Zdrowie zależne od kodu pocztowego

Sprawność polskiej służby zdrowia jest różna, zależnie od województwa. Według danych z raportu PwC, największą efektywność w leczeniu osiągają województwa: zachodniopomorskie, wielkopolskie i lubuskie.

Polski system ochrony zdrowia powinien w każdym regionie kraju funkcjonować tak samo. To niestety tylko teoria. Według „Indeksu sprawności ochrony zdrowia 2015”, sporządzonego przez firmę konsultingową PwC, lokalizacja ma ogromny wpływ na efektywność zarządzanych placówek służby zdrowia, poprawę stanu zdrowia leczonych pacjentów oraz ich opinię na temat leczenia.„Niby wszyscy działają w tym samym systemie prawnym, otoczeniu biznesowym etc. Tymczasem analiza pokazała duże rozbieżności w wynikach leczenia, danych finansowych, nakładach na leczenie” — wymienia Bernard Waśko, dyrektor medyczny w PwC, współautor raportu.Dysproporcje w profilaktyceLiderami w poprawie stanu zdrowia mieszkańców są województwa: zachodniopomorskie, wielkopolskie i lubuskie, zaś listę zamykają: kujawsko-pomorskie oraz łódzkie (ryc. 1). W tym zakresie analiz oceniono prewencję chorób oraz zapobieganie niesprawności, zaostrzeniom i zgonom. Duże dysproporcje są zauważalne np. w profilaktyce raka. W badaniach mammograficznych przoduje województwo lubuskie, gdzie skorzystało z nich 54,4 proc. kobiet z populacji objętej profilaktyką raka piersi. W Małopolsce, która zamyka listę, było to 36,4 proc. Jeszcze większe różnice widać w badaniach cytologicznych: w Wielkopolsce zaledwie 14,5 proc. kobiet objętych programem wzięło udział w badaniu przesiewowym raka szyjki macicy, a w województwie warmińsko-mazurskim 31,3 proc. W realizacji szczepień natomiast różnice między województwami są niewielkie. „Mimo działalności ruchów antyszczepionkowych, większość dzieci jest zaszczepiona przeciwko odrze, śwince i różyczce (w województwie mazowieckim, które ma najniższy odsetek, było to 96,4 proc.)” — informuje Bernard Waśko.Problem zwalczania gruźlicy i nowotworówAutorzy badania zwracają uwagę, że problemem staje się w Polsce gruźlica. W 2012 r. najwięcej, bo ponad 20 nowo zarejestrowanych chorych na gruźlicę w przeliczeniu na 100 tys. mieszkańców było w województwach: dolnośląskim, śląskim, łódzkim, świętokrzyskim i lubelskim. Według Państwowego Zakładu Higieny, zapadalność na gruźlicę w Polsce, wynosząca średnio 19,6 na 100 tys. mieszkańców, jest wyższa od średniej unijnej (np. w Niemczech 5,3, w Czechach 5,7).W raporcie sklasyfikowano też regiony wg odsetka 5-letnich przeżyć chorych na raka piersi i raka odbytnicy od momentu rozpoznania (najczęściej występujących nowotworów). Wyniki te zestawiono z wysokością nakładów na leczenie (tab. 1 i 2). „Z analizy wcale nie wynika, że im wyższe nakłady — a tutaj rozbieżności są niebywale duże — tym wyższa przeżywalność pacjentów” — alarmuje Bernard Waśko.Efektywność ekonomicznaAnaliza finansowa wykazała, że najbardziej gospodarne były placówki z województw: wielkopolskiego, pomorskiego i śląskiego. Otrzymały one najwięcej punktów w takich wskaźnikach, jak m.in. zagregowane wyniki finansowe, liczba łóżek szpitalnych na 10 tys. mieszkańców czy efektywność ekonomiczna prowadzonych terapii (ryc. 2).Patrząc na rentowność sprzedaży brutto, najlepiej poradziły sobie SP ZOZ-y z województwa podlaskiego, lubuskiego i lubelskiego. W większości regionów rentowność się poprawiła — w 11 na 16 województw wzrosła. Zmniejszyła się natomiast na Mazowszu (-2,8 proc. średnia rentowność sprzedaży brutto). „W województwie mazowieckim placówki zaczęły mieć problemy z zapłatą za nadwykonania. W poprzednich latach, w odróżnieniu do innych regionów, szpitale mogły liczyć na zapłatę za świadczenie ponad limit” — przypomina Bernard Waśko.Nie ma jednoznacznego przełożenia, że regiony, które radzą sobie dobrze w części finansowej, przodują też w leczeniu pacjentów, choć Wielkopolska jest wysoko w obu zestawieniach. Co więcej, dane finansowe mówią jedno, wyniki leczenia — co innego, a pacjenci — jeszcze inaczej. W badaniu przeprowadzonym przez Millward Brown na zlecenie PwC najbardziej zadowoleni z dostępu do pomocy lekarskiej są pacjenci z województw: zachodniopomorskiego, pomorskiego i podlaskiego (tab. 3). Lekarze z województwa zachodniopomorskiego i podlaskiego mogą też liczyć na dobre oceny za podejście do pacjenta i efekty leczenia. Mariusz Ignatowicz, partner w PwC, zastrzega jednak, że i wymagania pacjentów są różne — inne mieszkańców tzw. ściany wschodniej, inne w Polsce Centralnej i Zachodniej.