Chorzy na cukrzycę to pacjenci mający zwiększone ryzyko powikłań sercowo-naczyniowych. Dlatego też w ich leczeniu niezbędna jest współpraca diabetologa i kardiologa.

Chorzy na cukrzycę to pacjenci mający zwiększone ryzyko powikłań sercowo-naczyniowych. Dlatego też w ich leczeniu niezbędna jest współpraca diabetologa i kardiologa.

W momencie rozpoznania cukrzycy ok. 50 proc. osób ma już klinicznie jawne objawy choroby naczyniowej. Powikłania makroangiopatyczne pojawiają się wiele lat przed rozpoznaniem cukrzycy, a jest to związane z insulinoopornością, hiperinsulinemią oraz powtarzającymi się zwyżkami glikemii. Od wielu lat w każdych zaleceniach dotyczących leczenia chorób układu sercowo-naczyniowego jest dział poświęcony pacjentom z cukrzycą. Należą oni bowiem do grupy chorych wysokiego ryzyka sercowo-naczyniowego. „Dlatego każdy pacjent z cukrzycą powinien być diagnozowany w kierunku choroby wieńcowej i odwrotnie — każdy chory z chorobą wieńcową powinien być diagnozowany w kierunku cukrzycy” — mówi dr n. med. Anna Lipińska z Kliniki Chorób Wewnętrznych i Kardiologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. Postępowanie wielokierunkowe…Leczenie pacjenta z cukrzycą i chorobą układu sercowo-naczyniowego powinno być wielokierunkowe. „Należy zadbać o dobre wyrównanie metaboliczne, jeżeli chodzi o glikemię, lipidy, ciśnienie tętnicze, masę ciała. Wszystkie zalecenia diabetologiczne podkreślają, że istotne są nie tylko działania farmakologiczne, ale również behawioralne pacjentów. Bardzo ważna jest wciąż niedoceniana edukacja pacjenta i jego rodziny. Bez niej założony efekt terapeutyczny będzie trudny do osiągnięcia” — tłumaczy dr Lipińska. … i zindywidualizowaneJeżeli chodzi o kontrolę glikemii, celem naczelnym jest odsetek HbA1c na poziomie ok. 7 proc. Należy przy tym pamiętać, że bardzo istotna jest indywidualizacja leczenia hipoglikemizującego, bo nie ma dwóch jednakowych chorych z cukrzycą. „Musimy zwracać uwagę na wiek, choroby współistniejące, związane z nimi powikłania, a także status socjoekonomiczny pacjenta. U młodszych osób z cukrzycą krótkotrwałą możemy dążyć do glikemii na poziomie 6,5 proc. Podobnie u osób, u których nie stwierdzamy powikłań odległych cukrzycy, będziemy dążyć do niższych wartości hemoglobiny glikowanej” — mówi dr Lipińska. Natomiast w przypadku starszego pacjenta z wieloletnią cukrzycą typu 2 i powikłaniami makroangiopatycznymi, po przebytym zawale i/lub udarze, należy zastanowić się, czy cel terapeutyczny, jakim jest hemoglobina glikowana na poziomie 8 proc., nie będzie zdecydowanie lepszy niż dążenie za wszelką cenę do niższych jej wartości. W przypadku kobiet w ciąży lub planujących ją obowiązują bardzo wyśrubowane kryteria, czyli HbA1c na poziomie 6,1 proc. „My, diabetolodzy, bardzo boimy się hipoglikemii, bo wiemy, że może ona spowodować zarówno ostre zespoły wieńcowe, jak i nasilić rozwój powikłań cukrzycy, mikro— i makroangiopatii. Dlatego prowadząc pacjenta musimy cały czas zwracać uwagę na to, by tych niedocukrzeń było jak najmniej” — radzi dr Lipińska. Królowa metforminaZgodnie z zaleceniami, niezależnie od tego, czy pacjent jest mniej lub bardziej otyły, w cukrzycy typu 2 leczenie zaczyna się od metforminy. Oczywiście, jeżeli nie ma przeciwwskazań i pacjent ją toleruje. Metformina jest zalecana na wszystkich etapach terapii, jakie są proponowane chorym na cukrzycę. „Jest to lek, który istotnie obniża wartości glikemii na czczo i hemoglobinę glikowaną oraz pozytywnie wpływa na kontrolę masy ciała. Ponadto — co bardzo ważne, potwierdzone i uznane przez ekspertów — metformina jest właściwie jedynym lekiem, który ma potwierdzone działanie kardioprotekcyjne” — mówi dr Lipińska. Metformina jest lekiem numer 1w monoterapii cukrzycy typu 2. Jeśli pacjent jej nie toleruje, należy sięgnąć po pochodne sulfonylomocznika, inkretynomimetyki, gliptyny lub inhibitory alfa-glukozydazy. Gdy to leczenie jest nieskuteczne, wtedy konieczne jest dołożenie drugiego leku. Przed tym jednak należy zalecić maksymalnie wysoką, dobrze tolerowaną dawkę leku stosowanego w monoterapii. „Do leków zmniejszających insulinooporność należą glitazony, a właściwie jeden dostępny obecnie przedstawiciel tej grupy, czyli pioglitazon. Trzeba jednak pamiętać o ich działaniach ubocznych, polegających na nasileniu niewydolność mięśnia sercowego. Istnieją również doniesienia o zwiększonej zachorowalności na nowotwory pęcherza moczowego” — przypomina dr Lipińska.