Kiedy można poddać kierowcę badaniom lekarskim

Sprawdzenie stanu zdrowia kierowcy pod kątem przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdem następuje przy ubieganiu się o wydanie prawa jazdy. Poddanie badaniom lekarskim kierowcy, który posiada już prawo jazdy, wymaga wydania skierowania na takie badania. Skierowanie może wydać organ kontroli ruchu drogowego lub właściwy starosta. Głównym organem kontroli ruchu drogowego jest policja. Węższe uprawnienia w tym zakresie mają również: Żandarmeria Wojskowa, Straż Graniczna, organy celne i Inspekcja Transportu Drogowego. Bezpośrednie skierowanie kierowcy na badania lekarskie przez organ kontroli ruchu drogowego może nastąpić tylko w dwóch przypadkach: jeżeli kierowca uczestniczył w wypadku drogowym, w wyniku którego nastąpiła śmierć innej osoby lub ciężki uszczerbek na jej zdrowiu albo jeżeli kierował pojazdem w stanie nietrzeźwości lub po użyciu środka działającego podobnie do alkoholu.
Decyzja starosty
W innych przypadkach, nasuwających zastrzeżenia co do stanu zdrowia kierowcy, skierowanie na badania wymaga decyzji starosty. Decyzja ta wydawana jest m.in. na wniosek organu kontroli ruchu drogowego, który stwierdzi w trakcie wykonywania czynności służbowych zastrzeżenia co do stanu zdrowia kierowcy. Może być również wydana bez formalnego wniosku, a tylko na podstawie wiarygodnej informacji o zastrzeżeniach co do stanu zdrowia kierowcy, mogących powodować niezdolność do prowadzenia pojazdów. Ocena wiarygodności takiej informacji należy do starosty.
W sytuacji przedstawionej przez czytelnika istnieją więc dwie drogi prawne pozwalające poddać kierowcę badaniom lekarskim. Pierwszą z nich jest zwrócenie uwagi policji na powodowane przez danego kierowcę drobne kolizje i utrudnienia w ruchu. Drugą jest wystąpienie do starosty z odpowiednią informacją. Sądzę, iż w każdym przypadku podjęcie inicjatywy przez lekarza będzie wystarczającą przesłanką do poważnego potraktowania sprawy.
Starosta wydaje skierowanie na badanie do wojewódzkiego ośrodka medycyny pracy, w terminie nie przekraczającym 30 dni od dnia otrzymania takiego wniosku lub informacji. Kierowcy przysługuje prawo odwołania od takiej decyzji do samorządowego kolegium odwoławczego.
Wpis lub cofnięcie
prawa jazdy
Na badanie kierowca powinien zgłosić się w ciągu 30 dni od dnia otrzymania prawomocnej decyzji. Jeżeli lekarz uprawniony do badania kierowców stwierdzi istotne odchylenia od prawidłowego stanu zdrowia, wówczas zleca kierowcy odpowiednie badania pomocnicze i konsultacje specjalistyczne. W przypadku zastrzeżeń co do stanu zdrowia wyznacza się datę ponownego badania.
Na podstawie badania lekarz wydaje orzeczenie lekarskie stwierdzające brak lub istnienie przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami. Orzeczenie stwierdzające brak przeciwwskazań może zawierać ograniczenie w korzystaniu z uprawnień do kierowania pojazdami, które wpisywane jest do prawa jazdy. Ustalając ograniczenia w kierowaniu pojazdem, lekarz powinien wziąć pod uwagę stopień zaawansowania objawów chorobowych i ich dynamikę, z uwzględnieniem możliwości postępów choroby, jak i cofania się jej objawów. Od orzeczenia lekarza wojewódzkiego ośrodka medycyny pracy przysługuje odwołanie tylko do instytutów medycznych. Przeprowadzenie badań lekarskich i wydawanie orzeczeń w tym zakresie podlega ponadto kontroli wojewody.
Orzeczenie lekarskie o istnieniu przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami, a także niepoddanie się badaniu lekarskiemu, stanowi dla starosty podstawę do wydania decyzji o cofnięciu prawa jazdy. Po ustaniu przyczyn, które spowodowały cofnięcie prawa jazdy, starosta wydaje decyzję o jego przywróceniu.


Podstawa prawna:
1) art. 92, 122, 129 i 140 ustawy z 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. nr 98, poz. 602 ze zm.),
2) rozporządzenie ministra zdrowia z 7 stycznia 2004 r. w sprawie badań lekarskich kierowców i osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami (Dz. U. nr 2, poz. 15).