Zdrowie psychiczne ma znaczenie

Co trzeci dorosły Polak potencjalnie potrzebuje pomocy lub wsparcia swojej kondycji psychicznej – to pierwszy i nie jedyny wniosek, jaki zaakcentowali badacze, którzy brali udział w przygotowaniu raportu EZOP (Epidemiologia Zaburzeń Psychiatrycznych i dostępność Psychiatrycznej Opieki Zdrowotnej).
W pracach badawczych uczestniczyły m.in. Narodowy Instytutu Zdrowia Publicznego- Państwowy Zakład Higieny (NIZP-PZH), Instytut Psychiatrii i Neurologii z Warszawy oraz Katedra Psychiatrii Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu.

Polacy utrapieni

Wyniki projektu EZOP pokazują, że blisko co czwarty Polak w przedziale wiekowym 18-64 lat doświadczał  w swoim życiu zaburzeń psychicznych, Blisko 30 proc. z ponad 10 tys. respondentów, którzy wzięli udział w badaniu, oceniło swoje zdrowie psychiczne jako słabe, znośne lub umiarkowane, co sugeruje, że  powinni udać się po wsparcie lub inną formę pomocy. Wśród najczęstszych objawów, które badani choć raz odczuli w swym życiu były m.in. obniżenie nastroju i aktywności (30,9 proc.), fobie (30,6 proc.), rozdrażnienie i napastliwość (23,6 proc.). Natomiast wśród trudności, jakie odczuli w ostatnich 30 dniach przed badaniem, prym wiodły poczucie zdenerwowania (76 proc.), zmęczenia (60 proc.), gniewu (54 proc.), niepokoju (53 proc.), przygnębienia (47 proc.), bezsilności (39 proc.), rozdrażnienia (39 proc.) oraz utraty nadziei (29,4 proc.).
Dodatkowo blisko 10 proc. mieszkańców Polski (czyli około 2,5 mln osób) cierpiało na zaburzenia nerwicowe, w tym fobie specyficzne, a prawie milion – na zaburzenia afektywne (depresje, dystymię czy też manię).

Używki nie pomagają

Badacze oszacowali również rozpowszechnienie zaburzeń związanych z przyjmowaniem substancji psychoaktywnych – alkoholu, tytoniu oraz narkotyków. W ocenie naukowców, co piaty mężczyzna nadużywa alkoholu, rośnie również odsetek kobiet nadużywających napojów wyskokowych.

„Alkohol staje się produktem codziennego użytku. Zmienia się również wzór picia, z modelu „rzadko, ale dużo” na model „częściej, ale mniej” - ocenia dr Grażyna Świątkiewicz, psycholog i socjolog z Instytutu Psychiatrii i Neurologii w Warszawie.
Nadal również spory odsetek Polaków korzysta z wyrobów tytoniowych. Według informacji zebranych w projekcie EZOP ponad 9,5 mln osób w populacji 18-64 lata to osoby palące. Kolejne 4 mln to osoby niepalące, które w przeszłości były palaczami.
„W porównaniu z druga połową lat dziewięćdziesiątych ubiegłego stulecia odsetek palących mężczyzn utrzymał się na podobnym poziomie, ale wzrósł odsetek palących kobiet” - podkreśla dr Świątkiewicz. Najmniejszy odsetek palących jest w grupie osób z wykształceniem wyższym (21 proc.), natomiast największy w grupie Polaków o najniższym poziomie wykształcenia (49 proc.).

Narkotyków doświadczamy

Badacze podkreślili, że doświadczenia z narkotykami ma ponad milion Polaków. Badanie EZOP potwierdziło, że dominującym w Polsce nielegalnym narkotykiem są przetwory konopi (marihuana i haszysz), których konsumenci stanowią około 90 proc wszystkich zidentyfikowanych w próbie użytkowników narkotyków. Oszacowano, że w ciągu ostatnich 12 miesięcy przed wykonaniem badania 327 tys. Polaków używało narkotyków, a 93 tys. ich nadużywało, z czego 47 tys. należy do grupy uzależnionych.
W raporcie podkreślono, że doświadczenia z narkomanią mają przedstawiciele wszystkich grup wiekowych, ludzie o zróżnicowanym poziomie wykształcenia, w tym osoby z wykształceniem uniwersyteckim, ludzie mieszkający zarówno na wsiach, w małych miasteczka, jak również w dużych miastach.