecznie zaangażowany biznes może dać firmom farmaceutycznym długotrwały wzrost” — nie ma co do tego wątpliwości dr Marta Makowska. Stawką jest zaufanie Kowalskiego i poprawa wizerunku nadszarpniętego z powodu nieuczciwych praktyk, które zdarzają się mniej odpowiedzialnym przedstawicielom branży.