Astma a stres i depresja u dzieci

Dotychczasowe badania wykazały, że młodzi pacjenci chorujący na astmę oskrzelową są dwukrotnie bardziej zagrożeni wystąpieniem depresji niż ich zdrowi rówieśnicy. Z drugiej strony przypuszcza się, że depresja może przyczyniać się do zaostrzenia objawów astmy, lecz do tej pory brakowało naukowych dowodów na istnienie takiej zależności.

Badanie zamieszczone na łamach lipcowego numeru Journal of Allergy and Clinical Immunology jest pierwszym dotyczącym związku pomiędzy stresem emocjonalnym, objawami depresji a pracą układu nerwowego i przebiegiem astmy.

W badaniu uczestniczyło 117 pacjentów z astmą oskrzelową w wieku 7-17 lat, którzy zgłosili się do szpitalnego oddziału ratunkowego z powodu zaostrzenia astmy. Spośród nich u 45 dzieci stwierdzono objawy depresji i zestawiono je z 45 losowo wybranymi młodymi pacjentami bez depresji. W tak utworzonych podgrupach porównywano ciężkość przebiegu astmy, wydolność oddechową (FEV1) oraz reaktywność nerwu błędnego i współczulnego autonomicznego układu nerwowego.

Obie badane podgrupy nie różniły się między sobą pod względem stosowanego leczenia przeciwastmatycznego oraz parametrów demograficznych. Okazało się natomiast, że dzieci z depresją i bez objawów depresji wykazują całkowicie odmienne reakcje ze strony autonomicznego układu nerwowego na takie czynniki stymulujące jak strach, smutek i radość.

W celu wywołania u dzieci określonych emocji pokazywano im film „ET.: The Extraterrestrial”. Podczas projekcji filmu uważnie monitorowano pracę serca oraz układu oddechowego, aby na tej podstawie określić funkcjonowanie autonomicznego układu nerwowego. Przed filmem, po obejrzeniu sceny śmierci bohatera oraz po zakończeniu oglądania filmu wykonywano u uczestników badania pomiary wydolności oddechowej.

Naukowcy zauważyli, że u dzieci z objawami depresji dochodziło do większego pobudzenia przywspółczulnego układu nerwowego i jednocześnie charakteryzowała je mniejsza aktywność układu współczulnego w odpowiedzi na przeprowadzoną stymulację emocjonalną.

Takie rozregulowanie w funkcjonowaniu obu części autonomicznego systemu nerwowego może - zdaniem badaczy - prowadzić do pogorszenia pracy układu oddechowego i powodować cięższy przebieg astmy.

Źródło: J. Allergy Clin. Immunol. 2009, 124: 66-73 e10.