Dr Sutkowski: nadużywanie antybiotyków to prosta droga do alergii

Na przestrzeni ostatnich latach wzrasta liczba reakcji alergicznych na antybiotyki u dzieci. W ocenie dra Michała Sutkowskiego, prezesa Warszawskich Lekarzy Rodzinnych, bardzo ważne jest, aby lekarze stosowali antybiotykoterapię tylko wtedy, gdy jest ona konieczna i wskazana.

Lekarze zbyt chętnie przepisują, pacjenci nalegają

– Niewątpliwie w ostatnich latach jest coraz więcej reakcji alergicznych po podaniu antybiotyków u dzieci. Potwierdzam takie zjawisko ze swojego doświadczenia zawodowego. Nie można powiedzieć, że to rośnie z dnia na dzień czy masowo, ale rośnie - mówi dr Sutkowski.

Dr Sutkowski wskazuje, że przede wszystkim potrzeba ogromnego rozsądku na wszystkich etapach leczenia. Wiosna jest - jak powiedział - sezonem różnego rodzaju alergii, więc konieczne jest rozróżnienie takiej reakcji po lekach od np. alergii pokarmowej, pokrzywki, zaostrzenia astmy oskrzelowej.

– Antybiotyki w Polsce są bardzo często podawane. Co tu dużo mówić - wydaje się, że zbyt często. Mamy skłonności do wypisywania antybiotyków, a pacjenci - czy rodzice młodych pacjentów, do nalegania na antybiotykoterapię. To nadużywanie jest prostą drogą do rozwoju alergii w populacji, ale także do obniżenia skuteczności antybiotyków, bo bakterie się na nie uodparniają - ocenia dr Sutkowski.

Amoksycylina - antybiotyk często wywołujący reakcje alergiczne

Jako przykład substancji stosunkowo często wywołującej reakcje alergiczną dr Sutkowski wskazuje amoksycylinę.

– To antybiotyk bardzo pierwotny, o szerokim zastosowaniu. To pochodna penicyliny. To także antybiotyk najbardziej charakterystyczny, jeżeli chodzi o alergię, ale to antybiotyk pierwszego rzutu, bo w miarę bezpieczny. Penicylina jest bardzo pierwotnym antybiotykiem, skutecznym. Jeżeli ktoś jednak jest uczulony na amoksycylinę, to stosunkowo często występuje też krzyżowa alergia na cefalosporyny pierwszej czy drugiej generacji - wyjaśnia ekspert.

Rodzic obserwując u dziecka objawy alergii na lek, czy też podejrzenie takiej reakcji, powinien skonsultować się z lekarzem. To on zadecyduje, czy antybiotyk odstawić. Tak, aby nie obniżyć skuteczności i bezpieczeństwa terapii choroby podstawowej.

– Wysypka swędząca - nawet na całym ciele - to przykry, nieprzyjemny, ale z medycznego punktu widzenia niegroźny epizod. Zdarzały się jednak i ciężkie reakcje nadwrażliwości, anafilaktyczne - także po doustnym podaniu takich leków. Dlatego w karcie pacjenta po wystąpieniu takiej reakcji konieczne jest jej odnotowanie i zaprzestanie stosowania antybiotyków z danej grupy - mówi dr Sutkowski.

W jego ocenie, aby nie pogarszać sytuacji trzeba - wzorem Skandynawii - prowadzić politykę "ochrony antybiotyków".

– Najpierw dobra diagnostyka oparta o testowanie. Tak, aby nie podawać antybiotyków na wirusy. Trzeba bowiem chronić tę zdobycz medycyny. Ona jest dla nas konieczna, żeby walczyć z różnego rodzaju, często bardzo groźnymi bakteriami. Musimy jednak korzystać z tego narzędzia umiejętnie. Tak, aby pacjentowi pomóc, a nie zaszkodzić. W przypadku nadużywania antybiotyków reakcji alergicznych będzie coraz więcej, ale też skuteczność tej formy leczenia będzie spadała. Wówczas trzeba sięgać po antybiotyki z innej półki, które też mają swoje skutki uboczne. Jak wszystko. Coraz trudniej będzie też antybiotyki dobierać, bo wcale nie jest tak, że łatwo jest stworzyć nowe leki tego rodzaju - podsumowuje ekspert.

PRZECZYTAJ TAKŻE: Prof. Fal: antybiotyki nie powinny być dostępne w Internecie „na żądanie”